Maatschappijleer Parlementaire democratie
H1 Wat is democratie?
Politiek het nemen van allerlei besluiten om het land te besturen.
Democratie een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent op de
politiek. - directe democratie -> referendum -> kiesgerechtigde burgers mogen rechtstreeks
stemmen over een politiek vraagstuk of wetsvoorstel.
- indirecte democratie -> parlementaire democratie -> daarin neemt het volk niet zelf
de beslissingen, maar laat dit over aan gekozen vertegenwoordigers in het
parlement.
^ praktischer --> met een kleiner groepje kom je sneller tot besluiten
--> volksvertegenwoordigers kunnen zich verdiepen in allerlei
onderwerpen waar je als burger geen tijd voor hebt.
Kenmerken van een parlementaire democratie:
- iedereen heeft politieke grondrechten
- in de grondwet staan de regels over politieke besluitvorming
- er wordt rekening gehouden met minderheden
- er is persvrijheid
Dictatuur alle macht is in handen van één persoon of een kleine groep.
Kenmerken van een dictatuur:
- geen machtenscheiding
- geen respect voor grondrechten
- geen vrije pers
- geen oppositiepartijen
- grote rol voor militairen
- vaak sprake van verkiezingsfraude
- snelle en efficiënte regering
H2 Politieke stromingen
Linkse partijen als ze willen dat de overheid actief is, meer aanwezig is in ons leven en meer taken
heeft.
Rechtse partijen als ze de overheid een passieve rol willen geven, overheid zoveel mogelijk uit ons
persoonlijk leven willen hebben en de economie willen terugdringen.
Progressieve politieke partijen staan open voor verandering en zijn meer op de toekomst gericht
en schuwen het omarmen van nieuwe waarden niet.
Conservatieve politieke partijen willen vasthouden aan het oude en zijn gericht op bestaande
waarden en zijn minder veranderingsgezind.
, Ideologie een systeem van ideeën over hoe de samenleving bestuurt moet worden.
^ gaat hierbij om 2 vragen : - welke waarden en normen staan centraal?
- wat is de gewenste rol van de overheid op sociaaleconomisch
gebied?
1) Liberalisme -> vrijheid
-> je wordt niet belemmerd door de overheid
-> eigen verantwoordelijk van burgers stimuleren
-> rechts (VVD, maar ook D66, PVV, GroenLinks hebben liberale
standpunten.
2) Socialisme/sociaaldemocraten -> gelijkwaardigheid
-> links (PvdA, SP, GroenLinks)
3) Confessionalisme -> vanuit geloofsovertuiging
-> naastenliefde
-> midden (CDA, ChristenUnie, SGP)
Populisme een stijl, geen ideologie.
- wij, het volk, tegen de slechte elite
- kan zowel links of rechts zijn
Een populistische partij ontstaat vaak uit onvrede met de bestaande politiek en ziet zich af tegen de
elite.
One-issuepartijen richten zich op 1 aspect van de samenleving en hebben daar een duidelijk
standpunt over.
H3 Politieke partijen
Actiegroepen zijn opgericht om één bepaalde doelstelling te bereiken. Ze roepen op om actie te
voeren tegen een bepaalde bedrijf of gaan demonstreren.
Belangengroepen verdedigen de belangen van één bepaalde groep.
Politieke partij bestaat uit een groep mensen met dezelfde ideeën over de manier waarop onze
samenleving verbetert en bestuurd moet worden.
Verschil politieke partij tussen actie- en belangengroepen:
- politieke partijen doen mee aan verkiezingen, actie- en belangengroepen juist niet
- politieke partijen moeten hun meningen geven over allerlei verschillende onderwerpen,
terwijl actie- en belangengroepen zich juist richten op één ding
Welke soorten politieke partijen zijn er? : - meeste partijen komen voort uit de ideologieën
- one-issuepartijen
- populistische partijen -> komen op voor de
belangen van de ‘gewone mensen’
- niet-democratische partijen -> hebben standpunten
die in strijd zijn met de rechtsstaat -> roept vaak
geweld op
Taken van politieke partijen: 1. Samenbundeling van ideeën
2. Informeren van kiezers
3. Participatie van burgers
4. Selectie van kandidaten
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gittedepoot. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.