De begrippenlijst die door de HAN is geüpload, persoonlijk uitgewerkt met uitleg. Deze begrippenlijst hoort bij OWE 8 indiceren van de zorg. Het is een goede samenvatting om te leren voor de toets.
Week 1 en 2 anatomie en fysiologie zenuwstelsel
Hersenstam: De hersenstam is een onderdeel van de hersenen en zit onderaan de schedel, in het
verlengde van het ruggenmerg. Het verbindt de grote hersenen met de kleine hersenen (die achter
de hersenstam liggen) en het ruggenmerg. Is verantwoordelijk voor de basisfuncties zoals vitale
functies.
Cerebellum: Het cerebellum, ook wel de kleine hersenen genoemd, bevinden zich in het achterste
gedeelte onder de hersenen en zijn onder andere betrokken bij het coördineren van bewegingen.
Daarnaast zijn ze ook betrokken bij reflexen, taal, aandacht en emotie. Ze zijn erg gevoelig voor
alcohol wat zorgt voor de problemen bij lopen en bewegen als je dronken bent.
Centrale zenuwstelsel: Het centraal zenuwstelsel bestaat uit de hersenen en het ruggenmerg. Het
ruggenmerg is de bundel zenuwbanen (ook wel axonen genoemd) die vanuit de hersenen, door de
wervelkolom naar de rest van het lichaam loopt. Naast deze zenuwen, behoren ook de craniale
zenuwen tot het centraal zenuwstelsel. Deze hersenzenuwen verlaten het brein direct, zonder het
ruggenmerg te passeren. Ze zorgen voor de aansturing van de hoofd-, gezicht-, en nekspieren en
het doorgeven van sensorische informatie van de zintuigen in het gezicht.
Perifere zenuwstelsel: Het perifere deel is de verbinding tussen het centrale stelsel, de spieren en
de organen. Het bestaat uit zenuwen en kleine concentraties grijze stof.
Reflexboog: Een reflexboog zendt een signaal in het menselijk lichaam, doordat een gevoelsorgaan
(een receptor) langs een sensibele zenuwcel, naar het ruggenmerg wordt geprikkeld. Waarna dit
signaal het ruggenmerg weer verlaat langs een motorisch zenuwstelsel, naar een uitvoerend
orgaan (effector) zoals een spier of een klier. Deze zal daarop reageren door zich samen te trekken,
waardoor er een boog wordt gevormd of door het uitscheiden van een product.
Autonoom zenuwstelsel (sympathisch en parasympatisch): Het autonome zenuwstelsel
(autonoom=zelfstandig, onwillekeurig) regelt automatisch bijna alle onbewuste functies en
processen in je lichaam, zoals je ademhaling, je hartslag, je bloeddruk, de energieproductie, de
spijsvertering en de stofwisseling. Over dat soort functies hoef je niet na te denken.
Animale zenuwstelsel: Het animale zenuwstelsel bestaat uit 2 delen, het centrale zenuwstelsel en
het perifere zenuwstelsel.
Afferente banen: Het ruggenmerg bestaat uit opstijgende en dalende zenuwbundels. Via
opstijgende banen bereikt de sensorische informatie van de zintuigen de hersenen. Dit worden
ook wel afferente banen genoemd.
Efferente banen: Via de dalende banen sturen de hersenen het lichaam aan. Dit worden de
efferente banen genoemd. Op verschillende plaatsen verlaten deze banen de wervelkolom. De
zenuwen die naar de armen gaan verlaten het ruggenmerg vlak onder de nek en de zenuwen die
de benen aansturen verlaten het ruggenmerg ter hoogte van de onderrug.
Dendrieten: Een neuron heeft twee uiteinden: het dendriet en het axon. Dendrieten zijn de
vertakkingen rondom de celkern (dendriet betekent letterlijk “boom”). Op het oppervlak van het
dendriet bevinden zich synaptische receptoren. Via deze receptoren ontvangt het dendriet
informatie van de axonen van andere neuronen. De dendrieten geven deze prikkels door aan de
celkern, terwijl de axonen juist prikkels van de celkern af geleiden. Hoe groter het
dendrietoppervlak, hoe meer informatie van andere neuronen het dendriet kan ontvangen.
Dendrieten kunnen ook stekels bevatten. Dit zijn kleine knopen die met een smal buisje aan het
oppervlak van het dendriet verbonden zijn. Op deze dendritische stekels bevinden zich ook
synapsen.
Axonen: Een axon is een uitloper van een zenuwcel. Hij geeft elektrische impulsen door en zo zorgt
voor informatieoverdracht in de hersenen. Sommige axonen zijn langer dan één meter. Ze zijn
omwikkeld met een isolatielaag genaamd myeline. Myeline geleidt de elektrische signalen extra
snel. Een axon geleidt signalen van de zenuwcellen af, een dendriet geleidt signalen ernaartoe.
Axonen zijn lang en dun, dendrieten zijn dik en sterk vertakt.
, Myelineschede: Een soort laagje om de uitlopers van motorische- en sensorische zenuwcellen. Dit
laagje noemen we de myelineschede. Deze beschermt de zenuwcel. De myelineschede wordt
gevormd door een bepaalde cel: de cel van Schwann.
Insnoeringen van Ranvier: Insnoeringen van Ranvier (ook wel knopen van Ranvier genoemd) zijn
regelmatige onderbrekingen in het myeline-omhulsel rond een axon. De insnoeringen zijn 1
micrometer lang en stellen de axonale membraan bloot aan het extracellulair vocht.
Schakelneuronen: Zenuwcel die geheel binnen het centrale zenuwstelsel ligt. Dit neuron geleidt
impulsen van de ene zenuwcel naar de andere zenuwcel.
Witte stof: De witte stof wordt gevormd door uitlopers (axonen) van zenuwcellen. De stof is ook
werkelijk wit, dat komt door de witte laag die om de axonen ligt, de myelineschede.
De witte stof legt verbindingen tussen je hersengebieden en zorgt voor de communicatie tussen de
gebieden en het doorgeven van informatie.
Grijze stof: De grijze stof wordt gevormd door de zenuwcellen zelf en hun korte vertakte uitlopers
(dendrieten). De grijze stof ligt om de witte stof heen en vormt zo de buitenste laag van je
hersenen. Deze laag heet de hersenschors (cerebrale cortex). De grijze stof verwerkt informatie.
Epineurium: Het epineurium is de buitenste beschermende schede en zit om de secundaire
zenuwbundels (fascikels) van het perifere zenuwstelsel.
Perineurium: Het perineurium is de beschermende mantel om de primaire zenuwbundels
(fascikels) met de endoneuria van het perifere zenuwstelsel. Het perineurium reguleert de externe
krachten die bij het strekken optreden en vormt samen met de endoneuriale zenuwvezels de
bloed-zenuwbarrière.
Tractus: Een tractus is een deel van het centrale zenuwstelsel. Het is een bundel van
gemyeliniseerde axonen binnen het centrale zenuwstelsel.
Associatiebanen: De associatiebanen verbinden corticale gebieden binnen dezelfde hemisfeer met
elkaar.
Commissuren: dwarslopende bundel van zenuwvezels tussen gangliën van de 2 zenuwstrengen bij
ringwormen en geleedpotigen (bij vertebraten tussen de twee hersenzijden: hersenbalk), ➝
hersenen.
Basale ganglia: De basale ganglia vormen een ringvormige structuur onder de schors van de grote
hersenen rondom de thalamus. Zij vormen een onderdeel van het extrapiramidale systeem. Samen
vormen zij een regelkring in samenwerking met andere structuren zoals de kleine hersenen voor
het reguleren van de motorische activiteit die uitgaat van de hersenschors.
Actiepotentiaal: Een ultrakorte golf van elektrische ontlading die over het membraan (de
biologische celwand die de binnen- en buitenkant van een cel scheidt) van een neuron of een
spiercel gaat. Actiepotentialen zorgen voor een snelle overdracht van informatie tussen
zenuwcellen onderling en tussen zenuwcellen en andere celtypen zoals spiercellen.
Synaps: Een synaps is het punt waarop twee neuronen met elkaar kunnen communiceren. De twee
betrokken neuronen worden hierbij het pre-synaptisch en het post-synaptisch neuron genoemd.
Het pre-synaptisch neuron bevindt zich voor de synaps en verstuurd signalen naar het post-
synaptisch neuron. Deze signalen bevinden zich op een bepaald moment tussen de twee
neuronen. Deze ruimte wordt de synaptische spleet genoemd.
Neurotransmitters: Neurotransmitters of overdrachtsstoffen zijn signaalstoffen die in synapsen
zenuwimpulsen overdragen tussen zenuwcellen in het zenuwstelsel of die impulsen overdragen
van motorische zenuwcellen op spiercellen of van zenuwreceptoren op sensorische zenuwcellen.
Motorische eindplaat: contactplaats tussen spier en zenuwuiteinden. De zenuw is hier
trechtervormig verdikt en het sarcolemma (spiercelgrenslaag) is sterk geplooid.
Hier worden impulsen vanuit het zenuwstelsel op een spiervezel overgebracht, zodat deze kan
contraheren.
Cerebrum: Grote hersenen. Zijn onderdeel van het centrale zenuwstelsel en omvatten het grootste
deel van de (menselijke) hersenen. De grote hersenen verwerken impulsen afkomstig van
sensorische zenuwcellen en reguleren vrijwillige beweging. Ze zijn tevens de plek waar de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller fleurjanssen3. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.54. You're not tied to anything after your purchase.
