Summary
Zeer uitgebreide samenvatting van 'Je Sociale Ik'.
- Course
- Institution
- Book
Zeer uitgebreide samenvatting van het boek 'Je Sociale Ik'.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
ellendebusschere
Content preview
HOOFDSTUK 1 WAT IS SOCIALE PSYCHOLOGIE?Wat is sociale psychologie ?
De sociale psychologie is het studiedomein binnen de psychologie dat een antwoord wil
bieden op de vraag hoe individuen reageren in sociale situaties.
Of met andere woorden: welke invloed heeft de aanwezigheid van anderen op het gedrag
van een individu.
!!! Je wordt altijd door anderen beïnvloed. (cfr. Watzlowick). Je kan niet niet communiceren.
Dus: zowat alle gedrag is sociaal gedrag.
Maar in deze cursus gaat het meestal over de expliciete interactie tussen individuen.
We worden beïnvloed door anderen, of we willen of niet. Want: we zijn kuddedieren.
1.1 Studieobject en de definitie van sociale psychologie
Het materiële object: hoe wordt het gedrag van mensen beïnvloed door (het gedrag van)
anderen? Beïnvloeding in gedrag kan als zeer ruim beschouwd worden:
- bewust of onbewust
- expliciet of impliciet
Het formele object: Wat zijn de wetmatigheden in de manier waarop mensen met elkaar
omgaan en door elkaar beïnvloed worden?
psychologie sociologie
Sociale Psychologie = begrijpen en verklaren.
Een sociaal psycholoog moet al zijn/haar empathie aanwenden om de wetmatigheden
die hij/zij ontdekt ook te kunnen begrijpen.
Sociale Pyschologie handelt over dat gedrag dat je niet of anders zou stellen indien er
geen of minder invloed van anderen was geweest.
Algemene Psychologie handelt over gedrag dat een individu stelt in normale
omstandigheden. Algemene psychologie bestudeert ook gedragingen die volledig buiten
de sociale context vallen.
Sociologie is de wetenschappelijke discipline bij uitstek die sociaal gedrag van mensen in
kaart tracht te brengen en te verklaren. Sociologie besteedt weinig aandacht aan de
individuele gedragingen van een persoon en wil eerder wetmatigheden ontdekken in
sociale structuren en gehelen.
Sociologie maakt een studie van het gedrag van groepen
Sociale bestudeert het gedrag van individuen in sociale relaties
Psychologie bestudeert interacties tussen groepen wanneer die interacties
invloed hebben of beïnvloed worden door gedragingen van
1
, individuen
bestudeert de interactie tussen een groep en een individu
Operante conditionering: leren aan de hand van beloning en straf – bv. Hoe iemand
sociale gedragingen met negatief gevolg minder snel zal herhalen.
Klassieke conditionering: er wordt geleerd om een bestaande reactie te stellen ten
aanzien van een nieuwe prikkel (bv. de hond van Pavlov)
Sociale psychologie aan het raakvlak tussen psychologie en sociologie.
Meerwaarde voor beide wetenschappen:
- voor sociologie: baat bij kennis over de sociale interacties tussen individuen
- voor psychologie: baat bij inzicht in de wijze waarop gedragingen van individuen
beïnvloed worden door de aanwezigheid en gedragingen van anderen.
Definitie van Allport (Amerikaans Psycholoog) :
Sociale psychologie is een studie die tracht te begrijpen, verklaren en voorspellen
hoe de gedachten, gevoelens en gedragingen van individuen beïnvloed worden door
de waargenomen, ingebeelde(je mag ook zaken veronderstellen) of impliciete
gedachten, gevoelens en gedragingen van anderen.
2 belangrijke elementen: het sociale en het individu.
Zeer psychologische definitie: “begrijpen, verklaren en voorspellen”
1.2 Geschiedenis van de sociale psychologie
1.3 Het belang van ons sociaal leven
De mens is een kuddedier, de redenen waarom we anderen nodig hebben en de situaties
waarin zijn eindeloos
1.3.1 Sociale behoeften en huidhonger
1.3.2 Sociale verbondenheid in motivatietheorieën
1.3.3 Introversie, verlegenheid en schaamte
Introversie: 1 van de 5 belangrijkste persoonlijkheidskenmerken die ons maakt tot
wie we zijn. Iedereen staat op de tweepolige dimensie introversie – extraversie.
Introvert: behoefte aan alleen-zijn en privacy – niet zozeer de drang om zich vaak
onder de mensen te begeven of zijn innerlijke beleving te delen met een grote groep
anderen. Het gaat vooral over voorkeuren en keuzes (b.v. drukke plaatsen, privacy…)
Extravert: voorkeur aan veel sociale contacten – uitbundigheid in de groep
Verlegenheid: kies je niet voor, dit wordt vaak ervaren als een last of hindernis
(hangt vaak samen met introversie, maar kan ook anders), verlegenheid zorgt voor
stress in drukke situaties.
Schaamte: tijdelijke emotie die verbonden is aan een gedrag of kenmerk en vaak
2
, samengaat met gevoelens van schuld of met angst om geëvalueerd te worden. Hangt
erg samen met schuldgevoel. Schaamte heeft als doel je in de toekomst te behoeden
voor soortgelijk gedrag.
helpt je morele gedrag te ontwikkelen
1.3.4 Empathie en spiegelneuronen
Samenleven (en maatschappij) met anderen is enkel mogelijk indien aan minstens
twee voorwaarden voldaan:
- duidelijke regels en wetten + controle
- voldoende empathie (door de leden van de maatschappij)
Empathie: het zich kunnen inleven in de ander. Proberen te begrijpen hoe een ander
zich voelt of waarom hij een bepaald gedrag (niet) stelt.
= het innemen van het perspectief van de ander
mildheid tonen tegenover je medemens en conflicten vermijden of niet op de
spits drijven.
Empathie betreft een attitude en een vaardigheid:
attitude: de wil om dat perspectief in te nemen, de bereidheid zich in een ander in te
leven.
vaardigheid: bezit je in meerdere of mindere mate
Wetenschapsjournalist Daniel Goleman: Het concept omvat kennis van de eigen
emoties en het onderkennen van de emoties van een ander; het reguleren van de
eigen emoties en die van anderen; de mogelijkheid zich te motiveren en gepast
omgaan met anderen in sociale relaties.
Empathie :
° deels het gevolg van opvoeding en ervaringen
° de mate waarin empathie aanwezig is, moet eveneens gezocht worden in
het centrale zenuwstelsel → de prefrontale cortex → hierin wordt (een deel
van ) de persoonlijkheid, het morele besef en het inschattingsvermogen
bewerkt.
Prefrontale cortex Spiegelneuronen (cellen die sterk verbonden zijn met de
motorische cortex van waaruit bewegingen gestuurd worden - zijn eveneens
verbonden met de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor emoties.
Voorbeeld: meehuilen, meegeeuwen …)
Spiegelneuronen worden actief bij het stellen van een handeling, maar ook wanneer
men zich nog maar voorstelt een handeling uit te voeren én wanneer men een ander
persoon een gedrag ziet stellen of een emotionele expressie waarneemt. Neuronen
gaan ‘vuren’: bv. als je denkt aan pianospelen, kan je op die manier je pianostuk
mentaal oefenen of gedragingen die een ander stelt ga je mentaal gaan overnemen,
bv. wenen bij een triestige film.
essentieel hulpmiddel in je sociale contact en in het empathisch vermogen en
morel besef.
Canadese Psychologe Kiley Hamlin (2007)
3
, Experiment over het morele kompas bij baby’s. Ze kon aantonen dat baby’s al vanaf
6 maanden een onderscheid kunnen maken tussen goed en kwaad. En dat ze de
voorkeur geven aan het goede. Ze deed dit aan de hand van een poppenspel. Baby’s
kiezen de leuke pop in plaats van de slechte. In een later onderzoek kon Hamlin ook
nog aantonen dat baby’s niet lijken te houden van het onbekende; van vreemde
gezichten; … .
Canadees Amerikaanse psycholoog Paul Bloom
Empathie = een hopeloos beperkte emotie; een emotie die we kunnen voelen voor
de mensen die dicht bij ons staan en die we letterlijk kunnen horen, zien, ruiken en
voelen.
Empathie: belangrijk menselijke eigenschap
de voorkeur om het goede te kiezen
aangeboren afkeer voor het onbekende
Beperkte emotie? Het gaat vooral over mensen die dicht bij ons staan.
Rutger Bregman:
“ temper je empathie, train je compassie”. Voel niet mee met anderen, maar voel
voor hen. Compassie kost geen energie, is beheerster, afstandelijker maar ook
constructiever: je merkt het leed op en schiet in actie.
1.4 De werkwijze van de sociale psychologie
1.4.1 De drie dimensies (in het onderzoek en de onderzoeksmethoden) (door de
Nederlandse socioloog J.A.A. van Leent)
De breedte-dimensie
Zo breed mogelijk onderzoeksgebied.
Zo veel mogelijk aspecten, b.v. attitudes, gedragingen, beïnvloeding, opvattingen en niet
alleen beperken tot het meest voor de hand liggende.
Zo breed mogelijk onderzoeksgroep/populatie: dus:
alle lagen, alle leeftijden, alle niveaus, alle geslachten… heel moeilijk te voldoen!
Niet iedereen wil vrijwillig deelnemen
Eventueel tegen een vergoeding
Onbezoldigd (b.v. studenten) maar niet representatief voor gehele bevolking en
niet gemotiveerd!
Veelal autochtone deelnemers
De diepte-dimensie
Eerder filosofische benaderingswijze: in het diepste van de mens – de sociale geaardheid van
de mens beschouwen…
Neobehavioristen: een psychologische stroming die erg de nadruk legt op leerprocessen en
de reacties op prikkels: zij noemen de dieptedimensie ook de ‘black box’.
‘Black Box’ = hypothetische constructen: kwaliteiten die we niet kunnen zien, maar we
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ellendebusschere. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.56. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
71498 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now