Summary
samenvatting leerpakket 5
- Course
- Institution
samenvatting LP5 palliatieve zorg, Avans Hogeschool. De samenvatting bevat de volgende vakken: klinisch redeneren, AFP, VTH en neurorevalidatie
[Show more]
Seller
Followdmateijsen
Content preview
Leerdoelen kennisclips lesweek 1:• in eigen woorden vertellen wat palliatieve zorg inhoudt;
Definitie van palliatieve zorg volgens de WHO (2015) : 'palliatieve zorg is een benadering die
de kwaliteit van leven verbetert van patiënten (volwassenen en kinderen) en hun naasten die
te maken hebben met een levensbedreigende aandoening, door het voorkomen en
verlichten van lijden door middel van vroegtijdige signalering en zorgvuldige beoordeling en
behandeling van pijn en andere problemen van lichamelijke, psychosociale en spirituele aard'
• de stadia van palliatieve zorg uitleggen;
Bij palliatieve zorg wordt onderscheid gemaakt tussen (zie figuur 1) (Vissers 201026, Spreeuwenberg
201320):
• ziektegerichte palliatie: Beoogt de kwaliteit van leven te handhaven of verbeteren door de
onderliggende ziekte te behandelen: pijn verlichten, levensverlengend.
Nadelen:
• Men heeft te hoge verwachtingen van de behandeling
• De behandeling kan gepaard gaan met belasting en bijwerkingen. → supportive care = het
voorkomen of verlichten van deze bijwerkingen. Soms is de belasting van de behandeling zo
groot dat deze niet in verhouding staat tot de resultaten. In dat geval is het tijdig staken van
de op de ziekte gerichte behandeling van groot belang.
,De arts en verpleegkundige die verantwoordelijk zijn voor de zorg voor patiënten in de palliatieve
fase moeten zich realiseren wanneer de ziekte-gerichte behandeling haar grenzen bereikt heeft en
het beter is om zich te beperken tot uitsluitend symptoomgerichte palliatie. Zij moeten dit tijdig met
de patiënt en diens naasten bespreken en overleggen. Gezamenlijke besluitvorming en op passende
wijze communiceren daarover met de patiënt over deze gevoelige onderwerpen zijn een kunst op
zich en vereisen, naast een juiste attitude, kennis van scenario's en vaardigheden.
• symptoomgerichte palliatie: Het doel van symptoomgerichte palliatie is om symptomen te
verlichten en zo mogelijk te voorkomen met zoveel mogelijk behoud van cognitieve functies ten
behoeve van de best haalbare kwaliteit van leven. Tenslotte dient er aandacht te zijn voor
(anticiperende) rouw van de patiënt en de naasten.
• palliatie in de stervensfase: In de stervensfase verschuift de focus van de symptoomgerichte
palliatie van het streven naar handhaven van de kwaliteit van leven naar het streven naar een zo
goed mogelijke kwaliteit van sterven. Er zijn geen scherpe criteria voor het markeren van de start van
de stervensfase. In de praktijk betreft het de laatste dagen (of hooguit de laatste 1-2 weken) voor het
overlijden. In de stervensfase wordt getracht de symptomen te controleren, waarbij het behoud van
cognitieve functies soms niet meer haalbaar of niet wenselijk is. In deze fase kunnen de
behandelmethodes ingrijpend zijn, bijv. palliatieve sedatie. Aanleiding hiervoor zijn ernstige klachten
die niet op een andere manier te behandelen zijn en refractair genoemd worden. De intentie van
deze behandelingen is de last te verminderen en niet om levensverkorting te bewerkstelligen. De
patiënt is in deze fase vaak niet meer wilsbekwaam. Het begeleiden van de naasten tijdens en na het
sterven en het bieden van ondersteuning bij hun rouwproces is een belangrijk aspect van de zorg.
• nazorg; Ten slotte omvat palliatieve zorg ook de zorg voor de nabestaanden na het overlijden
Ziektetrajecten
Iedere ziekte heeft globaal zijn eigen traject voorafgaande aan het overlijden. Daarbij kunnen drie
hoofdgroepen onderscheiden worden ( zie afbeelding)
1. Een traject met een min of meer stabiele fase, gevolgd door een relatief korte periode van
plotselinge en snelle achteruitgang. Dit traject is vrij specifiek voor het verloop van de
ziekteperiode bij kanker.
2. Een traject met een geleidelijke, maar progressieve achteruitgang, met tussentijdse ernstige
episodes van acuut ziek zijn (exacerbaties), zoals bij COPD en hartfalen.
3. Een traject met in tijd moeilijk voorspelbare en langdurige achteruitgang zoals bij hoge
ouderdom (frailty of kwetsbaarheid) of bij dementie.
Beperkingen van dit model:
• Er is een grote variatie voor wat betreft leeftijd en co-morbiditeit.
• Progressie van de ziekte kan bij iedereen verschillend zijn
• Trajecten kunnen per individu verschillend lopen.
, • uitleggen wat de fasen van ‘risico-inschatting’ en ‘vroegsignalering’ inhouden;
• Risicoinschatting: De verpleegkundige weet op basis van diepgaande kennis welke mensen
een verhoogd risico hebben op het ontstaan van bepaalde problemen.
• Vroegsignalering: De verpleegkundige weet dat veel problemen zich aandienen met
voortekenen of vroege symptomen, zij herkent die en kan hierdoor tijdig een probleem
signaleren.
• risico-inschatting en vroegsignalering toepassen bij patiëntproblemen in de
palliatieve fase.’
, Symptomen en syndromen
• ‘symptoms' (de klacht van de patiënt)
• ‘signs' (objectief waarneembare tekenen of uitingen van een symptoom). De ‘signs' bij
kortademigheid kunnen bijvoorbeeld zijn een snelle ademhaling, cyanose of het gegeven dat
een patiënt niet in staat is om volledige zinnen uit te spreken vanwege zijn kortademigheid.
In het Nederlands bestaat geen goed equivalent voor ‘sign'.
De subjectieve beleving, ofwel de ernst en de betekenis die de patiënt aan het symptoom toekent,
en decontext van het symptoom bepalen de mate van symptoomlijden.
Aan een symptoom is een aantal dimensies te onderscheiden:
lichamelijk:
• pathofysiologisch: het mechanisme dat tot het symptoom leidt
• sensorisch: de gewaarwording van het symptoom
• functioneel: de gevolgen van het symptoom voor het fysiek functioneren
psychologisch:
• affectief: de emotionele problemen die ontstaan door, samengaan met of van invloed zijn
op het symptoom
• cognitief: begrip van het symptoom en gedachten hierover
sociaal:
• gedrag en interactie met de eigen omgeving functionele gevolgen van het niet meer kunnen
vervullen van rollen in het eigen sociale systeem
• existentieel c.q. spiritueel: gedachten, gevoelens en vragen die het symptoom oproept ten
aanzien van de persoonlijke zin- en betekenisgeving die verbonden zijn met het ziekteverloop en
het levenseinde.
Een syndroom is een samenhangend geheel van symptomen met een gemeenschappelijke
ontstaanswijze. Bijvoorbeeld een delier
Symptoomanalyse
Uitgangsvraag
Hoe moet een symptoom bij een patiënt in de palliatieve fase worden geanalyseerd?
Aanbevelingen
• anamnese en lichamelijk onderzoek zijn essentieel voor een goede symptoomanalyse en
optimale palliatieve zorg;
bij de anamnese wordt er aandacht besteed aan:
• de aard en de ernst van het symptoom;
• de gevolgen ervan voor het lichamelijk functioneren (ook wel gemeten als performance
status);
• de affectieve, cognitieve, sociale en existentiële dimensies;
• de last die de patiënt ervan heeft (het symptoomlijden);
• de gevolgen voor de naasten.
• meetinstrumenten kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan signalering en monitoring
van symptomen en soms ook aan screening en diagnostiek;
meetinstrumenten kunnen gebruikt worden voor:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dmateijsen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.62. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now