Hoofdstuk 1 Het jonge kind
1.1 Kenmerken van kleuters
Ze geloven in magie
1.1.1 Kleuter en schoolkind
Schoolkinderen: kinderen vanaf 6/7 jaar
Verschil tussen kleuter en schoolkind volgens Friedrich Fröbel:
Kleuter groeien en ontwikkelen van binnen naar buiten. (Ze zijn speels,
onderzoekend en nieuwsgierig)
Schoolkinderen groeien en ontwikkelen van buiten naar binnen
Verschil tussen kleuter en schoolkind volgens Geurtz
Kleuter staat nog dicht bij zijn natuurlijke staat van zijn (Als het blij is lacht het)
Schoolkinderen uiten zich minder direct uit, komt doordat ze nadenken hoe ze over
komen.
In de eerste vier jaar van het leven leren kinderen meer dan in alle jaren daarna.
1.1.2 Typische kleuters
Kenmerken kleuters
Emotionele beleving
De manier waarop kleuters de werkelijkheid beleven is altijd emotioneel gekleurd.
Intuïtief
Kleuters voelen mensen en situaties goed aan
Egocentrisme
Cognitief egocentrisch: kunnen andere goed aanvoelen, maar ze zijn wel
egocentrisch ze kunnen zich niet verplaatsen in hun perspectief
Hang naar gewoontes en routines
Concentratievermogen
Kinderen kunnen zich goed concentreren, vaak 20 minuten. ze kunnen langer
concentreren als ze iets doen wat ze zelf gekozen hebben of wat even betekenisvol
is (het komt van binnenuit).
Behoefte aan handelen en bewegen
Kinderen hebben een grote behoefte aan handelen en bewegen
Magisch denken
Kinderen geloven in fantasie en er is weinig behoefte aan logische verklaringen. Als
leerkracht kan je het best ook meedoen met deze wereld en niet de kinderen forceren
tot rationeel denken.
Geen scherp onderscheid tussen fantasie en werkelijkheid
Voor kleuters is hun fantasie de werkelijkheid, ze weten wel dat ze doen alsof spel
uitvoeren.
1.1.3 Ieder kind is uniek
Elk kind is anders
,Hoofdstuk 3 Het belang van spel voor de ontwikkeling van jonge kinderen
Spelen is goed voor kinderen:
Ze breiden hun kennis over de wereld en hun handelingsmogelijkheden uit.
Ze worden er eerder volwassen door
Ze leren sociaal gedrag te interpreteren
Ze leren gevaren in te schatten
Ze oefenen lichamelijke vaardigheden
Door te spelen worden kinderen weerbaarder
Ze zijn beter toegerust voor het leven
3.1 Wat is spel?
Alison Gopnik
Spel is een activiteit waarbij het de bedoeling is dat je geen doel hebt
Volgens Kohnstamm de kenmerken van spel:
1. Als een kind speelt, wilt het daar niets speciaals mee bereiken
2. Bij het spelen is het kind actief
3. Een spelend kind heeft plezier in wat hij doet
4. Bij het spelen is een kind vrijwillig bezig
Volgens Janssen-Vos de kenmerken van spel:
1. De kinderen bij het spel zelf betekenis geven aan het materiaal en middelen
2. Dat het spel niet alleen vrijheid van handelen kent, maar ook regels, die kinderen zelf
maken en die voorkomen uit hoe het in de werkelijkheid hoort
3. Dat het spel een open, flexibele activiteit is waarbij de nadruk ligt op het proces, niet
op een vast omschreven product
⇩
Er is ook sprake van spel volgens haar als activiteiten resultaten of producten
opleveren
Langeveld
Spel is doelvrij en niet doelloos. Spel is niet afwezigheid van een eindresultaat, maar het kan
nog alles worden.
3.2 Spel in de gevarenzone
Volgens Peter Gay komt de ondergang van kinderspel door:
Kinderen brengen veel tijd op school door, waardoor de tijd om vrij buiten te kunnen
spelen verminderd is.
We denken dat kinderen van volwassenen leren, maar ze leren ook van
spelervaringen en andere leeftijdsgenoten.
Ouders willen hun kinderen niet zonder toezicht buiten laten spelen. Hierdoor gaan
kinderen minder naar buiten en zullen ze minder speelkameraadjes vinden.
⇩
Minder speelgelegenheid kan zorgen voor:
angststoornis
Depressie
Spelen op school verbeteren:
De leerkracht moet niet alleen naar het eindresultaat kijken maar ook het proces.
De leerkracht moet het kind laten spelen en geen beoordelende houding afgeven.
Kinderen moeten zelf bij het spel plannen.
⇩
Als leerkracht moet je de regie bij spel uit handen geven om spel te stimuleren.
Ontwikkeling kinderen wordt beïnvloed door:
, Culturele omgeving
Weinig/veel waardering spel
Woonomgeving biedt weinig/veel mogelijkheden
Sociaal-culturele omgeving
Geven volwassenen kinderen veel of weinig ruimte om te kunnen spelen
Zorgen volwassenen voor wel of geen stimulans om te durven spelen
3.3 De waarde van het spel voor de ontwikkeling
Spel is goed voor:
De emotionele ontwikkeling
De sociale ontwikkeling
De cognitieve ontwikkeling
3.3.1 De waarde van het spel voor de emotionele ontwikkeling
Kinderen gebruiken spel om hun emoties te uiten, zoals volwassenen doen met
uitpraten.
Catharisiswerking
Als een kind over zijn zorgen of probleem speelt, verdwijnen die niet, maar worden ze
wel beter hanteerbaar.
In spel kunnen jonge kinderen autonomie ervaren, dit geeft ze zelfvertrouwen.
3.3.2 De waarde van het spel voor de sociale ontwikkeling
Kinderen vormen hun sociale identiteit met spel.
3.3.3 De waarde van het spel voor de cognitieve ontwikkeling
5 waarde van spel volgens Vygotski:
Het spel creëert een zone van naaste ontwikkeling
Ze kunnen/leren meer tijdens een betekenisvolle activiteit/spel
In het spel handelen kinderen volgens een eigen, intern plan
Het spel maakt het mogelijk betekenissen en ideeën los te zien van concrete
handelingen en voorwerpen
Spel maakt zelfgestuurd handelen mogelijk
Ze leren hun eigen gedrag stimuleren
Spel maakt cognitief decentreren mogelijk
Ze leren rekening houden met iemand anders zijn perspectief door rollenspel
Spel heeft een gunstige invloed op de leermotivatie
Tijdens spel krijgen kinderen motivatie om vaardigheden die ze nog niet bezitten te
leren zodat hun spel betekenisvol wordt
3.4 Ontwikkeling van spelactiviteiten
Kinderen ontwikkelen zich ook met het spelen tijdens spelactiviteiten
3.4.1 Van manipulerend spel naar rollenspel als leidende activiteit
Volgens Vygotski heeft spel de volgende 3 componenten:
Kinderen creëren een denkbeeldige situatie
In die situatie nemen ze rollen aan en handelen ze volgens die rollen
Ze volgen de regels die horen bij die rollen
Rollenspel in het ontwikkelingsverloop volgens Elkonin:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller racielkol. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.05. You're not tied to anything after your purchase.