Summary
Samenvatting De kinderwens - 1VV - Karel de Grote-Hogeschool.
- Course
- Institution
Samenvatting van 25 pagina's voor het vak Kinderwens aan de KdG (17/20 behaald!)
[Show more]
Seller
Followlenavanhouts
Content preview
KINDERWENSERFELIJKHEIDSLEER
HOOFDSTUK I: DE CEL
ALGEMENE BOUW
➵ BIJ DE MENS WISSELT DE GROOTTE DER CELLEN TUSSEN 0,005 EN 0,2 MILLIMETER. CELLEN MET DEZELFDE
FUNCTIE HEBBEN MEESTAL DEZELFDE GROOTTE.
- DE KLEINSTE CEL IN ONS LICHAAM IS DE LYMFOCYT.
- DE RIJPE EICEL IS DE GROOTSTE CEL. DE EICEL HEEFT HAAR GROOTTE TE DANKEN AAN DE
AANWEZIGHEID VAN RESERVESTOFFEN, DIE NODIG ZIJN VOOR DE VERDER ONTWIKKELING VAN DE
KIEM.
➵ DE CEL BESTAAT UIT PROTOPLASMA DAT OMGEVEN WORDT DOOR DE CELMEMBRAAN.
➵ DE CELKERN OF DE NUCLEUS BEVINDT ZICH GEWOONLIJK IN HET MIDDEN VAN DE CEL.
➵ HET PROTOPLASMA VAN DE KERN NOEMEN WIJ HET NUCLEOPLASMA OF KARYOPLASMA.
, ➵ HET PROTOPLASMA VAN DE REST VAN DE CEL NOEMEN WIJ HET CYTOPLASMA.
➵ HET CYTOPLASMA IS GESCHEIDEN VAN HET NUCLEOPLASMA DOOR DE KERNMEMBRAAN OF DE
KERNWAND. DE KERNMEMBRAAN VERTOONT OPENINGEN (DE NUCLEOPORIËN) DIE TOELATEN DAT
BEPAALDE STOFFEN VANUIT DE KERN NAAR HET CYTOPLASMA GAAN.
DE CELKERN
HET KARYOPLASMA BEVAT CHROMATINE. CHROMATINE BESTAAT UIT EEN KLUWEN VAN DNA DAT ROND EIWIT
IS GEWONDEN. DE MENSELIJKE CELKERN BEVAT 46 DNA-MOLECULEN. OP HET MOMENT VAN DE CELDELING ZAL
HET CHROMATINE ZICH COMPACT GAAN OPVOUWEN WAARDOOR DE CHROMOSOMEN ONTSTAAN.
HET CYTOPLASMA
DE KLEINE ORGAANTJES IN HET CYTOPLASMA WORDEN CELORGANELLEN GENOEMD. TOT DEZE CELORGANELLEN
BEHOREN ONDER MEER
- DE MITOCHONDRIËN
- DE RIBOSOMEN
➵ ZIJN SAMENGESTELD UIT 2 PARTIKELTJES, EEN KLEIN EN EEN GROOT. HET mRNA ZAL
ZICH TIJDENS DE EIWITSYNTHESE TUSSEN DEZE 2 PARTIKELTJES BEVINDEN. HET mRNA BEVAT DE
ERFELIJKE CODE VOOR DE VOLGORDE WAARIN AMINOZUREN AANEENGESCHAKELD MOETEN
WORDEN TOT EEN EIWIT.
- HET ENDOPLASMATISCH RETICULUM (HET ER)
➵ EEN BUIZENSYSTEEM WAARIN DE AANGEMAAKTE EIWITTEN TERECHTKOMEN.
VAN HIERUIT WORDEN DE EIWITTEN VERVOLGENS DOORGESTUURD NAAR HET GOLGI
APPARAAT WAAR DE EIWITTEN VERPAKT EN DE EIWITTEN UITGESCHEIDEN WORDEN.
- HET GOLGI-APPARAAT
- DE LYSOSOMEN
IN HET CYTOPLASMA KOMEN OOK MICROTUBULI VOOR. MICROTUBULI ZIJN HOLLE BUISJES DIE OPGEBOUWD
ZIJN UIT EIWITTEN. DE MICROTUBULI DIE TIJDENS DE CELDELING EEN SPOELFIGUUR VORMEN
= SPOELTUBULI.
DE SPOELTUBULI HALEN TIJDENS DE CELDELING DE CHROMOSOMEN UIT ELKAAR EN BRENGEN DE
CHROMOSOMEN NAAR DE POLEN VAN DE CEL TOE (ALS GEVOLG VAN DE VERKORTING VAN DE
SPOELTUBULI).
HET CENTRIOOL IS EEN GESPECIALISEERDE VORM VAN MICROTUBULI. HET CENTRIOOL HEEFT DE VORM
VAN EEN CILINDER WAARVAN DE WAND IS OPGEBOUWD UIT HOLLE BUISJES. DE CENTRIOLEN KUNNEN DELEN EN
ZICHZELF VERMENIGVULDIGEN.
EEN CENTROSOOM BESTAAT UIT 2 CENTRIOLEN DIE LOODRECHT OP ELKAAR STAAN. DEZE CENTRIOLEN ZIJN
OMGEVEN DOOR EEN SMALLE STROOK GECONDENSEERD CYTOPLASMA. HET CENTROSOOM BEVINDT ZICH IN DE
BUURT VAN DE CELKERN EN IS MEESTAL HET ECHTE CENTRUM VAN DE CEL.
➵ HET CENTROSOOM DEELT ZICH TIJDENS DE CELDELING IN TWEEËN (ALDUS ONTSTAAN 4
CENTRIOLEN).
➵ ELKE HELFT BEGEEFT ZICH NAAR EEN ‘POOL’ VAN DE CEL (VANDAAR DE NAAM ‘POOLLICHAAMPJE’).
➵ VERVOLGENS VERSCHIJNEN DE SPOELDRADEN, DIE STRAALVORMIG VANUIT HET CENTROSOOM
VERTREKKEN. DEZE SPOELDRADEN WORDEN STEEDS LANGER EN BEGEVEN ZICH NAAR DE
CHROMOSOMEN DIE ZICH IN HET EVENAARSVLAK VAN DE CEL BEVINDEN. DE CHROMOSOMEN GLIJDEN
LANGSHEEN DE SPOELDRADEN IN DE RICHTING VAN BEIDE CELPOLEN.
➵ NA DE CELDELING VERDWIJNEN DE SPOELDRADEN.
HOOFDSTUK II: DNA - RNA - EIWITSYNTHESE
HET DNA
SCHEIKUNDIGE STRUCTUUR
ONZE GENETISCHE OF ONZE ERFELIJKE INFORMATIE LIGT OPGESLAGEN IN DE KERNEN VAN ONZE
LICHAAMSCELLEN ONDER VORM VAN SPIRAALVORMIGE STRENGEN DIE
= DNA (DESOXYRIBONUCLEÏNEZUUR) NOEMEN.
ELK MENS HEEFT ZIJN EIGEN DNA. MAAR HET DNA VAN ALLE MENSEN IS WÉL IN ZOVERRE HETZELFDE DAT WIJ
ONS MET ELKAAR KUNNEN VOORTPLANTEN. DNA BEPAALT VANAF HET MOMENT VAN ONZE CONCEPTIE HOE WIJ IN
DE BAARMOEDER DE MENSELIJKE GEDAANTE AANNEMEN MET ALLE FUNCTIES DIE DAARBIJ HOREN, VAN
BLOEDSOMLOOP EN SPIJSVERTERING TOT GESLACHTSKENMERKEN, VAN DE VORM VAN ONZE NEUS EN DE KLEUR
VAN ONZE OGEN TOT DE AANLEG OM EEN TAAL TE LEREN.
ELKE MENSELIJKE CEL, UITGEZONDERD DE VOORTPLANTINGSCEL
= BEVAT 46 DNA-STRENGEN
➵ EEN DNA-STRENG BESTAAT UIT EEN DUBBELE KETEN VAN NUCLEOTIDEN.
➵ EEN NUCLEOTIDE BESTAAT UIT
- EEN SUIKERMOLECULE (DESOXYRIBOSE),
- EEN FOSFAATGROEP
- EEN BASE.
➵ ER ESTAAN 4 VERSCHILLENDE SOORTEN BASEN:
- ADENINE (A)
- CYTOSINE (C)
- GUANINE (G)
- THYMINE (T).
DEZE BASEN ZIJN IN DE DUBBELE KETEN ZODANIG GERANGSCHIKT DAT
- A ALTIJD TEGENOVER T
- C ALTIJD TEGENOVER G LIGT (COMPLEMENTAIRE BASENPAREN).
ELK BASENPAAR WORDT BIJEENGEHOUDEN DOOR WATERSTOFBRUGGEN.
, FUNCTIES
➵ BEPAALDE DELEN VAN HET DNA CODEREN VOOR EIWITTEN (CODEGEDEELTE)
➵ ANDERE DELEN BEPALEN WAAR, WANNEER EN HOEVEEL VAN EEN BEPAALD EIWIT MOET
GEMAAKT WORDEN (REGELGEDEELTE).
CODEGEDEELTE
EEN STUKJE DNA DAT DE CODE BEVAT DIE NODIG IS OM ÉÉN EIWIT TE VORMEN
= EEN GEN
➵ EEN GEN IS DE KLEINSTE EENHEID VAN ERFELIJKHEID.
➵ GENEN ZIJN DE STOFFELIJKE DRAGERS VAN ONZE ERFELIJKE KENMERKEN
➵ EEN GEN BESTAAT UIT EEN REEKS DNA-BASENPAREN IN EEN WELBEPAALDE
VOLGORDE.
➵ DE GROOTTE VAN EEN GEN IS AFHANKELIJK VAN DE GROOTTE VAN HET EIWIT WAARVOOR
HET CODEERT.
AL DEZE GENEN SAMEN STUREN ALLE FUNCTIES EN ALLE STRUCTUREN VAN HET MENSELIJK ORGANISME. ALLE
ERFELIJKE EIGENSCHAPPEN IN ONS LICHAAM WORDEN GECODEERD DOOR ÉÉN OF MEERDERE GENEN.
SLECHTS EEN KLEIN DEEL VAN HET DNA, ONGEVEER 2%, IS NODIG VOOR DE CODERING VAN
EIWITTEN. HET DEEL VAN HET DNA NOEMEN WIJ HET CODEGEDEELTE.
REGELGEDEELTE
= HET IS HET GEDEELTE VAN HET DNA DAT BEPAALT WANNEER WELKE GENEN GEACTIVEERD EN AFGELEZEN
MOETEN WORDEN.
DE MEESTE GENEN IN EEN CEL WORDEN NIET CONTINU AFGESCHREVEN. ELK SOORT CEL GEBRUIKT
SLECHTS EEN BEPERKTE SELECTIE VAN DE VOLLEDIGE ERFELIJKE INFORMATIE DIE IN HAAR KERN
OPGESLAGEN LIGT. BOVENDIEN DOET DE CEL DAT MAAR IN BEPAALDE PERIODES OF OP BEPAALDE
MOMENTEN. SOMMIGE GENEN WORDEN BIJVOORBEELD ENKEL GEBRUIKT BIJ DE ONTWIKKELING VAN HET EMBRYO, ANDERE GENEN WORDEN ENKEL
GEBRUIKT IN DE LOOP VAN HET LEVEN.
➵ VAN SOMMIGE GENEN WORDEN TIJDENS DEZE ACTIEVE PERIODE PERMANENT AFDRUKKEN GEMAAKT
➵ TERWIJL ANDERE GENEN SLECHTS AF EN TOE GEBRUIKT WORDEN. EEN VOORBEELD HIERVAN IS HET GEN DAT DE AANMAAK VAN HET
HORMOON INSULINE REGELT. HET GEN WORDT ENKEL GEBRUIKT DOOR DE CELLEN VAN DE EILANDJES VAN LANGERHANS IN DE PANCREAS, EN DAN NOG ALLEEN OP MOMENTEN DAT
HET LICHAAM MEER INSULINE NODIG HEEFT.
HET RNA
SCHEIKUNDIGE STRUCTUUR
RNA STAAT VOOR RIBONUCLEÏNEZUUR.
HET RNA BESTAAT UIT EEN ENKELSTRENGIGE KETEN VAN NUCLEOTIDEN. EEN NUCLEOTIDE BESTAAT, ZOALS
BIJ HET DNA, EVENEENS UIT EEN SUIKER, EEN FOSFAATGROEP EN EEN ORGANISCHE BASE. DE SUIKER IS EEN
RIBOSE. DE VIER MOGELIJKE BASEN DIE KUNNEN VOORKOMEN IN HET RNA ZIJN ADENINE (A), URACIL (U),
GUANINE (G) EN CYTOSINE (C).
FUNCTIES
➵ RNA IS EEN TRANSPORTMIDDEL VOOR DE GENETISCHE INFORMATIE DIE OPGESLAGEN ZIT IN HET DNA.
➵ RNA ZORGT OOK VOOR DE UITVOERING VAN DE EIWITSYNTHESE.
DE EIWITSYNTHESE
INDIEN EEN CEL OP EEN BEPAALD MOMENT EEN STUKJE DNA-CODE NODIG HEEFT OM EEN EIWIT TE MAKEN
➵ ZAL DE DNA-HELIX ZICH IN DE LENGTE SPLITSEN.
- DE ENE KETEN VAN DE OPEN HELIX IS NIET ACTIEF.
DE ANDERE KETEN IS WÉL ACTIEF EN DIENT ALS MATRIJS OM EEN COMPLEMENTAIRE
KETEN VAN RNA TE VORMEN.
ER ZAL MET BEHULP VAN HET RNA-POLYMERASE EEN KOPIE GEMAAKT WORDEN VAN HET STUKJE DNA DAT
NODIG IS OM HET EIWIT TE MAKEN.
➵ DEZE STAP IN DE EIWITSYNTHESE WORDT DE TRANSCRIPTIE OF OVERSCHRIJVING
GENOEMD.
HET RNA-POLYMERASE HERKENT HET BEGIN EN HET EINDE VAN HET STUKJE DNA WAARVAN EEN KOPIE MOET
GEMAAKT WORDEN.
DE PROMOTOR EN HET EINDSIGNAAL ZIJN KLEINE STUKJES DNA DIE NODIG ZIJN OM DE JUISTE PLAATS AAN TE
GEVEN WAAR DE TRANSCRIPTIE MOET BEGINNEN, RESPECTIEVELIJK MOET EINDIGEN.
➵ DE PROMOTOR LIGT MEESTAL NET VOOR DE TRANSCRIPTIE-EENHEID, HET IS HET DEEL
VAN HET DNA DAT MOET AFGELEZEN WORDEN. HET BEVAT 2 SPECIFIEKE SEQUENTIES VAN
10 BASEN DIE DIENEN VOOR DE HERKENNING EN DE BINDING VAN HET RNA-POLYMERASE.
➵ OOK HET EINDSIGNAAL IS GEKENMERKT DOOR EEN WELBEPAALDE VOLGORDE VAN BASEN.
HET RNA-POLYMERASE ZORGT ERVOOR DAT DE BEIDE DNA-KETENS TUSSEN DE PROMOTOR EN HET
EINDSIGNAAL LOS VAN ELKAAR KOMEN TE LIGGEN.
VERVOLGENS WORDT DOOR BASENPARING EEN KOPIE GEVORMD. DE RNA-BASEN WORDEN IN DEZELFDE
VOLGORDE GERANGSCHIKT ALS DE BASEN VAN DE NIET-ACTIEVE KETEN VAN HET DNA, MET DAT VERSCHIL DAT
RNA URACIL (U) BEVAT IN PLAATS VAN THYMINE (T).
= DEZE RNA-KOPIE WORDT HET BOODSCHAPPER- OF MESSENGER-RNA (MRNA) GENOEMD.
➵ HET MRNA VERLAAT DE CELKERN VIA DE NUCLEOPORIËN EN BEWEEGT ZICH NAAR HET
CYTOPLASMA VAN DE CEL.
➵ DAAR HECHT HET MRNA ZICH AAN EEN RIBOSOOM. HET MRNA GEEFT HET RIBOSOOM
INSTRUCTIES BETREFFENDE DE VOLGORDE VAN AMINOZUREN VOOR HET ASSEMBLEREN
VAN HET EIWIT.
DE STAP WAARBIJ DE ERFELIJKE CODE VAN HET mRNA VERTAALD WORDT IN DE VORMING VAN EEN EIWIT
= DE TRANSLATIE
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lenavanhouts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.50. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now