Summary
Geschiedenis samenvatting historische context China incl. begrippenlijst 2022 VWO
- Course
- Level
Samenvatting van de historische context China uit het nieuwe examenprogramma van Tijd voor Geschiedenis inclusief begrippenlijst.
[Show more]
Seller
Follow
maraknottenbelt
Content preview
Geschiedenis samenvatting HC ChinaParagraaf 1
Aan het begin van de 19e eeuw is China een conservatief en wereldvreemd keizerrijk met een
verstikkende bureaucratie. De agressieve, koloniale westerse aanwezigheid in China heeft diepe
sporen achtergelaten in de samenleving en beïnvloedt tot op de dag van vandaag de buitenlandse
politiek van het land. Protectionisme en een omwrikbare status van de politieke leiding moeten het
land beschermen tegen de corrumperende invloed van het Westen.
De geschiedenis van China in de 19e en 20e eeuw is heel complex, omdat er grote verschillen zitten
tussen het grote politieke verhaal en de verhalen van regio’s en individuele personen. Het land
bereikte in de 18e eeuw zijn grootste omvang door de keizers van de Cing-dysnastie. Het
confucianisme was de kern van de samenleving, er werd een principe van trouw en gehoorzaamheid
neergezet. De macht van de keizer was als ‘zoon des hemels’ onaangetast. De leer werd verspreid
door de bureaucratie. Iedereen met een politieke functie moest een examen afleggen waarin de leer
van het confucianisme leidend was. Hiermee werd een elite gecreëerd van geschoolde mannen en
werd voorkomen dat de macht van vader op zoon overging. Het confucianisme zorgde voor een
conservatieve en autoritaire samenleving. Dit wordt ook wel het familiesysteem genoemd. De
samenleving is meer gericht op de groep dan op het individu. De Chinese samenleving is gebaseerd
op de hiërarchische, gestructureerde indeling.
De gehele Chinese samenleving was in de 19 e eeuw agrarisch-urbaan. Er waren veel verschillen
tussen de regio’s. In 1849 kwam het communisme onder leiding van Mao Dedong in opkomst.
Iedereen moest werken voor hetzelfde doel: China groot en welvarend maken. Men spreekt
tegenwoordig van een staatskapitalisme, een door de communistische partij gefaciliteerde
wereldhandel waarbinnen het economisch succes van een bedrijf of individu afhankelijk is van zijn of
haar loyaliteit aan de staat en de partij. Hiervoor word je beloond.
Paragraaf 2
Het hoogtepunt van de Chinese nationale macht en rijkdom was tijdens de regering van de Qianlong-
keizer tijdens de Qing-dynastie (1736-1795). China had in deze periode een agrarisch-urbane
samenleving. Door het hele land liepen handelsroutes. Door contacten met het buitenland werden
nieuwe producten geïntroduceerd, die het goed deden op eerder onbruikbare grond. De
commercialisering van de landbouw en de sterke economische groei zorgden voor ingrijpende
veranderingen in de samenleving. Zo groeide de bevolking, werd er ook binnenlands veel meer
handel gedreven en ontwikkelde zich een monetaire economie. Er waren wel onderliggende
problemen in het land zelf:
1. Het was lastig een rijk van deze omvang onder controle te houden. De militaire acties tegen
regionale opstandelingen kostten enorme bedragen, waartegen de economische groei niet op kon.
2. Er was sprake van corruptie binnen de ingewikkelde bureaucratie. Dit tastte de economie en het
vertrouwen van de bevolking in de politiek aan.
3. Er was niet genoeg land voor de nieuwe mensen. Armoede en werkeloosheid waren een lot voor
een groot deel van de bevolking, vooral in de afgelegen regio’s.
- de verdeling van rijkdom was niet egalitair. Vrouwen en etnische minderheden werden zwaar
achtergesteld en werden soms zelfs als bezit van de rijke mannelijke machtshebbers behandelt.
Vanaf de 16e eeuw nam de interesse van Europese ontdekkingsreizigers voor China toe. Chinese
producten weren in West-Europa enorm populair en voor de handelaren lagen mooie winsten in het
verschiet. Deze contacten werden door China afgehouden. Het land was zelfvoorzienend. Na lang
aandringen werd een systeem ontwikkeld naar het voorbeeld van het tribuutsytseem waarmee
Europeanen Chinese producten konden kopen onder strikte voorwaarden. Er mochten geen eigen
producten worden verkocht. Pas toen de Britten illegaal opium het land binnensmokkelden wisten
het Westen voet aan de grond te krijgen. De opiumhandel was winstgevend. De Chinese economie
had erg te leiden onder de opiumverslaving. Er waren in een groot deel van China misoogsten. Dit
, alles escaleerde in 1839 in de Opiumoorlogen. China bleek niet opgewassen tegen GB en werd in
1842 gedwongen het Verdrag van Nanking te tekenen.
GB, Frankrijk en de VS eisten met deze en latere verdragen verregaande concessies in China op. Ze
claimden handelssteden als Hongkong en Shanghai, waar ze vanaf dat moment ook exterritoriale
rechten hadden. Frankrijk, Japan, Duitsland en Rusland claimden na gewapende conflicten grote
stukken van het land voor zichzelf. De imperiale mogendheden maakten van China een semikolonie
door zich het recht op importheffingen, eigen rechtsspraak, vrij reizen en het openlijk belijden en
verspreiden van het christendom toe te eigenen. China verloor zo politieke, economische en sociale
stabiliteit. Er kwam binnenlands verzet tegen het beleid en de regering. De zogenoemde
Taipingopstand van 1851 en 1864 zorgde voor miljoenen doden en werd met grote moeite
neergeslagen. In de periode ontstonden ook de Nianopstand en opstanden van religieuze
minderheden als moslims.
Na de burger opstanden ontstond er een nieuwe moderniseringsbeweging, de
Zelfversterkinsgbeweging. Voorstanders vonden dat China zich technisch en militair moest
ontwikkelen naar westers en Japans voorbeeld. Eerst werd het gezien als puur militaire tactiek, maar
later bleek dat de hervormingen ook bestuurlijk en politiek moesten zijn. Er was sprake van te veel
wanbestuur en corruptie. Er moest een einde komen aan de bestuurspraktijken. Keizer Guangxu
steunde deze beweging en maakte de modernisering zelfs mogelijk met de Honderd Dagen-
hervormingen in 1898, De conservatieven wilden geen verandering. Keizerin-weduwe Cixi was een
van de drijvende krachten achter de conservatieven. Ze nam de macht van de keizer af, zette zijn
vertrouwelingen af en draaide de hervormingen terug. In het opvolgende jaar trok een nieuwe
burgeropstand door het land, de Bokseropstand. Boeren keerden zich tegen de buitenlandse
invloed. De keizerin-weduwe werd opgeroepen door westerse landen deze opstand te kiezen, maar
ze steunde de opstandelingen. De westerse landen vielen gezamenlijk de Boksers met een leger aan.
Het leger plunderde China en legde zware strafmaatregelen op. Grote sociale groepen keerden zich
tegen de Qing-dynastie, zoals vrouwen en jonge nationalisten die in het buitenland gestudeerd
hadden. De keizerin-weduw koos voor het Japanse model van regeren: een constitutionele
monarchie. Er werden hiervoor hervormingen doorgevoerd:
- er werd een grondwet ingevoerd. Meer wetten voor en modern staatsbestuur naast de keizer
- traditionele staatsexamen werd afgeschaft. Er kwamen door de staat betaalde scholen. Er was
ineens geen ideologie meer, wat ruimte bood voor radicale ideeën. Er kwam een vereniging van
studenten die in het buitenland studeerden.
- er werd een modern en groot leger opgezet, met buitenlandse opleiders. Het leger was ineens een
carrière met aanzien en kansen.
De bestuurlijke hervorming maakte het alleen maar makkelijker om je het land voor te stellen zonder
keizerlijke macht. In 1911 vond een vrij rustige en plotselinge revolutie van de nationalisten plaats,
die in het hele land een einde maakte aan het keizerrijk. Lokale elites namen de macht over en zo
werd in 1912 de Republiek China uitgeroepen.
Paragraaf 3
De nationalistische partij van Sun Yat-sen, Kwomintang, won de eerste parlementsverkiezingen na
het uitroepen van de Republiek en Sun werd de eerste president. Al snel greep generaal Yuan Shikai
de macht. Sun vluchtte naar het buienland. Het landsbeleid werd veranderd. Shikai zag zichzelf als
nieuwe keizer die het land zou herstellen met de oude ideologie en autoritaire macht. Hier kwam
veel protest op. Zij eigen aanhangers waren het niet eens met zijn positie omdat zij ook macht ilden
hebben. Toen Shikai overleed in 1916 werd het land overspoeld met een nieuwe strijd tussen deze
zogenoemde krijgsheren. In deze periode bleven de invloed en bemoeienis van het buitenland,
vooral die van Japan. Tijdens de Eerste Wereldoorlog verklaarde China zich neutraal. Toch viel Japan
de exterritoriale gebieden onder Duitse invloed in China aan en nam daar de macht over. Uit protest
daartegen en tegen het uitblijven van veranderingen door Yuan ontstond de 4 Meibeweging, een
grote culturele beweging van voornamelijk jongeren en veel vrouwen. Zij wilden een nieuwe
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller maraknottenbelt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.73. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
78291 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now