Summary
Samenvatting Handboek Mediation tentamen 2022 VU
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van alle stof die nodig is voor het tentamen Medaition aan de VU (2022)
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
1 review
By: irmakleine • 1 year ago
Seller
Follow
nooresders
Reviews received
Content preview
Samenvatting Handboek MediationWeek 1
Hoofdstuk 2 Context van mediation
Denkbeeld dat in de jaren is ontstaan is het idee dat conflicten en conflictoplossingen dynamische, sociale
processen zijn die zich afspelen in en beïnvloed worden door een bepaalde context.
In Europa werd iemand sociale positie vooral bepaald door geboorte en dit bepaalde iemands rechten en
plichten. Maar ‘recht’ veranderde van rechten en plichten die hoorden bij de sociale klasse waar men toe
behoorde naar afspraken die je als individu aan kan gaan, zonder dat afkomst ertoe doet (Maine).
Regels hadden in traditionele, eenvoudige samenlevingen een repressief of punitief karakter. In meer moderne,
complexe samenlevingen veranderden de regels van sanctionerend naar meer preventies of regelend van
karakter. Het maken van regels en de toepassing van recht werd als apart beroep geprofessionaliseerd
(Durkheim).
In elke samenleving kunnen zowel sanctionerende en preventieve regels gelijktijdig bestaan. Elke samenleving
kent wel een bepaalde vorm van ‘recht’, waarbij voor de naleving van bepaalde normen vaak ook een formele
autoriteit bestaat (Malinowski) leidend gebleven in de rechtsantropologie.
Het gebruik van sancties of straffen had als doel om de balans in een samenleving te bewaken of te herstellen
(Brown).
Na vaststellen dat andere culture ook rechtssystemen hadden, vraag hoé je die systemen moest bestuderen. In
meeste studies ging aandacht uit naar afwijkend, deviant gedrag en bestudeerde men de beslissingen of
oplossingen die door de autoriteiten werden genomen. Focus lag vooral op het normatieve, op de regels.
In jaren 40-60 verschoof aandacht van regels naar het proces. Het zijn niet zozeer de regels die gedrag
beinvloeden, maar meer de uiteindelijke beslissing van de autoriteiten.
Maar wanneer alleen gekeken wordt naar afwijkend gedrag en naar conflicten, werd daarmee een groot
gedeelte van het ‘normale’ dagelijkse leven niet onderzocht. Zowel meningsverschillen die escaleren als die niet
escaleren leren ons veel over conflicten en conflictoplossingen in andere culturen. Het gaat ook om het gedrag
dat daarbij waar te nemen valt en dat is weer contextafhankelijk.
Besef kwam toen dat de vreemde volken en andere culturen beïnvloed werden door de buitenwereld. Er
bestaat een wisselwerking tussen het ‘vreemde’ en het ‘eigen’ recht.
Hoewel rechtsantropologie en rechtssociologie verschillen in methoden en technieken van onderzoek, werd
rechtsantropologie vooral geassocieerd met vreemde volken en andere rechtsculturen en rechtssociologie met
de sociaalwetenschappelijke bestudering van het Westerse recht nu meer naar elkaar toe gekropen =
‘sociolegal studies’
Kwam wandacht voor macht en (scheve) machtsverhoudingen in relatie tot het oplossen van conflicten zie
samenvatting Marc Galanter.
Conflicten zijn zowel object als subject van verandering; veroorzaken niet alleen veranderingen in hun
omgeving, maar zij worden ook beïnvloed door die verandering en dit beïnvloedt het verloopt van het conflict.
Conflictoplossingen worden gezien als een de-escalatie van het conflict. De overgang van het ene stadium naar
het andere brengt evenwel een verandering van het conflict met zich mee. Er bestaan verschillende fasen van
een conflict (escalatieladder van Glasl):
1. De rationele fase: conflict wordt als een probleem gezien
a. Irrationele, onderhandelen en forceren
2. De emotionele fase: conflict wordt als een strijd ervaren
3. De strijdfase: conflict ontwikkelt zich tot een oorlog
Binnen elke fase bestaat een gedeeld normbesef waaraan ruziënde partijen zich houden. Zodra 1 van de partijen
een grens overschrijft, dan wordt een nieuwe fase van het conflict betreden.
Felstiner, Abel en Sarat naming, blaming and claiming. Drietal fasen die moeten worden doorlopen voordat
iemand de stap zet om een (juridische) procedure te beginnen.
1. Naming: iemand moet zich realiseren dat er iets niet in de haak is en dat dan ook als zodanig benoemen.
Het gaat niet alleen om de bewustwording van iets maar ook over de (negatieve) waardering daarvan
2. Blaming: iemand anders zal voor een ervaren probleem verantwoordelijk moeten worden gesteld
, 3. Claiming: moment dat het probleem en de oplossing daarvan daadwerkelijk bij die ander (de
veroorzaker) wordt neergelegd
Een grief, verwijt of klacht die niet wordt erkend, leid dan tot een conflict.
Triadisch proces = komst van een derde partij die het dyadisch proces hierin verandert.
Om te begrijpen wat er verandert (het subject) in het proces van een conflict en waardoor dat gebeurt (heb
object), zijn er een aantal variabelen of omgevingsfactoren:
1. Kenmerken van de partijen: one-shotter of repeat player
2. Maakt uit in welke relatie ze tot elkaar staan
3. Omvang of reikwijdte (scope) van een conflict
4. Welke instantie gevraagd wordt om het conflict op te lossen
Veranderingen in die variabelen (heb object) beïnvloeden het conflict (het subject) = dynamisch proces.
Merendeel van conflicten kunnen in een pril stadium al worden opgelost, klein percentage heeft rechterlijke
vonnis nodig.
Niet elke oplossing van een conflict is een duurzame oplossing. Als gevolg van de vele transformaties is
gedurende het proces misschien zo veel veranderd, dat de oplossing van het oorspronkelijke conflict de kiem is
van een nieuw conflict.
De Nederlandse situatie
Metafoor van een delta laat de veelheid aan ‘stromen’ zien die burgers kunnen bevaren bij de aanpak van hun
problemen.
Uit de Geschilbeslechtingsdelta-onderzoeken wordt bevestigd dat conflicten en conflictoplossingen
contextafhankelijk zijn; over de tijd heen kan de kans op problemen veranderen door ontwikkelingen in de
maatschappelijke en juridische context. Daarnaast wijst onderzoek erop dat sociale en persoonlijke
omstandigheden van burgers van belang zijn, of ze te maken krijgen met conflicten hangt mede af van:
5. De mate waarin ze situaties meemaken waarin zich problemen kunnen voordoen (participatietheorie)
6. Hoe de betrokken partijen zich opstellen en of ze de mogelijkheid en capaciteiten hebben om een
lastige situatie op te lossen (sociale en economische hulpbronnen)
Waar Nederlandse burgers uiteindelijk voor kiezen: niks doen, het zelf oplossen of een deskundige inschakelen,
hangt af van een aantal factoren:
7. De ervaren ernst en de complexiteit van het probleem en de verwachte opbrengst
8. Type van het probleem van belang
Achtergrondkernmerken van burgers (zoals geslacht, leeftijd, opleidingsniveau) doen er weinig toe voor de
keuze die ze maken.
Andere manier om naar de aanpak van problemen te kijken, is die van de legal consciousness van mensen. Focus
ligt daarbij op de vraag hoe burgers in het dagelijkse leven over recht denken en hoe zij recht gebruiken, met
een nadruk op hun ideeën, verwachtingen en ervaringen over en met recht. Manier waarom mensen het recht
gebruiken hangt samen met hun kennis over het recht, als hun ervaringen met het recht. En dit verandert in de
loop der tijd als gevolg van ervaringen van mensen.
Nog een andere manier is het concept van forum shopping. Dit onderkent dat partijen bij het oplossen van
problemen een keuze hebben welk instituut (het forum) zij daarvoor kiezen. Diegene die het initiatief neemt tot
een procedure, is geneigd om de keuze van het gerecht of ander instituut dat het probleem oplost, af te laten
hangen van de gehoopte uitkomst. Naast rationele overwegingen spelen ook sociale en culturele achtergronden
een rol.
Week 2
Hoofdstuk 4 conflicten
Bij een conflict is vaak de aard en de mate van onderlinge afhankelijkheid van de conflictpartijen in het geding.
Kenmerkend is ook dat mensen van mening zijn dat wat beiden willen en/of belangrijk vinden niet met elkaar te
verenigen is.
Definitie van een conflict: ‘conflict is de interactie tussen twee of meer onderling afhankelijke partijen die doelen
of aspiraties nastreven, belangen hebben of waarden voorstaan die niet met elkaar te verenigen zijn. Als gevolg
hiervan ervaren en/of voorzien ze allerlei belemmeringen daarbij van de ander’.
Totaalconflict = doelen/belangen zijn voor partijen volledig onverenigbaar
, Mixed motive situation = partijen hebben naar strijdige ook gemeenschappelijke behoeftes en/of belangen die
samenhangen met die eerdergenoemde onderlinge afhankelijkheid.
Conflicten kunnen ook positieve en functionele kanten hebben: bron van verandering en vernieuwing doordat
het de vindingrijkheid en creativiteit van de betrokkenen stimuleert, motiveert om er oplossingen voor te
vinden.
Twee soorten conflicten:
1. Zakelijke of taakinhoudelijke conflicten
Gaan over niet-persoonlijke, materiële en structurele aspecten, gaan dus niet over subjectieve en persoonlijke
belevingskwesties.
a. Instrumentele conflicten meningsverschillen over prioriteiten van doelstellingen en/of middelen).
Conflicten die door conflicterende doelen ontstaan worden veroorzaakt door:
o Structurele differentiatie als gevolg van taken die worden opgesplitst over diverse personen
of groepen binnen een organisatie met complexe en omvangrijke taken ontstaat er een
structuur van subgroepen of afdelingen en een differentiatie op allerlei terreinen. Gebruikelijke
opsplitsing is die in verschillende deelfuncties die nodig zijn om de totale taak te vervullen
(interafhankelijkheid is groot) en een andere is die in de verschillende producten of diensten die
de totale organisatie levert (vanwege schaarste, verdeelproblemen)
o Ambiguïteit in rol of taken en overlap in functies bijkomende oorzaak voor conflicten tussen
personen/groepen met conflicterende doelen is wanneer deeltaken, rollen en/of
verantwoordelijkheden niet goed zijn omschreven of elkaar overlappen.
o Taak- en functieafhankelijkheid
Twee op meer personen/groepen in hun werk/relatie zijn op elkaar aangewezen om
hun taak te vervullen gepoolde afhankelijkheid
Sequentiële of opeenvolgende afhankelijkheid de output of het product van de ene
afdeling vormt als het ware de input van de andere en de ene groep kan haar taak niet
uitvoeren voordat de andere haar taak naar behoren heeft voltooid
Wederzijdse afhankelijkheid activiteiten en afdelingen zijn nauwe met elkaar
verweven en moeten voortdurend op elkaar worden afgestemd.
b. Belangenconflicten (onderhandelingsconflicten) conflicten over de toekenning en verdeling van
schaarse bronnen. Kan bestaan met materiële (grondstoffen, voedsel, personeel) en immateriële
(macht, status, veiligheid) goederen
c. Machtsconflicten bepaald type belangenconflicten over het schaarse goed macht. Spanning tussen
streven naar meer autonomie vs. behoefte aan controle en beheersing. Kleine machtsverschillen kunnen
conflicten bevorderen, grote machtsverschillen kunnen conflicten op korte termijn tegengaan
2. Sociaal-emotionele conflicten
Gaan over wijze waarop betrokkenen met elkaar omgaan en komen voort uit de manier waarop de partijen
de situatie waarnemen en beleven. Motieven, waarden, opvattingen, betekenisverlenging en percepties
spelen een belangrijke rol. Als een conflict escaleert gaat de beleving en de psychologische kant van
conflicten een steeds belangrijkere rol spelen en wordt de relatie steeds meer verstoord. 2 soorten
onderscheiden
9. Waardeconflicten richten zich op kwesties van schuld en onschuld, en goed of slecht, welke normen
zouden moeten prevaleren in een relatie, wat voor feiten beschouwd kunnen worden als valide of niet
etc. (morele conflicten). Waarden maken deel uit van iemand identiteit, vrij gekozen waarden en
daarom ook wel identiteitsconflicten genoemd. Hiërarchie van waarden:
o Morele of kernwaarden definiëren hoe een persoon of groep denkt dat men in wezen is of
hoe men zijn eigenlijke kern of identiteit wil presenteren aan andere (integriteit, eerlijkheid,
directheid, openheid)
o Hoofdwaarden diepe overtuigingen die het gedrag van individuen of groepen sturen in de
meeste levensgebieden (levensstijl, klasse, milieu, seksualiteit)
o Operationele waarden sterke overtuigingen die ons dagelijks gedrag en onze omgang met
andere bepalen (verwachtingen ten aanzien van omgangsvormen, properheid, op tijd komen).
Deze conflicten zijn moeilijk op te lossen, door relatieve stabiliteit en onveranderbaarheid van iemands
waardesysteem. Over waarden is niet te onderhandelen en zijn geen compromissen te sluiten. Mediator
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller nooresders. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $13.30. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now