Samenvatting Historische context steden en burgers in de lage landen hoofstuk 1
5 views 0 purchase
Course
Geschiedenis
Level
VWO / Gymnasium
Book
Examenkatern-Training voor het Examen met Historische Contexten-vwo vanaf 2022
Hierin is de historische context steden en burgers in de lage landen volledig samengevat. Met diepgaande uitleg, duidelijke kenmerkende aspecten, jaartallen en de personen erbij
1.1 Steden en burgers in de lage landen
Van 1050 tot 1300 veranderde de samenleving in de nederlanden ontzettend. Het huidige
nederland was dunbevolkt en nauwelijks verstedelijkt ook werd het op feodale wijze
bestuurd.
Vanaf 11e eeuw kwam hier alle verandering in.
Landbouw werd ten eerste een stuk productiever. Dat had 3 belangrijke oorzaken:
1. Mensen begonnen steeds meer land te bebouwen. Hierdoor kwam land en ruimte
beschikbaar voor het aanleggen van akkers.
2. Boeren bedachten een andere manier van landbouw: drieslagstelsel. Hier werd een
akker in het eerste jaar bebouwd met zomergranen, het tweede jaar met
wintergranen en het derde jaar lag het land braak.
3. Ten derde kwamen er nieuwe manieren en technieken om grond te bewerken zoals
een betere ploeg. Bovendien werden ook de ossen vervangen door paarden ipv
daarvan te gebruiken, die waren desnoods sterker.
Hogere productie in de landbouw maakte bevolkingsgroei mogelijk.
1 gevolg van opbloeiende handel was dan ook toename in verstedelijking. Een tweede
gevolg was de behoefte aan geld als ruilmiddel. Zo kwam de monetaire economie
(geldeconomie, waar men geld gebruikt om te handelen) tot ontwikkeling
Niet iedereen hoefde nu meer op het land te werken, sommige konden zich nu gaan
specialiseren in de vervaardiging van werktuigen, kleding en siervoorwerpen die zij ruilden
voor voedsel.
Opkomst van steden:
Opkomst van steden zorgde voor politieke veranderingen. Ze wilde economische en
politieke belangen beschermen en daardoor probeerden stedelingen stadsrechten te
krijgen van lokale vorst. Dit zorgde voor een aparte zelfstandige eenheid binnen het gebied
van de feodale heer.
Dit zag de vorst als een ideaal plan omdat zij in ruil hiervoor belastingen en militaire steun
van de steden kregen.
De opkomst van steden zorgde ook voor economische veranderingen. Een stad met
stadsrechten had bijvoorbeeld ook marktrecht. Dat houdt in dat een stad het recht had om
een aantal keer per jaar een markt te houden. De lokale vorst zou voor veiligheid en vrij
verkeer zorgen. Grote steden kregen een belangrijke marktfunctie voor het omliggende
verzorgingsgebied (een gebied rondom de stad waarvoor die stad een economische
functie heeft. Die grote steden en hun verzorgingsgebieden vormde een breed liggend
netwerk.
Door al deze succesvolle handel ontstonden er binnen de burgerij grote sociale
verschillen. Kooplieden gingen met steeds grotere bedragen werken en kregen daardoor
, een steeds grotere machtspositie. Omdat steden zichzelf nu ook mochten besturen waren er
bestuursfuncties ontstaan. Rijke kooplieden verdeelden die functies onder elkaar, en
deze vormden een nieuwe sociale klassen patriciërs. Steden organiseerde zich in
verenigingen van beroepsgenoten (gilde aka groep mensen met hetzelfde beroep) om hun
belangen te behartigen.
Tijdens de guldensporenslag Uiteindelijk kwamen ambachtslieden in opstand tegen die
patriciërs (die gingen hogere belastingen eisen).
Het franse leger (wat erom bekend stond om zijn sterke leger en ervaring) stuurde een leger
naar de vlaamse steden om de patriciërs bij te staan. In Vlaanderen bewapenden
ambachtslieden en boeren zich en gingen de strijd tegen het franse leger aan. Uiteindelijk
hadden de ambachtslieden en boeren de patriciërs en vorsten verslagen.
1.2 De positie van de stedelijke burgerij (1302-1602)
Rond 1300: Handelen over water was voor sommige vlaamse steden makkelijk:
met de Hanze bijvoorbeeld. dat was een samenwerkingsverband van handelssteden in het
noorden van Europa (nl, duitsland en scandinavië).
In de nederlanden ontstond een stedelijk netwerk, waarin elke stad een eigen functie had.
Handelaren gingen, doordat zij lange afstanden moesten afleggen en met grote bedragen
moesten werken, ipv van munten te gebruiken, gebruik maken van de wisselbrief. Een
document waarop staat hoeveel geld handelaren elkaar schuldig waren.
Rond 1350 kreeg vooral in nederland amsterdam een belangrijke economische functie.
Amsterdam werd een haven met een grote koopvaardijvloot (handelsvloot)
religieuze veranderingen:
Ook in deze periode vonden steden hun zelfstandigheid van belang. In voorgaande jaren
was het aan de geestelijkheid om te zorgen voor het bonum commune (de zorg voor het
welzijn van het volk). Maar nu was het aan de burgerij. Ze werden onafhankelijk van de kerk.
Ze emancipeerde zich van de christelijke (het durven om afstand te nemen en zichzelf los
te maken).
Er ontstond ook moderne devotie ( religieuze stroming, waarvan aanhangers kritiek hadden
op de praktijken binnen de kerk). Volgelingen van deze beweging waren zowel de
geestelijke als de leken (niet- geestelijke).
Die trokken zich terug uit religieuze gemeenschappen en verspreidden de geloofsovertuiging:
Dat ieder mens rechtstreeks contact kon hebben met god zonder
tussenkomst van de kerk.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller daniquebuijs. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.03. You're not tied to anything after your purchase.
