H1 – Oriëntatie op de verpleegkunde
7 brillen op verpleegkunde
1. Geschiedenisbril
= van verpleeg’ster’ naar verpleeg’kundige’ -> professionalisering pas tijdens de laatste 50 jaar
middeleeuwen: ‘vrouwenhelers’ als bedreiging voor ‘geneesheren’ -> heksenjacht
oppassers -> vaak als straf: armen, wezen, gevangenen
Florence Nightingale in 19de eeuw: oprichter eerste opleiding, verpleegstersschool
verzorging vs geneeskunde = vrouwen vs mannen, vpk als hulpje van de geleerde dokters
na WO II en jaren ’60: ontwikkelen vpk theorieën, vpk diagnostiek
laatste jaren: spanningsveld tussen wens om efficiënt en controleerbaar te werken en wens
om patiëntgericht bezig te zijn, schaarste aan vpk
2. Wetgevende bril: wettelijk kader in België
KB 78 van 10 november 1967 betr uitoefening van de geneeskunde, verpleegkunde,
paramedische beroepen: elk beroep in de zorg wordt beschreven, beroep verpleegkundige
beschermd
1990: lijst van vpk handelingen, prestaties en kwalificatie
o A-functie: observatie en registratie symptomen, reacties pat
+ pat onder hoede nemen, bv. palliatieve zorgen
o B-functie: verpleegtechnische handelingen/prestaties = specifiek vpk functie
B1: zonder voorschrift arts,
bv. stomazorg, parameters opnemen
B2: met voorschrift arts,
bv. lavement, aanbrengen TED kousen = medisch handelen, voorschrift!
o C-functie: toevertrouwde medische handelingen oa medicatie toedienen
bv. chemo toedienen, toestellen medische
beeldvorming bedienen
-> voorschrift kan mondeling, schriftelijk (ook elektronisch) of via staand order
!! update 2007: 2l 02/min + infuus met NaCl 0,9% + standaard bloedname + reanimatie = B1
arteriële punctie = C
!! update 2016: vaccinatie = B2
3. De VLHORA-bril
VLHORA = Vlaamse hogescholenraad
14 DLR’s (domeinspecifieke leerresultaten) voor verpleegkunde voor bacheloropleiding: wat
studenten moeten kennen, begrijpen en kunnen doen + hoe ze dat kunnen bewijzen
5. Vpk en andere hulpverleners
Van hiërarchisch model naar zorgmodel met zorgvrager centraal (= ‘margrietmodel’)
Samen met collega’s (teamleden, vpk met specialisatie,…), geneeskundige beroepen
(dokters, specialisten, chirurgen,…), paramedische beroepen (ergotherapeuten,
kinesitherapeuten, psychologen, laboranten,…), verzorgende beroepen
1
, Typisch voor verpleegkunde: specifieke combinatie van verantwoordelijkheden, taken én
omstandigheden, 24u per dag bij pat aanwezig!
6. Maatschappijbril
Negatief beeld: doe-vak, uitvoerend, slechte werkuren en onderbetaald, weinig theoretische
kennis, onderschatting vh beroep en opleiding, vies, ondankbaar, schaduw van de dokters
Hoge verwachtingen: ‘bekwaam, geduldig, rustig en vriendelijk’, ‘helden van de zorg’
7. Belimagebril
Onderzoek/studie naar professioneel zelfbeeld bij verpleegkundigen
FIER, positief zelfbeeld, bekwaam in therapeutische diagnostische en verzorgende
vaardigheden, opnemen van verantwoordelijk, samen met anderen: in team, multidisciplinair
MAAR… frustratie, ontevredenheid en moeheid: zou beroep niet aanraden. Maatschappij
heeft geen juist beeld van beroep -> negatieve contextfactoren
Van verpleging naar verpleegkunde
Sinds jaren ’60: vpk emancipatie -> vpk wil autonoom groeien obv wetenschappelijke
verpleegkundige kennis, EBN (evidence based nursing)
Professie kenmerken (bv arts, advocaat, notaris,…)
o Eigen theoretische basis
o Uniforme beroepsopleiding: overal dezelfde (cfr VLHORA)
o Sterke beroepsvereniging met veel invloed (cfr Vlaamse Verpleegunie, NVKVV)
o Terreinafbakening (vs multidisciplinair samenwerken)
o Wettelijke erkenning (vs maatschappelijke erkenning -> positie afdwingen)
-> veel kenmerken kloppen, mààr verschuiving naar multidisciplinair karakter in GHZ,
professionele ruimte delen met andere zorgverleners <-> streven naar autonomie
Voorbeeld examenvraag: noem 2 kenmerken van een professie en toon dit aan voor verpleegkunde
Verplegingswetenschap
o Verpleegkunde = oud beroep, verplegingswetenschap = jonge wetenschap
o Praktijkwetenschap, nl theoretisch kader voor praktisch bedside handelen
o Vpk ‘visie’ sinds Florence Nightingale, in volle evolutie
o Patiënt centraal in vpk denken (sinds jaren ’80)
o Verhouding tss artsen en vpk meer en meer gedemocratiseerd
o Kloof tussen praktijk en theorie: professionele en liefdevolle zorg kunnen
samengaan, ook met theorie kan je betrokkenheid naar pat toe bewaren, op maat!
o Theorie helpt vpk
Om te argumenteren met andere gezondheidsmedewerkers (ipv
rituelen/traditie)
Om systematischer te werken
Om met grotere kans op succes te handelen
Verpleegkunde = gesystematiseerde geheel van kennis en kunde mbt proces van het verplegen
Verpleging = in praktijk brengen van verpleegkunde; uitvoerend, beroepsmatig verplegen
Voorbeeld examenvraag: verplegingswetenschap is een jonge praktijkwetenschap. Leg uit.
-> ontstaan in jaren ’80, dient als basis voor onderzoek die in de praktijk toegepast kan worden
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller liesvanbever. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.02. You're not tied to anything after your purchase.