Dit is een complete samenvatting van het vak Abdomen uit het jaar van de opleiding Gezondheid en Leven. Het bevat alle benodigde informatie voor het tentamen, zoals hoorcolleges anatomie, fysiologie, én kliniek. Ik heb zelf met behulp van mijn samenvatting een 8 behaald!
Anatomie abdomenwand 3
Fysiologie van de spijsvertering 5
Anatomie abdomen 9
Anatomie peritoneum 11
Kliniek: bovenbuiksaandoeningen 12
Kliniek: problematisch alcoholgebruik en alcoholische leverziekte 14
Kliniek: acute buikpijn en anamnese 17
Anatomie van de buikwand 20
Beeldvorming abdomen 23
Embryologie van de tractus digestivus 24
Fysiologie spijsvertering 26
Fysiologie ondervoeding 29
Bloedvaten abdomen 31
Zenuwen abdomen 35
Kliniek: darmklachten 37
Kliniek: darmaandoeningen 40
Anatomie van de urinewegen 43
Nierfysiologie 1: nefron; glomerulaire ltratie; mictie 47
Nierfysiologie 2: water en elektrolyt-huishouding 49
Nierfysiologie 3: Zuur-base evenwicht 52
Kliniek: Nier- en urinewegaandoeningen 54
Kliniek: Nierinsu ciëntie 55
Pagina 2 van 57
ffi fi
,Anatomie abdomenwand
We bekijken de abdomenwand in dit hoorcollege van buiten naar binnen. Je kunt de buikwand
anterolateraal en dorsolateraal bekijken. Anterolateraal = voorkant-zijkant. Dorsolateraal =
achterkant-zijkant.
• Anterolaterale buikwand -> van xiphoïd tot bekken, ank tot ank. Het bevat: huid en vetweefsel
(subcutis), bindweefsel en vetweefsel en binnenbekleding
• Dorsolaterale buikwand -> ongeveer gelijk met lumbale wervels. Bevat spieren en bindweefsel.
Abdomen (buikwand). Het is een stevige maar exibele wand, die wordt
gekenmerkt door een gelaagde structuur. De functie van de abdomen is om
alles wat zich binnen de abdomen bevindt, te beschermen tegen invloeden
van buitenaf. Ook houdt het organen op zijn plaats. Creëert een intra-
abdominale druk.
Je kunt de huid indelen in bepaalde regio’s (zie de twee plaatjes hiernaast).
Deze regio’s kunnen je klinisch helpen als mensen bijvoorbeeld buikpijn
hebben.
De abdomenwand is opgebouwd in
lagen, welke stap voor stap besproken
zullen worden.
Stap 1: de eerste stap van de
abdomenwand bestaat uit de huid én uit
subcutaan (=onder de huid) vetweefsel.
De subcutis maakt onderscheid in de
fascie van Camper (vetweefsel) en fascie
van Scarpa (bindweefsel). De subcutis
bevat onder andere: oppervlakkige
zenuwen (sensibele zenuwen), bloedvaten,
lymfevaatjes, zweetklieren en haarzakjes.
Stap 2: dit zijn diepere lagen -> spieren en
diepe fascia. Toelichting afbeelding
hiernaast: huid is grijs, subcutis is paars. Na de subcutis komt de
buitenste schuine buikspier (m. obliquus externus abdominis), dan de
binnenste schuine buikspier (m. obliquus internus abdominis), de
dwarse buikspier (m. transversus abdominis) en een rechte buikspier
(m. rectus abdominus).
• m. obliquus externus abdominis (paarse afb) ->
ontspringt bij ribben 5 t/m 12. Hecht aan op de linea
alba, de os pubis (schaambeen) en de crista iliaca*
(bekkenkam). Lopen meer naar beneden toe.
• m. obliquus internus abdominis (oranje afb) -> lopen
meer naar boven toe. Ontspringt van peesblad rug en
crista iliaca. Hecht aan op ribben 10 t/m 12 en de
linea alba.
*crista iliaca is hiernaast weergegeven met een cirkel.
Pagina 3 van 57
fl fl fl
, • Combinatie schuine buikwandspieren maken serie van bewegingen mogelijk. Zo
bewegen ze de wervelkolom. Zo kun je buigen, roteren. Lateraal exie torso. Rotatie naar
tegengestelde kant.
• m. transversus abdominis (groene afb) -> lopen echt dwars. Ontspringt van: arcus
costae (ribbenboog), peesblad rug en de crista iliaca.
Hecht aan op linea alba en os pubis. Kenmerkend:
linea arcuata. Contractie: druk abdomen,
hulpademhaling.
• m. rectus abdominis (blauwe afb) -> ontspringt van os
pubis en hecht aan xiphoïd en rib 5 t/m 7. Contractie:
exie torso.
• Apollo’s belt / Adonis belt: wordt gevormd door
begrenzing m. obliquus externus.
Samenkomst buikspieren: buikspieren strekken uit met peesbladen. Vormen samen
rectusschede. Dus aponeurosen (platte, witte vlies dat om een pees heen zit) van
buikspieren.
Aponeurosen van buikspieren zijn: m. obliquus internus en
externus en m. transversus. Deze omvatten de m. rectus.
Verschil op hoogte linea arcuata! Onder de linea arcuata gaan
alle peesbladen naar voren lopen van de m. rectus! De linea
arcuata is dus eigenlijk de overgang van waar de peesbladen
achter lopen ook naar voren gaan lopen.
Stap 3: fascia transversalis, extraperitoneaal weefsel, peritoneum parietale.
Fascia transversalis is blauw, waarbij het bindweefsel geheel
rondom ligt. Het peritoneum parietale is groen, waarbij het
bindweefsel niet geheel rondom ligt!
Aan de binnenzijde van de m. transversus ligt de fascia
transversalis (bovenste oranje streep). Wanneer je weer een
laagje na de fascia transversalis bekijkt, zie je het peritoneum
parietale (onderste oranje streep).
Het peritoneum
Parietale is de binnenbekleding van de wand, terwijl het
viscerale de organen omvat.
Het peritoneum parietale maakt vouwen ‘plicae’. Middelste is
plica umbilicalis mediana. Bevat lig. umbilicale medianum.
Restant urachus. Hiernaast plicae umbilicalis mediales. Bevat
ligg. umbilicale mediales. Restant aa. umbilicales. Buitenste is
plica umbilicales laterales. Bevatten onder andere a. en v.
epigastrica inferior.
De dorsale abdomenwand
Bevat belangrijkste spieren. De fascia transversalis splitst hier in
postrenaal blad en prerenaal blad. Het peritoneum parietale splitst niet.
Blijft tussen nieren en buikholte.
Pagina 4 van 57
fl
fl
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller elkevanhassel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.15. You're not tied to anything after your purchase.
