Summary
Samenvatting Historische Context Verlichting
- Course
- Level
Samenvatting over de historische context de Verlichting 6vwo
[Show more]
Seller
Follow
gijsvangompel333
Reviews received
Content preview
Samenvatting geschiedenis historische contexten: Verlichting 1650 – 1900Paragraaf 1: Wetenschappelijke Revolutie
In de middeleeuwen waren geleerden vooral geestelijken. Zij deden onderzoek op gebieden
die met Godsdienst te maken hadden. Vanaf de renaissance kwamen steeds meer geleerden
die geen geestelijke waren. Zij onderzochten ook zaken die niet met Godsdienst te maken
hadden. Net als in de Grieks-Romeinse tijd gingen onderzoekers onderzoek doen door
middel van proeven, waarnemen en vervolgens nadenken over wat de proef liet zien. Gevolg
hiervan was dat er een periode kwam met een groot aantal uitvindingen, de
Wetenschappelijke Revolutie. Belangrijke kenmerken van de Wetenschappelijke Revolutie
nieuwe manier van onderzoeken, observeren, experimenteren en redeneren
grote veranderingen in het leven van mensen, zo werden er nieuwe energiebronnen
als gas en stoom ontdekt en benut
met geweld gepaard gaand verzet van de Kerk en aanvankelijk van de overheid en
sommige bevolkingsgroepen, belangrijke opvattingen uit de kerk werden ondermijnd
door de onderzoeken
Oorzaken van de Wetenschappelijke Revolutie:
ontdekkingsreizen, wereldbeeld werd verbreed
ambachtelijke technieken, ambachtslieden bezaten veel kennis met name over
wiskunde, het was voor hen belangrijk dat berekeningen klopten
humanistische tekstanalyse, wetenschappers vergaren kennis door teksten van
Grieken en Romeinen te bestuderen en legde nadruk op zelfstandig denken van de
mens
rationalisme van Descartes, Franse filosoof Descartes vond dat de samenleving op
een redelijke manier moest worden onderzocht, volgens de rationalisten kwam
kennis voort uit logisch denken en niet uit vaste ideeën van de Bijbel
empirisme van Locke, Engelse filosoof Locke vond dat kennis gebaseerd moest zijn op
waarneming en ervaring, het empirisme
De Wetenschappelijke Revolutie leidde tot nieuwe inzichten. Zo kwam de Engelse geleerde
Newton tot natuurwetten en vond Antoni van Leewenhoek de microscoop uit. Ook andere
zaken veranderden. Zo konden wonderen uit de Bijbel niet door menselijk verstand worden
verklaard, kwamen ontdekkingsreizigers met andere culturen en geloven in aanraking en
droeg de humanistische tekstanalyse bij aan de kritiek op de Kerk en de levenswijze van
geestelijken.
Als gevolg van de nieuwe inzichten en ontdekkingen ontstonden debatten over de plek van
godsdienst in de samenleving. Hoe kon men zeker zijn dat de opvattingen van de Kerk juist
waren? Godsdienst werd nu steeds meer als de verantwoordelijkheid van het individu gezien
i.p.v. de verantwoordelijkheid van de staat of vorst.
Met gezond verstand kon men zelf beslissen waarin ze zouden geloven. Veel vorsten
stonden nog maar één godsdienst toe in hun rijk. De een deed dit uit geloofsovertuiging en
andere om een godsdienstoorlog te voorkomen.
, Paragraaf 2: Wetenschappelijke Revolutie leidt tot de Verlichting
Door de Wetenschappelijke Revolutie kwamen er steeds meer mensen die niet zomaar
aannamen wat de Kerk zei. 18e eeuw ontstond de Verlichting. Verlichte denkers vonden dat
wetenschappelijke onderzoeken ook moesten worden toegepast op de samenleving.
De verlichters wilde de volgende zaken van de samenleving toetsen:
- traditie: de verlichters bepleitten een scheiding van Kerk en staat, de verlichters
streden ook tegen magie en heksenrijen en waren ook tegen marteling voor het
afdwingen van bekentenissen
- religieuze praktijken: aanhangers van godsdiensten moesten andersdenkenden niet
bestrijden maar juist goed met elkaar leren leven
- bestaande gezagsverhoudingen:
- volkssoevereiniteit, machthebbers moesten hun macht ontlenen aan het volk en
daarom zijn ze verantwoording schuldig aan het volk
- sociaal contact tussen vorst en volk of burgers onderling, verlichters pleitte voor een
contract tussen volk en vorst om oorlogen tussen burgers en volk en vorst te
voorkomen
- Trias Politica
- opvoeding: ouders moesten meer tijd besteden aan opvoeding van de kinderen,
kinderen moesten meer als kind worden behandeld
- onderwijs: alle kinderen zijn bij geboorte gelijk en moeten dezelfde kansen krijgen,
door onderwijs werd de kennis vergroot om de samenleving te verbeteren
- verbreiding van kennis: onderzoekers gingen elkaars resultaten uitwisselen en samen
in wetenschappelijke verenigingen, het belangrijkste boek van de Verlichting werd de
Encyclopedie
De Verlichting leidde tot optimisme maar ook tot twijfels. Het menselijk verstand kent ook
zijn grenzen. Volgens Kant kunnen we de werkelijkheid niet werkelijk kennen omdat de
werkelijkheid wordt vormgegeven op basis van de werkelijkheid die we waarnemen.
Paragraaf 3: De belangrijkste verlichters en hun invloed
Verlichte denkers als Locke en Rousseau gingen uit van natuurrechten en het idee van een
sociaal contract:
natuurrechten waren rechten die voor iedereen gelden ongeacht plaats of tijd, omdat
ze door de natuur zijn gegeven, zo hebben volgens Locke alle mensen rechten op
leven, vrijheid en bezit
met het sociaal contract werd een contract tussen vorst en volk of tussen
onderdanen onderling bedoeld, het was niet daadwerkelijk een contract op papier,
het was een soort wet dat het volk de vorst mocht afzetten als de vorst niet de
natuurlijke rechten van de bevolking zou beschermen, burgers moesten bepaalde
rechten als rechtspraak wel geven aan de staat
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller gijsvangompel333. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.81. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now