Summary
Samenvatting Bvj Thema 4: Transport
- Course
- Level
Dit is een korte en duidelijke samenvatting van Thema 4: transport. ISBN
[Show more]
Seller
Follow
SophiaV
Reviews received
Content preview
Biologie Havo 5Thema 4: transport
Basisstof 1: transportsystemen
Opname, transport en afgifte van water met daarin opgeloste stoffen in planten:
Transport over kleine afstanden: door diffusie.
Transport over grote afstanden:
- Anorganische (opwaartse) sapstroom door houtvaten (mineralen opgelost in water);
- Organische sapstroom door bastvaten (assimilatieproducten opgelost in water).
Transport door houtvaten dankzij drie krachten:
- Worteldruk ontstaat door actief transport door endodermiscellen en osmotische
werking van mineralen in de houtvaten.
- door capillaire werking van de houtvaten wordt water omhooggetrokken.
- Door verdamping van water wordt aangezogen uit de houtvaten (via de nerven).
Transport door bastvaten:
- Bastvaten vervoeren water van assimilatieproducten vanuit de bladeren naar alle
delen van de plant.
- In de vaatbundels in stengels liggen bastvaten aan de buitenkant, in de nerven in
bladeren aan de onderkant.
Bouw van transportsystemen:
- Eencelligen en dieren die uit enkele cellagen bestaan, kennen alleen transport door
diffusie.
- Grotere dieren: open of gesloten circulatiesysteem.
- Bij bloedvatenstelsels worden lichaamsvloeistof en bloedplasma onderscheiden.
- Bloedsomloop: enkel of dubbel, een of meer harten.
Circulatiesystemen zorgen voor een homogeen intern milieu door:
- Het transport van stoffen tussen intern en extern milieu (o.a. bouw-, brand- en
afvalstoffen);
- Het transport van signaalstoffen (hormonen) tussen delen van het organisme;
- Het transport van bestanddelen van het afweersysteem;
- Verdeling van warmte over het lichaam.
Basisstof 2: het hart.
Rechterboezem:
- Ontvangt zuurstofarm bloed uit de onderste en bovenste holle ader en voert dit door
naar de rechterkamer;
- Weinig gespierde wand.
Rechterkamer:
- Pompt zuurstofarm bloed in de longslagader (s);
- Gespierde wand.
Linkerboezem:
- Ontvangt zuurstofrijk bloed uit de longaders en voert dit door naar de linkerkamer;
- Weinig gespierde wand.
Linkerkamer:
- Pompt zuurstofrijk bloed in de aorta;
- Zeer gespierde wand.
, Biologie Havo 5
Thema 4: transport
Harttussenwand: scheidt de linker- en rechterharthelft.
Hertkleppen: verhinderen terugstromen van bloed van kamers naar boezems.
Halvemaanvormige kleppen: verhinderen het terugstromen van bloed van de longslagader(s)
en aorta naar de kamers.
Kransslagaders: hierdoor stroomt zuurstofrijk bloed naar de hartspier.
Kransaders: hierdoor stroomt zuurstofrijk bloed weg uit de hartspier.
Werking van het hart:
Samentrekking (systole) van de boezems:
- De sinusknoop in de wand van de rechterboezem geeft impulsen af.
- Spieren in de wand van de boezems trekken zich samen de kamers ontspannen
(diastole).
- De hartkleppen zijn open, de halvemaanvormige kleppen zijn dicht.
- Bloed stroomt van de boezems naar de kamers.
Samentrekking (systole) van de kamers:
- Spieren in de wand van de kamer trekken zich samen. De boezems ontspannen
(diastole).
- Bloed stroomt van de kamers naar de longslagader(s) en de aorta.
- De hartkleppen slaan dicht, de halvemaanvormige kleppen gaan open.
- Spieren trekken zich samen en verhinderen dat de hartkleppen doorslaan.
Hartpauze:
- De boezems en de kamers ontspannen (diastole),
- De hartkleppen zijn geopend, de halvemaanvormige kleppen zijn gesloten.
- Bloed stroomt uit de holle aders en de langaders naar de boezems en de kamers.
Hartslagfrequentie (hartritme): de frequentie waarmee de sinusknoop impulsen afgeeft.
- Wordt beïnvloedt door de bloeddruk en door hormonen (o.a. adrenaline).
- Is o.a. afhankelijk van de lichaamsgrootte en de activiteit van het organisme.
Slagvolume: de hoeveelheid bloed die per hartslag door de linkerkamer in de aorta wordt
gepompt.
- Het slagvolume hangt af van de hoeveelheid bloed die uit de holle aders de
rechterboezem instroomt.
- De linkerkamer pompt per hartslag ongeveer even veel bloed weg als de
rechterkamer.
Afbeelding 1: de impulsgeleiding in het hart.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SophiaV. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.21. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now