Samenvatting OWE 9/10 - Samenwerken In Vakmanschap
Summary
Samenvatting SIV Kennistoets OWE 9/10
50 views 2 purchases
Course
Samenvatting OWE 9/10 - Samenwerken In Vakmanschap
Institution
Hogeschool Arnhem En Nijmegen (HAN)
In deze samenvatting zijn alle onderwerpen voor de kennistoets van OWE 9/10 SIV uitgewerkt. Alle informatie staat erin, met extra informatie van de hoorcolleges.
Het getal tussen haakjes achter elk onderwerp, is het aantal vragen dat voorkwam in de toets.
Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg (Wkkgz) (4).................................................................................26
Venapunctie en infusie (10).......................................................................................................................... 27
,Peritonitis & Ileus (6)
Jüng en, I., Zaagm an- van Buur en, M. (200 6). Pat hologie . H out en: Bohn S tafl eu van L oghum . Pagina 371 -379
Peritonitis
Het buikvlies (peritoneum) bekleedt de vrije buikholte en vrijwel alle organen die zich erin bevinden. Een
ontsteking van het buikvlies = peritonitis. Het kan zich op een bepaalde plek manifesteren (lokale peritonitis,
plaatselijke verschijnselen) of het hele buikvlies betreffen (algehele peritonitis, ernstig ziek en hoge koorts). Een
ontsteking begint vaak lokaal waarnaar het zich uitbreidt.
De ontstekingsreactie van het peritoneum die zich ter plekke ontwikkelt, ontstaat meestal met als doel een
ziekteproces (bijv. ontsteking) in een aangrenzend met peritoneum bekleed orgaan in te dammen. Dit lukt vaak
door infiltraatvorming. Zo’n infiltraat is vaak door de buikwand heen goed te voelen als een vaste, pijnlijke
weerstand. Op den duur verdwijnt het infiltraat (kan maanden duren) en is de patiënt weer hersteld.
Voorbeeld: het appendiculair infiltraat = een filtraat dat zich vormt rondom een ontstoken blindedarm.
Afhankelijk van de weerstand van de patiënt en uiteraard ook de virulentie van betrokken bacteriën, lukt het
niet altijd om op deze wijze de ontsteking in te dammen -> algehele peritonitis. De verschijnselen die hiermee
gepaard gaan vormen samen het syndroom acute buik.
Een acute buik kenmerkt zich door de volgende verschijnselen:
- Een scherpe, stekende en continue pijn
Meestal ontstaat de pijn geleidelijk en kan de patiënt aangeven waar de pijn in eerste instantie aanwezig was.
Soms ontstaat de pijn plotseling en hevig (peracuut), gerelateerd aan de oorzaak: een maagperforatie kan op
deze wijze peritonitispijn geven. Kenmerkend voor de peritonitispijn is de druk- en loslaatpijn. Bij het loslaten
beweegt ook het buikvlies, wat uitermate pijngevoelig is. ‘Vervoerpijn’ wordt ook erg pijnlijk ervaren. De
patiënt probeert zo stil mogelijk te blijven liggen.
- Défense musculaire = terugvechten via spieraanspanning.
Doel: voorkomen dat het peritoneum wordt bewogen (pijn te voorkomen). Met het begrip wordt dus bedoeld
het onwillekeurig (reflexmatig) aanspannen van de buikwandspieren als gevolg van prikkeling van het buikvlies,
vooral bij beweging. Door aanspanning wordt beweging voorkomen.
- Stilliggen van de darmen = darmparalyse
Doordat elke beweging pijn doet komt de passage van de darminhoud stil te liggen = ileus. Omdat hier
verlamming van de darmen de oorzaak van de ileus is, spreken we van een paralytische ileus. Bij auscultatie zijn
geen darmgeluiden te horen. Naast lokale verschijnselen komen er algemene verschijnselen voor: ernstige
malaise, anorexia, koorts en een versnelde pols die niet alleen door de koorts ontstaat, maar ook door de shock
die dreigt. Doordat grote hoeveelheden vocht en elektrolyten zich in het peritoneum en de vrije buikholte
ophopen en er bovendien sprake is van een versnelde bloeddoorstroming in het zieke gebied, zal namelijk een
ondervulling van het vatenstelsel optreden met als gevolg shock.
Vooral bij een algehele peritonitis is er grote kans dat het geproduceerde ontstekingsvocht in de buikholte
wegstroomt naar de laagstgelegen delen. Bij een patiënt in liggende houding zijn de laagstgelegen delen van de
vrije buikholte de ruimte onder het middenrif (subfrensiche holte) en het cavum Douglasi (holte van Douglas
(bil)). Het ontstekingsvocht kan daar vrij gemakkelijk terechtkomen door d ligging van de ophangbanden van
darmdelen (mesenteria) en door de adembewegingen (het middenrif gaat op en neer en zuigt vocht mee). Op
de genoemde plaatsen kunnen zich abcessen ontwikkelen. Het subfrenische abces is door de ligging moeiijk te
diagnosgiceren en te behandelen. Het abces in het cavum Douglasi kan met behulp van rectaal toucheren
worden vastgesteld, daarna worden geopend en gedraineerd. Sepsis kan het beeld begeleiden, daaraan
overlijdt 30% van de patiënten.
Er zijn verschillende oorzaken van peritonitis:
- Via hematogene weg besmet raken
Primaire peritonitis, komt weinig voor, alleen bij sterk verminderde weerstand
- Ontsteking in organen die grenzen aan het peritoneum
Bekendste: blindedarmontsteking (appendicitis)
- Perforatie van holle organen grenzend aan de vrije buikholte
De inhoud van het orgaan stroomt dan leeg in de vrije buikholte
- Ischemie
, Door afsluiting van een darmvat of beklemming door een volvulus (‘knoop’) of door invaginatie. Bij een
geblokkeerde bloedvoorziening (strangulatie) wordt de darmwand necrotisch en doorgankelijk voor bacteriën
die dan in de peritoneale holte terechtkomen en peritonitis veroorzaken. Ook verdwijnt veel vocht naar de vrije
buikholte.
- Bloeding
In de peritoneale holte. Bij milt- en leverruptuur en buitenbaarmoederlijke zwangerschap.
De behandeling van een buikvliesontsteking omvat verschillende maatregelen:
- Er mag niets worden gegeten of gedronken -> maagsonde
- Geen pijnstillers voor diagnose
- Onmiddellijk start AB (parenteraal toedienen, anders dan maag-darm). Tevens vocht en elektrolyten
per infuus aanvullen. Infuus met plasma vervangend middel, waardoor het vocht beter in de
bloedbaan wordt vastgehouden.
- Spoelen van de buikholte met fysiologisch zout via laparotomie (openbuikoperatie)
- Bestrijden van shock
- De veroorzaakte aandoening behandelen
Ileus
= stoornis in de darmpassage (mag niet verward worden met obstipatie).
Ileus kan het gevolg zijn van een volledige afsluiting van de darm waardoor niets meer kan passeren (=
mechanische ileus). Ook kan een ileus ontstaan door het verlamd zijn van darmen, zoals dat bij een peritonitis
het geval is, of door overmatig aanspannen van de darmspieren. Is de oorzaak een niet goed bewegen van de
darmen, dan heet dit dynamische of functionele ileus. Ileus kan leiden tot de dood. Wanneer nog enige passage
mogelijk is, is sprake van een subileus. De diagnose wordt gesteld op grond van de verschijnselen. Op een
buikoverzichtsfoto (BOZ) in staande houding worden met gas of vloeistof uitgezette darmlissen gezien.
Oorzaken mechanische ileus:
- Ruimte-innemende ziekteprocessen in darmwand
- Ziekteprocessen buiten de darm -> verkleving of verdrukking
- Volvulus en invaginatie
Volvulus (‘knoop’) = een darmdeel is gedraaid om zijn ophangband. Het blijft dan klem zitten.
Invaginatie = een stuk darm schiet binnen in een volgend darmdeel en zit dan klem.
Bovendien is in beide gevallen de bloedvoorziening in het afgesloten darmdeel geblokkeerd, we spreken dan
van strangulatie.
- Beklemde breuk (hernia incarcerata)
Een darmlis is naar buiten geschoten door een breukpoort en is klem komen te zitten, mede doordat
bloedvaten zijn afgeknepen en het darmdeel opzwelt.
- Voorwerpen in de darmholte (het lumen) -> grote galstenen, opgezwollen voedingsvezels
Bij een mechanische ileus wordt in de praktijk onderscheid gemaakt tussen een hoge en een lage ileus.
Hoge ileus = een afsluiting bestaat in het eerste deel van de dunne darm.
Lage ileus = een afsluiting bestaat onder in de dikke darm.
Verschijnselen:
- Uitblijven van defecatie en flatulentie
In het begin nog wel mogelijk dat de darminhoud die beneden de afsluiting wordt geloosd.
- Pijn (vooral bij hoog)
- Hyperperistaltiek -> poging afsluiting op te heffen
- Darmgeluiden -> extra lawaai door hyperperistaltiek en overvuld met vocht en darmgassen
- Opgezette buik
Hoge ileus: buik opgezet rond de navel
Lage ileus: zijkanten (flanken) van de buik opgezet
Het middenrif kan soms omhoog worden geduwd door de toename van de darminhoud, met als gevolg dat
oppervlakkig wordt geademd.
- Dehydratie (uitdroging) -> vooral bij hoge ileus. -> kan shock ontwikkelen
- Misselijkheid en braken -> vooral bij hoge ileus door sterkere uitzetting van de darmen door het vele
vocht dat erin blijft hangen. Op den duur kan fecaloïd braken bij zowel hoge als lage ileus.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cerineee. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.16. You're not tied to anything after your purchase.
