100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting historische context Verlichting, hoofdstuk 2 van de examenkatern $8.43
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. VWO / Gymnasium
  4.  
  5. Geschiedenis

Samenvatting

Samenvatting historische context Verlichting, hoofdstuk 2 van de examenkatern
 1 keer verkocht
  • Vak
  • Geschiedenis
  • Niveau
  • VWO / Gymnasium
  • Boek
  • Geschiedeniswerkplaats / tweede fase havo historisch overzicht / deel Handboek

Hierin heb ik de historische context van de verlichting samengevat. De personen, jaartallen en kenmerkende aspecten staan erbij!

Voorbeeld 2 van de 7  pagina's

Document informatie

  • Nee
  • Historische context hoofdstuk 2
  • 21 maart 2022
  • 7
  • 2021/2022
  • Samenvatting

Onderwerpen

  • historische context
  • verlichting
  • deel context 1
  • deel context 2
  • deel context 3

Gekoppeld boek

book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:

Geschreven voor

  • Middelbare school
  • VWO / Gymnasium
  • Geschiedenis
  • 6
Alle documenten voor dit vak (4977)

Verkoper

avatar-seller
daniquebuijs

Voorbeeld van de inhoud

De verlichting

2.1 de verlichting

2.1. Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over een meer rechtvaardige
samenleving (1650-1789)?
Kenmerkende Aspecten:
23 Het streven van vorsten naar absolute macht
26 De wetenschappelijke revolutie
27 Rationeel optimisme en een ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen
van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
28 Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur een
eigentijdse verlichte vorm te geven (verlicht absolutisme)

Een nieuwe kijk op wetenschap

In de 17e eeuw ontwikkelden geleerden nieuwe manieren om naar de wereld te kijken. Ze
gingen niet langer af op de bijbel, de kerk of auteur in de klassieke oudheid vonden. Nu
wilde ze redeneren, zelfstandig denken en observeren. Men ging ontdekken, deze
vernieuwingen voltrokken zich zo snel dat we van de wetenschappelijke revolutie spreken
(26).
Onder geleerden ontstond er een vernieuwde interesse voor de literatuur en geschiedenis
van de grieks en romeinse oudheid dit heet het humanisme.
Humanisten keken met een scherpe blik op de klassieke teksten etc en zo ontstond er kritiek
op de bestaande wetenschappelijke kennis.
Verschillende wetenschappers hielden het empirisme aan, het empiristisch was dat men
het beste tot ware kennis kwam door waarneming. Ook het rationalisme was een belangrijk
aspect, dit was gebaseerd op logisch denken.

De verlichting: kritisch, maar optimistisch

Sommige denkers vonden dat wetenschappelijke methoden ook moesten worden toegepast
in de samenleving dat werd rond 1650 het begin van de verlichting. Dit was een periode
waar een aantal geleerden allerlei aspecten van de maatschappij ter discussie stelden (27)

Dat begon met discussies over de positie van godsdiensten in de samenleving. Nieuwe
inzichten en ontdekkingen, zoals de natuurwetten van Newton, leidden tot discussies over
de positie van godsdienst in de samenleving. Een belangrijk gevolg van deze debatten was
dat godsdienst en geweten steeds minder als verantwoordelijkheid van staat of vorst werden
gezien, maar als zaken van het individu. Ze vonden dat geloof een persoonlijke zaak werd.
De verlichte filosofen waren optimistisch, zij geloofden dat door redelijk denken echte
vooruitgang mogelijk was. Deze vooruitgangsgedachte kwam tot uiting van hun ideeën
over opvoeding en onderwijs.

, Belangrijke verlichte denkers en hun ideeën
Verlichte denkers gaven niet alleen kritiek maar keken ook hoe dingen anders konden. Locke en later
Rousseau filosofeerden over de beste manier om burgers te beschermen tegen machtsmisbruik van
de staat. Zij gingen uit van natuurrechten en het idee van een sociaal contract, waarbij alle macht
uiteindelijk uitging van het volk zelf.
Over de aard van het sociaal contract (waarin stond hoe het volk de macht kon uitoefenen)waren
locke en rousseau hun meningen anders. Locke zag het sociaal contract als een overeenkomst die het
gemeenschap met de koning had gesloten (om trouw aan hem te blijven) in ruil voor bescherming
aan hunzelf.
Rousseau koppelde daaraan ideeën over vrijheid en gelijkheid van ook armen en slaven, en over
vormen van directe democratie op basis van de algemene wil (de wetten in een land moesten direct
overeenkomen met wat alle burgers samen wilde).
Van grote invloed waren daarnaast de ideeën van Montesquieu over de scheiding der machten.
De economische ideeën van Adam Smith zorgden voor een herwaardering van de verhoudingen
tussen overheid en economie, en de rol die rationeel eigenbelang hierin speelde.

De publieke opinie en de vorst

Een ander gevolg van de verlichting was de verandering in politieke cultuur. Nieuwe ideeën vonden
brede verspreiding en werden privé en in het publieke domein uitvoerig besproken. Voor het eerst
moesten vorsten rekening houden met de publieke opinie in alle lagen van de bevolking, er ontstond
een spanning door de publieke opinie met de autoriteiten. Publicatie van verlichtingsideeën werd
angstvallig in de gaten gehouden en soms verboden. Vorsten probeerde de absolute (absolutisme,
23) macht te bereiken door middel van centralisatie van bestuur. Centralisatie van het bestuur door
vorsten, werd gerechtvaardigd op basis van het droit divin (de gedachte dat god hen had aangesteld
om te heersen) dit zorgde voor spanningen.
In sommige landen omarmden vorsten elementen van het verlichtingsdenken, zonder dat zij het
absolutisme loslaten = verlicht absolutisme (28).
Deze verlichte vorsten legitimeerde hun bestuur niet meer vanuit geloof maar met een rationeel
argument: een land kon volgens hen het beste worden bestuurd door een vorst die vanuit verlichte
idealen het algemeen belang diende.

2.2 revoluties in noord amerika en frankrijk

2.2 Hoe werden verlichte ideeën tijdens de democratische revoluties in de Verenigde Staten en
Frankrijk in de praktijk gebracht (1776–1813)?
Kenmerkende aspecten:
27 Rationeel optimisme en een ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen
29 Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de
daarmee verbonden transatlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme
30 De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten,
grondrechten en staatsburgerschap

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daniquebuijs. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $8.43. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 64670 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

Laatst bekeken door jou

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

Colorado POST study, and final Updated Questions and Answers with | 100% correct

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

COKO Exam Prep Complete Questions and Answers 100% Correct | Updated 2024

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

Fencing exam | Questions and Correct Solutions | Latest Update 2024/2025 | Graded A+

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

NR 509 WEEK 2 QUIZ QUESTION AND ANSWERS (100 out of 100%) SCORE Graded A+.

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

WGU C790 Nursing Informatics Exam 2023 Questions and Answers(Verified Answers)

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

NCCCO Core Practice Exam | Questions and Answers Rated A+ | Latest 2024/2025

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

HESI A2 BIOLOGY LATEST 2023-2024 ALL REAL EXAM QUESTIONS AND CORRECT ANSWERS

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

Agile Safe 5.1 SPC Test With Verified Answers Latest 2023/2024 Graded A+

Tentamen (uitwerkingen) ·

(0)

Progression: Field Tech V - VI Conventional Exam Questions with correct Answers

$8.43  1x  verkocht
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd