● Het begin van de Europese overzeese expansie
● Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van een
nieuwe wetenschappelijke belangstelling
● De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke oudheid
● De protestantse Reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot
gevolg had
5.1 DE RENAISSANCE
Denken in de middeleeuwen -> leven op aarde is tussenfase waarin je je moet voorbereiden
op het leven na de dood. In de renaissance -> genieten van leven op aarde en dan bereik
je de hemel (ook).
Renaissance (1300-1600) -> verandering van het mensbeeld en het wereldbeeld. In de
middeleeuwen was de relatie met God het belangrijkst. In de renaissance stond de mens
meer centraal. De mens had ook talenten -> meer interesse in leven op aarde en precieze
werking van natuur en samenleving. Ideaalbeeld was de ontwikkelde mens -> uomo
universale.
Ook meer interesse en nieuwe inspiratie van de oudheid. In de middeleeuwen was er ook
interesse, maar minder. In de renaissance groeide interesse ook in andere schrijvers naast
Aristoteles. Die boeken bevatten wijsheid en kennis waarmee leven op aarde kon worden
verbeterd. Humanisme -> belangstelling van geleerden voor de antieke literatuur, poëzie en
geschiedenis.
Literatuur:
● Middeleeuwen ->
- Domein van geestelijkheid
- Latijn
● Renaissance ->
- Zelfbewustzijn onder leken (niet-geestelijken) nam toe -> landstaal literatuur
- Niet religieuze onderwerpen
Beeldende kunst:
● Middeleeuwen ->
- Ambachtslieden die godsdienstige onderwerpen uitbeelden
- Symbolische betekenis was belangrijker dan natuurgetrouw
● Renaissance ->
- Echte leven weerspiegelen -> perspectief, licht en schaduw, natuurgetrouwe
kleuren, anatomie en menselijke emoties
Politiek:
● Middeleeuwen ->
- Onderdeel Goddelijk plan -> de vorst had macht omdat God dat wilde
● Renaissance ->
- In oude geschriften kwam het nergens naar voren -> invloed van oudheid
, - Machthebbers horen te handelen in het belang van de gemeenschap
- Machiavellisme ->
1. Machthebber moet zorgen voor stabiliteit
2. Welzijn van staat gaat boven het individu
*Disclaimer* wissel tussen middeleeuwen en renaissance was geleidelijke en het was niet
zo dat mensen of middeleeuwen waren of renaissance. Het was een combi: mensen die
intense interesse hadden voor het leven op aarde geloofden nog steeds in God en zochten
naar manieren om de klassieke en christelijke cultuur met elkaar verbinden.
Hoe kon die grote verandering in het denken over de mens en de wereld
ontstaan?
● Zelfstandige stadstaten Italië -> veel rijke mensen -> rijkdom tonen door
kunst, architectuur en literatuur van en over zichzelf en tot nut van de stad. De
italiaanse rijken voelden zich verbonden met romeinen, want resten waren
nog zichtbaar. Veel verloren werken uit oudheid kwamen boven water door
oa. kruistochten.
Denkbeelden verspreiden?
1450 uitvinding boekdrukkunst -> uiteindelijk meer kennis grieks en latijn ->
humanisten keken kritisch naar kerk
5.2 EUROPEANEN ONTDEKKEN DE WERELD
Waarom juist toen?
● Handelsroutes
- Handelsroute Aziatisch vasteland minder toegankelijk -> ineenstorting
Mongoolse rijk. EINDE VREDE -> PAX MONGOLIA. Ook pestepidemie
- Ottomaanse rijk vroeg steeds hogere belastingen
● Technische verbeteringen
- Snellere en betere schepen
- Via Arabische wereld nieuwe instrumenten
● Wil om christendom te verspreiden
- Op schepen altijd geestelijken mee
- Armen die hoopten op beter bestaan gingen mee
Het doel van ontdekkingsreizen was om indië te bereiken.
Door reizen werd de wereld bekend ->
● landen zagen er anders uit -> binnenland werd bijna nooit verkend.
- Azië beperkte men zich tot opzetten van handelsposten of
bevoorradingspunten
- Amerika eigenden conquistadores zich wel tot grote stukken het
binnenland toe.
Spanje en Portugal hadden ruzie over nieuw gebied -> vragen aan paus om te
bepalen -> Paus besliste in voordeel van Spanje -> protest Portugal -> 1494
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller joyvaneijk1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.73. You're not tied to anything after your purchase.