Dit document bevat meer dan 100 oefenvragen voor het tentamen van het keuzevak Kortdurende Psychologische Interventies van de opleiding Psychologie. Het zijn open vragen met uitgebreide antwoorden. De vragen zijn gebaseerd op alle literatuur en hoorcolleges.
,Vragen
Week 1
1. Wat is LICBT?
Low intensity cognitieve gedragstherapie (LICBT) is een vorm van cognitieve
gedragstherapie (CGT) geschikt voor het behandelen van milde tot matige
veelvoorkomende mentale problemen. Recentelijk wordt het ook steeds meer gebruikt
om cliënten met langdurige fysieke klachten te helpen hiermee om te gaan.
2. Wat is psychoanalytische psychotherapie?
Een therapievorm waarbij onbewuste conflicten worden aangepakt. Deze conflicten
komen voort uit de verschillende behoeften van het id, ego en superego. Het id bestaat
uit basisimpulsies en -driften, zoals eet- en seksueel gedrag. Het superego is het geweten
en bestaat uit normen en waarden die door de maatschappij worden aangeleerd. Het
ego werkt als manager hiertussen in door een compromis te vinden tussen de behoeften
van het id, het superego en de buitenwereld. Het ego drukt conflicten tussen het id en
superego in het onbewuste wanneer de conflicten uit de hand lopen. Dit kan leiden tot
psychologische klachten. Een psychoanalist helpt cliënten door ze bewust te maken van
de onbewuste conflicten. Psychoanalytische technieken zijn bijvoorbeeld vrije associatie
en droomanalyse.
3. Hoe is CGT verwant aan de psychoanalytische psychotherapie?
Aaron Beck was van oorsprong een psychoanalist. Gedurende vrije associatie sessies
kwam hij erachter dat zijn cliënten zich vaak zorgen maakte over wat hij van hen
dacht. Hij kwam erachter dat mensen met depressieve klachten hier in het dagelijks
leven net zoveel last van hadden en dat deze gedachten vaak irrationeel waren. Hij
noemde deze gedachten negatieve automatische gedachten. Door cliënten bepaalde
vragen te stellen (bijv. ‘wat is het bewijs voor…’) probeerde hij deze gedachten te
corrigeren. De depressieve klachten verbeterden snel zodra Beck’s cliënten leerden om
een alternatief perspectief te krijgen op hun negatieve automatische gedachten.
4. Hoe is CGT verwant aan het behaviorisme?
Pavlov en Skinner kwamen met het klassieke en operante conditioneren. Bepaalde
mentale problemen kunnen ook aangeleerd zijn. Zo kan een specifieke fobie
bijvoorbeeld zijn ontstaan via klassieke conditionering en in stand gehouden worden via
operante conditionering. Deconditionering (systematisch desensitisatie) kan dan ook
weer gebruikt worden bij de behandeling van een specifieke fobie.
5. De cognitieve aanpak van Beck en de gedragstheoretische aanpak van Pavlov en Skinner
komen samen om samen CGT te vormen. Wat zijn drie grote verschillen tussen de
psychoanalytische aanpak (waar Beck mee begon) en CGT?
• Waar psychoanalytische psychotherapie zich vooral focust op het verleden van
de cliënt, richt CGT zich juist op het heden (hoe klachten in stand gehouden
worden).
2
, • Een ander groot verschil met de psychoanalytische aanpak is dat CGT redelijk
precies geoperationaliseerd is. Dit zorgt ervoor dat hulpverleners CGT op
dezelfde manier kunnen uitvoeren.
• Daarnaast is bij CGT de samenwerking tussen cliënt en hulpverlener belangrijk.
Zo deelt de hulpverlener informatie over CGT en deelt de cliënt informatie over
de klachten. Samen met de cliënt stelt de hulpverlener doelen op. De
hulpverlener geeft geen suggesties en instrueert niet. In plaats daarvan stelt de
hulpverlener specifieke vragen die de cliënt helpen zelf inzicht te krijgen in
mogelijke oplossingen.
6. LICBT komt voort uit de traditionele, of high intensity, cognitieve gedragstherapie
(HICBT). Wat zijn de overeenkomsten?
Net als HICBT is LICBT gericht op het heden, is het LICBT duidelijk gestructureerd en
wordt LICBT gekenmerkt door een samenwerking tussen cliënt en hulpverlener.
7. LICBT komt voort uit de traditionele, of high intensity, cognitieve gedragstherapie
(HICBT). Wat zijn de verschillen?
Een groot verschil is dat LICBT meestal bestaat uit slechts zes tot acht sessies die elk
ongeveer 30 minuten duren. Ook kan LICBT aangeboden worden in groepsverband.
Daarnaast maakt LICBT gebruik van zelfhulpmateriaal en digitale programma’s. Ten
slotte is LICBT specifiek bedoeld voor mensen die in de vroege ontwikkeling van
psychologische klachten zitten. Door deze mensen LICBT aan te bieden, ontwikkelen de
problemen zich niet nog verder.
8. Het is van belang dat psychologische hulp wordt aangeboden vanuit een stepped care
aanpak. Wat houdt dit in?
Dit houdt in dat de mildste vorm van hulpverlening eerst wordt uitgeprobeerd voordat
er naar intensievere vormen van hulpverlening wordt gekeken. Zo kan een cliënt LICBT
aangeboden krijgen en wanneer dit niet werkt, wordt HICBT aangeboden.
9. Wat is een matched care aanpak?
Bij een matched care aanpak wordt geprobeerd om een cliënt direct te ‘matchen’ aan
een bepaald niveau van hulpverlening.
10. Wat is IAPT?
De toegankelijkheid van psychologische hulpverlening is een belangrijk aandachtspunt.
In het Verenigd Koninkrijk is hiervoor de Improving Access to Psychological Therapies
(IAPT) service opgezet. Dankzij deze service kunnen mensen in het VK gemakkelijk
hulpverlening krijgen voor veelvoorkomende psychologische klachten. Deze
hulpverlening bestaat uit ongeveer vijf sessies. Hieruit is ook een nieuw beroep
voortgekomen; de Psychological Wellbeing Practitioner (PWP). Deze hulpverlener biedt
voornamelijk LICBT aan.
3
, 11. Niet iedereen reageert even goed op therapie. Een aantal kenmerken van de cliënt
voorspellen echter een goede uitkomst. Deze kenmerken zijn onder andere het kunnen
herkennen van de problemen, motivatie hebben om therapeutische opdrachten zelfstandig uit
te voeren en het hebben van een stabiel genoeg leven om zich te kunnen focussen op een
hoofdprobleem. Het is belangrijk om deze kenmerken vroeg op te merken. Waarom is dit
belangrijk?
Een mislukte behandeling heeft vaak negatieve gevolgen voor de mentale gezondheid
van de cliënt.
12. Hoe zagen zelfhulpboeken er vroeger uit?
Vroeger waren dit fictieve boeken waarbij de lezer zich zou moeten identificeren met de
hoofdpersoon. Aan de hand daarvan zou de lezer dan hun gedachten, gevoelens en
gedragingen aanpassen.
13. Hoe zien zelfhulpboeken er tegenwoordig uit?
Tegenwoordig zijn zelfhulpboeken meer interactieve therapiehandleidingen. Hierbij is
het de bedoeling dat de lezer zelf de therapie implementeert. Zelfhulpboeken zijn
gestandaardiseerd en bevatten over het algemeen informatie, casussen en werkbladen.
14. Wat zijn de voordelen van zelfhulpboeken?
Een groot voordeel van zelfhulpboeken is hun flexibiliteit. Cliënten kunnen het boek
lezen wanneer zij dat zelf willen en kunnen ook altijd delen opnieuw lezen. Daarnaast
laat het gebruik van zelfhulpboeken cliënten hun eigen krachten zien, aangezien
cliënten zelf voor verandering zorgen. Ten slotte is het voor cliënten fijn dat zij op deze
manier goedkope hulp op afstand kunnen krijgen.
15. Wat is bekend over de effectiviteit van zelfhulpboeken?
Over het algemeen is het gebruik van zelfhulpboeken effectief (bij angststoornissen,
depressie en obsessieve-compulsieve stoornissen, maar ook bij langdurige fysieke
klachten). Het grootste effect wordt behaald bij mensen uit een niet-klinische populatie,
met begeleiding van een psycholoog en wanneer het materiaal op CGT gebaseerd is.
16. Wat is CCBT?
Gecomputeriseerde cognitieve gedragstherapie. CCBT bestaat meestal uit verschillende
interactieve media, zoals video’s en online dagboeken. Het programma bestaat meestal
uit zes tot acht sessies die bij gewone CGT wekelijks aangeboden zouden worden. CCBT
heeft dezelfde voordelen als zelfhulpboeken en lijkt ook effectief te zijn bij de
behandeling van depressie en angststoornissen.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mandyrose. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $4.28. Je zit daarna nergens aan vast.
