1. Sociaal recht, algemeen
1.2Het moderne sociaal recht: een rustig bezit?
Het sociaal recht reflecteert de ups en downs van de economie en de grote
veranderingen in de wereldpolitiek. Het wordt daarin onophoudelijk heen en weer
geslingerd tussen nu eens de drang naar meer vrijheid, dan weer de behoefte
aan een grotere bescherming in het economisch leven.
In de laatste decennia zien we drie ontwikkelingslijnen in het sociaal recht:
Arbeidsrecht: liberalisering van de regels.
Arbeidsrecht: Privatisering, de werkgever moet rekening houden met
privésituatie.
Sociaalzekerheidsrecht: nadruk op activering van uitkeringsgerechtigden.
1.3Begripsbepaling en bronnen van het sociaal recht
Sociaal recht is:
- Het arbeidsrecht (inclusief ambtenarenrecht)
- Het medezeggenschapsrecht
- Het sociaalzekerheidsrecht
Het sociaal recht valt niet in te delen bij de grote hoofdstromingen in ons recht.
Het civiel recht, strafrecht of het staats- en bestuursrecht. Het bevat elementen
uit al die onderdelen en kent bovendien zijn eigen specifieke instituten, zoals de
cao of de ontslagvergunning.
1.5Klassieke en sociale grondrechten
Oorspronkelijk werden alleen de zogenoemde klassieke grondrechten onderkend.
Dat zijn grondrechten die de overheid verplichten zich te onthouden van
inmenging in het leven van de burgers.
Inmiddels erkent men meer en meer dat grondrechten ook zouden moeten
werken in de relatie tussen burgers, de zogenoemde horizontale werking. Met
name waar de burger tegenover een machtige particuliere organisatie staat.
De meeste fundamentele problemen in het sociaal recht nopen de overheid
echter niet zozeer tot onthouding, maar juist tot een positieve bemoeienis. Dit
soort rechten is men sociale grondrechten gaan noemen. Deze zijn zachter, want
de wetgever behoort deze te vervullen in de mate waarin hem dit in een gegeven
tijd en op een gegeven plaats mogelijk is.
, 2. Op weg naar werk
2.1 Vrije keuze van arbeid
Iedereen heeft een vrijheid van arbeidskeuze, niemand mag gedwongen worden
werk wel of niet te moeten doen. Er zijn uitzonderingen. Soms is nevenarbeid
verboden, of bevat de arbeidsovereenkomst een concurrentiebeding. Door cao-
bedingen en de invloed van de OR zijn er uitzonderingen op de contractvrijheid
van werkgevers.
2.2Recht op arbeid
De economische politiek van de overheid staat voor een belangrijk deel in het
teken van het verminderen van de werkloosheid. De overheid draagt hier op vier
manieren aan toe:
1. Via openbare arbeidsbemiddeling
2. Via veelsoortige arbeidsvoorzieningsinstrumenten als subsidies
3. Door particuliere arbeidsbemiddeling toe te staan.
4. Door uitzendbureaus toe te staan.
2.3Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen
Een van de hoofdtaken van het UWV Werkbedrijf is het behulpzaam zijn van
werknemers bij het vinden van werk en werkgevers bij het vinden van
arbeidskrachten.
2.4Arbeidsvoorzieningsinstrumenten
Ook stelt de overheid aan deze organisatie instrumenten beschikbaar om
werkzoekenden en vooral werkgevers over de streep te trekken om een
arbeidsrelatie aan te gaan. Het gaat bijvoorbeeld om subsidies.
2.5Particuliere arbeidsbemiddeling
Arbeidsbemiddeling heeft to doel het tot stand brengen van een
arbeidsovereenkomst tussen de persoon die bemiddeld wordt en de onderneming
of instelling waarvoor bemiddeld wordt. Het bureau dat bemiddelt is bij de
arbeidsovereenkomst die tot stand komt geen partij. Ze mogen voor de
bemiddeling geen tegenprestatie van de werkzoekende bedingen.
2.6Uitzendbureaus
Uitzend- en uitleenbedrijven vallen niet onder de regeling van de
arbeidsbemiddeling door derden, omdat zij niet terugtreden zodra een contract
tussen werknemer en een werkgever tot stand is gekomen. Zij blijven actief
betrokken bij de arbeid die verricht wordt en zijn in juridische zin de werkgever
van degenen die zij plaatsen.
Er zijn enkele regels waar zij zich aan moeten houden:
- Arbeidskrachten mogen alleen maar ter beschikking worden gesteld door
ondernemingen of rechtspersonen die als zodanig in het handelsregister
zijn ingeschreven.
- Aan de uitzendkracht dienen onder andere het loon en de overige
vergoedingen zoals die gelden bij de inlener te worden voldaan.
- Het uitzendbureau mag geen krachten zenden naar bedrijven waar
gestaakt wordt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mashakager. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.