Hoofdstuk 2: waterverontreiniging
grondH2O en oppH2O moeten van goede kwaliteit zijn voor drinkwater bedrijven
1. Inleiding
• Waterkwaliteit= concentraties, speciaties en fysische verdeling van anorganische en organische stoffen,
toestand aquatisch leven
• Waterketen= activiteiten die samenhangen met het water bestemd voor
menselijk gebruik, incl. collectering, zuivering en lozing van afvalwater
• Verontreiniging van oppervlaktewater betekent de inbreng, direct of indirect,
van stoffen of energie door de mens
- Puntlozingen van afvalwater (huishoudens, bedrijven) + diffuse bronnen
vb. verliezen van nutriënten en bestrijdingsmiddelen uit de landbouw (we
weten niet exact van waar)
- Tast de kwaliteit vh oppwater aan: zuurstofcondities ,
nutriëntconcentraties, gevaarlijke stoffen…
- Problemen voor milieu/natuur/ecologie maar ook voor menselijk gebruik
(drinkwater, landbouw, industrie)
2. Parameters van waterverontreiniging
Belangrijkste parameters voor zowel oppervlaktewater als afvalwater
2.1 opgeloste zuurstof (D.O.)
• voldoende hoge conc van opgeloste zuurstof is van groot belang voor het
leven in water en de zelfzuiverende processen in de waterloop
• Dissolved oxygen uitgedrukt in mg O2/L met een zuurstofelektrode
- Afhankelijk van T en zoutgehalte: hoe hoger T, hoe lager DO
- Kritische grens= 4 mg O2/L, conc lager kan vissterfte optreden
- Kwaliteitsnorm: 6 mg O2/L (10%-percentielwaarde: stel 100
meetpunten: 10 meetpunten onder 6 en 90 boven 6 )
• Door de dichte bevolkingsgraad en industrie is het bijna onmogelijk om
deze norm te halen
• Toestand van zuurstofaanwezigheid en redoxpotentiaal
, 2.2 chemisch zuurstofverbruik (CZV)
• mg O2/L: hoeveelheid zuurstof nodig om alle organisch materiaal aanwezig te oxideren
• onrechtsstreekse maatstaf voor de hoeveelheid organisch materiaal
• vuistregel: 1 g O2 nodig voor 1 g organisch materiaal(OM)
• kwaliteitsnorm: 30 mg O2/L (90% percentiel)
• bepaling door overmaat kaliumdichromaat toe te voegen onder zure omstandigheden --> verbruik van
kaliumdichromaat kan berekend w en omgezet naar mg O2/ L (puur chemische reactie)
--> we moeten dus genoeg zuurstof in het systeem pompen om al het materiaal te oxideren
2.3 biologisch zuurstofverbruik (BZV)
• mg O2/L : hoeveelheid zuurstof verbruikt bij de biologische afbraak van OM aanwezig in 1 staal over 5
dagen bij 20°C (BOD520)
• kwaliteitsnorm: 6 mg O2/L (90% percentiel)
• concentraties in afvalwater veel hoger
• maat voor de organische afbreekbare belasting
• zuurstofbruik inschatten bij inbreng van afvalwater in oppwater en in waterzuiveringsinstallaties
• bij afvalwaters rijk aan organische of ammoniakale stikstof kan ook een nitrificatiestap w onderscheiden
waarbij zuurstof w geconsumeerd
• BOD/COD= biologische afbreekbaarheid van de aanwezige organische stoffen
• Vuistregel BOD/COD: influent=50% --> effluent= 20% (vooral BOD zal afgenomen zijn maar er zal altijd org.
materiaal achterblijven
EEFECT VAN BZV_LOZING OP DO:
Afvalwater zal verdund w --> in oppwater : O2 w verbuikt dus:
- als weinig BZV --> daling O2 oppwater totdat volledig
verwerkt als boven 5 mg geen probleem
- als veel BZV --> veel O2 verbruikt --> eigen omgeving
bacteriën v aeroob naar anaeroob < 4 mg
--> vis dood, nog BZV over waardoor andere anaerobe bact
actief w --> vormen CH4 + CO2 = vergisting -->
ammoniak=stank
! waterinstallaties moeten BZV naar beneden halen zodat die
vissterfte enzo niet gebeurd
W bepaald naargelang waterloop waarop geloosd w
2.4 zuurtegraad
• pH= -log [H+]
• belang:
- natuurlijke waters: tussen 6-8
- verstoring biologische processen
- afvalwater: eerst neutraliseren: lozing sterk zuur of basisch afvalwater niet toegestaan
, 2.5 droge stof/ zwevende stof
• droge stof (DS) of dry matter (DM)/ suspended solids (SS)/ volatile suspended
solids (VSS) in mg/L of %
• organische oorsprong: plantenvezel, algen , bacteriën, protozoa
• anorganische oorsprong: klei, leem, onoplosbare zouten
• belang: zwevende stoffen niet gewenst: esthetisch, drager van
verontreiniging, ontbinding kan leiden tot schadelijke bijproducten
• kwaliteitsnorm oppwater: 50 mg/L SS (90%-percentiel)
• afvalwater: zeer hoge SS
2.6 nutriënten
2.6.1 stikstof
• nitraat:
- norm oppwater: 25 mg NO3-/L (90% percentiel)
- 2018: 64% van oppwater voldeed
- Norm MAP(mest actie plan) meetnet: 50 mg NO3-/L
- 2017-2018: 28% van de meetpunten(vervuiling waterlopen bijna uitsluitend door landbouw op deze
meetpunten) minstens 1 overschrijding
2.6.2 fosfor
• mg P/L, mg PO43-/L
• norm: 0,07-0,14 mg P/L in oppwater
• huishoudelijk afvalwater bevat 15-30 mg
• verschillende chemische vormen:
- othofosfaten (meststoffen)
- gecondenseerde fosfaten
- organisch gebonden fosfaten
• bodems zijn meestal verzadigd met P --> surplus spoelt uit naar de grond- en oppwater
, Thema: vermesting
= ophoping van nutrienten N en P in milieu door menselijke activiteiten
• gevolgen:
- achteruitgang vegetaties op voedselarme gronden en daling biodiversiteit
- bedreiging van dirnkwatervoorziening, stijging kostprijs van drinkwater tgv hoge nitraatconcentraties
- eutrofiering van oppwater
- uitstoot van lachgas via verhoogde denitrificatie
• stikstof:
- minerale en dierlijke mest
- lozing afvalwater
• via lucht
- NH3-depositie
- NOx-depositie
• Fosfor
- Minerale en dierlijke mest
- Lozing afvalwater
Thema: Eutrofiëring
• Bij hoge N en P in opp water
• Troebelheid
• Zuurstofschommelingen
• Stijging pH door opname CO2
• Anaerobie bij afsterven algen
2.7 zware metalen
• mg/L of 𝜇g/L
• normen afhankelijk van het type metaal en van de vorm
waaronder het voorkomt
• komt voor in waterbodem en water
• toxisch (bioaccumulatie)
2.8 ziekteverwekkende organismen
• analyses:
- totale coliformen
- fecale coliformen
- fecale streptokokken
• indien een vermindering v kwaliteit v water w vastgesteld, w ook Salmonella gemeten
2.9 ecologische toestand oppwater
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliebeeldens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.97. You're not tied to anything after your purchase.