Class notes
Samenvatting LSR: diagnostiek
- Course
- Institution
Samenvatting LSR: diagnostiek Ik behaalde met deze samenvatting 13/20
[Show more]
Seller
Follow
kirstenroosen
Reviews received
Content preview
Deel 1: Normale ontwikkeling lezen,spellen en rekenen
Inleiding
• Verschillende vormen van lezen
o Technisch lezen
▪ Verklanken van geschreven materiaal
▪ Kraken van de code
o Begrijpend lezen
= Achterhalen van de betekenis van geschreven materiaal
o Studerend lezen
= betekenis van geschreven materiaal opslaan om later te reproduceren
o Belevend lezen
= inleven in personages, genieten en ontspannen bij lezen van boeken
• Wat is spellen
o De manier waarop je een woord moet schrijven
o De schrijfwijze van een woord
o De vorm waarin woorden geschreven worden
o De orthografie van een woord
o Het weergeven van auditieve codes in correct visuele codes
o NIET hetzelfde als de schrijfmotoriek
1.1 Het orthografische systeem van het Nederlands
• Verschillende soorten schriftsystemen
o Pictografisch
o Logografisch
o Syllabisch
o Alfabetisch
• Alfabetisch
= taal wordt weergeven door de afzonderlijke spraakklanken van een woord te noteren
→ kleinste eenheden van de mondelinge taal, fonemen, corresponderen met de kleinste
eenheden van onze schriftelijke taal, grafemen.
!Grafeem is geen letter!
• Orthografische transparantie
= één foneem correspondeert met één grafeem en omgekeerd
= transparante talen
, Bv: als men zegt ui dan weet men dat men dit moet schrijven als UI en is er geen andere
mogelijkheid
OF
Bv: als er twee “e” staan geschreven dan weet men dat men dit enkel kan uitspreken als eeee
• Diepe orthografie
= wanneer deze één op één relatie niet eenduidig is
Bv: als men zegt “ou” dan weet men niet of het gaat om AU of OU
OF
Bv: als je een c schrijft dan kan je dat uitspreken als een sss of als een k
• Bij het lezen zijn er meer één op één relaties dan bij het leren schrijven en daarom is leren
lezen ook sneller voltooid dan het leren schrijven
1.1.1 De vier principes van de Nederlandse orthografie
1. Fonologische principe
2. Morfologische principe
3. Etymologisch principe
4. Syllabisch principe
1.1.1.1 Fonologische principe
• Basisprincipe
• Je schrijft wat je hoort: je leest wat er staat
• Grafeemfoneemkoppeling of foneemgrafeemkoppeling
• Enkel bij klankzuivere woorden
• Uitgangspunt bij spelling = uitspraak
• Beïnvloedende factoren
o Dialect
o Allofonen
o Co-articulatie
→ fonemisch bewustzijn moet voldoende ontwikkeld zijn
• Meer fonemen dan letters → digrafen
= 2 letters vormen samen een nieuw grafeem
o Homogene digrafen: aa, ee, oo, uu
o Heterogene digrafe: oe, eu, ui, ei, ij, au, ou, ng, ch
1.1.1.2 Morfologisch principe
• Vormleer: de wijze waarop woorden gevormd zijn
• Morfeem: kleinste eenheid van taal met een zelfstandige betekenis en/of grammaticale
functie
• 2 soorten morfemen
o Vrije morfemen
▪ Kunnen als woord voorkomen
▪ Bv: “huis” in “tuinhuis”
, o Gebonden morfemen
▪ Kunnen niet afzonderlijk voorkomen: voor- en achtervoegsels
▪ Bv: “ver” in “verhuis”
• 4 morfologische procedures
1) Vorming van samenstellingen
2) Vorming van afleidingen
3) Verbuigingen van woorden
4) Vervoeging van werkwoorden
• 2 morfologische deelprincipes
1) Principe van gelijkvormigheid
= morfeem zoveel mogelijk op dezelfde manier schrijven
Bv: goed met een d, want goede
2) Principe van analogie of overeenkomst
= woorden die gelijkaardig gevormd/opgebouwd worden, worden op dezelfde wijze
weergegeven
Bv: grootte want hoogte
1.1.1.3 Etymologisch principe
• Historisch gegroeide schrijfwijze
• Schrijfwijze bepaald door herkomst
• Welke woorden?
o Inheemse woorden
o Leenwoorden
▪ Overgenomen uit een vreemde taal
▪ Niet aangepast aan het Nederlands
▪ Bv: conflict, carrière, computer, team, college
• Voor- en nadelen
1.1.1.4 Syllabische Principe
• Syllable = klankgroep
• Syllable is GEEN lettergroep
• Twee regels
1) Verenkelingsregel
▪ Een lange klinker wordt aan het einde van een klankgroep verenkeld: je schrijft er
maar één
▪ Bv: bomen/deken/jarig/smakelijk
2) Verdubbelingsregel
▪ Na een korte klinker aan het einde van een klankgroep verdubbel je de medeklinker
van de volgende klankgroep
▪ Bv: pennen/klappen/dapper/prettig
, Conclusie
• Onze taal is gebaseerd op 4 principes
• Basisprincipe = fonologisch principe → ik schrijf wat ik hoor/ik lees wat er staat
• De 3 andere overrulen dit basisprincipe
• Expliciete instructie is noodzakelijk
1.2 Fasen in geletterdheid
• Definitie geletterdheid (Van den Branden)
= de kennis en vaardigheid die nodig is
1. Om via schriftelijke communicatie te communiceren en informatie te verwerken
2. Om met numerieke en grafische gegevens om te gaan
3. Voor het gebruik van ICT
• Functionele geletterdheid
= benadrukken dat het om kennis en vaardigheden gaat die noodzakelijk zijn om te
functioneren in de maatschappelijke context: we leven in een geletterde samenleving die
hoge eisen stelt aan schriftelijke communicatie en schriftelijke informatieverwerking.
• 3 fasen
1. Ontluikende geletterdheid
2. Beginnende geletterdheid
3. Gevorderde geletterdheid
1.2.1 Ontluikende geletterdheid
• Voorschoolse periode: 0-4 jaar
• Spontane belangstelling van peuters en kleuters voor het geschreven woord
• Onlosmakelijk verbonden met mondelinge taalontwikkeling
• Eerst initiatief van volwassene
○ Door aanwezigheid van materialen: boeken, kranten, potloden, krijtjes,…
○ Door in interactie te gaan met het kind
• Daarna kind zelf initiatief tonen: voorleesboek te geven, interesse tonen bij het zien van
woorden op een uithangbord
• Interactie met ouders/opvoeders = heel belangrijk
○ Grote verschillen in thuissituaties → grote verschillen in geletterdheid
○ Invloed van leescultuur thuis
○ Belang van sensibiliseren (bewustmaken van bepaalde problemen)
• Pre-alfabetische fase: kind herkent woorden obv visuele kenmerken
• Partieel alfabetische fase: kennis over letter-klank relatie bij beperkt aantal letters
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kirstenroosen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.16. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now