Hoofdstuk 3
3.1 wat is democratie?
Algemeen belang
- Politiek -> het nemen van besluiten om het land te besturen
o Welvaart
o Volksgezondheid
o Infrastructuur
o Onderwijs
o Buitenlandse betrekkingen
o Openbare orde en veiligheid
Directe en indirecte democratie
- Democratie -> bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed uitoefent
op de politieke besluitvorming.
- Referendum -> kiesrechtigde burgers mogen rechtstreeks stemmen over een politiek
vraagstuk of wetsvoorstel.
- Indirecte democratie -> het volk kiest het parlement.
o Parlementaire democratie
Kenmerken parlementaire democratie
- Politieke grondrechten
o Nederlanders vanaf 18 jaar hebben recht om te kiezen en verkozen te
worden.
o Iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten.
o Iedereen mag demonstreren of op een andere manier zijn mening uiten.
- Politieke besluitvorming
o Regering en het parlement maken samen wetten
o Wetten gelden als de meerderheid in het parlement daartoe besluit
- Een democratie houd rekening met minderheid
- Persvrijheid
Van dictatuur naar democratie
- Tot 1848 macht bij de koning
- Vanaf 1848 gekozen volksvertegenwoordigers.
o Stemmen: eerst rijke mannen
o 1917: mannen
o 1919: vrouwen
Dictatuur
- Alle macht in handen van één persoon of kleine groep.
o Ideologie
o Religieuze dictatuur
o Militaire dictatuur
Kenmerken
- Geen machtenscheiding
- Geen grondrechten
- Geen vrije pers
- Oppositiepartijen verboden
- Grote rol militairen
- Verkiezingsfraude
, - Snel en effectief besluiten nemen
3.2 politieke stromingen
Ideologieën
Een samenhangend geheel van ideeën over de gewenste inrichting van de samenleving.
- Welke waarden en normen staan centraal?
- Wat is de gewenste rol van de overheid op sociaaleconomisch gebied?
o Links -> ongelijkheid tussen mensen verminderen met goede uitkeringen en
andere voorzieningen.
o Rechts -> willen zo weinig mogelijk bemoeienis van de overheid op
sociaaleconomisch gebied.
Liberalisme
- Opstand tegen de onbeperkte macht van de koning
- Persoonlijke en economische vrijheid
- Tegen hoge belastingen
Liberalen nu
- Vrijheid belangrijk -> vrijemarkteconomie
- Overheid kleine rol op sociaaldemocratisch gebied en beperken tot kerntaken.
- Rechts
- VVD, PVV, D66
Socialisme
- Tegen vrijemarkteconomie
- Einde maken aan armoeden en ongelijkheid
o Communisten -> wilden dat arbeiders door een revolutie alle macht over zou
nemen.
o Sociaaldemocraten -> wilden via verkiezingen in de regering komen en
hervormingen doorvoeren.
Sociaaldemocraten nu
- Niet meer tegen vrijemarkteconomie en bijbehorende marktwerking.
- Gelijkwaardigheid
- Links
Confessionalisme
- Geloof -> vooral christendom
- Rentmeesterschap: mensen hebben de taak goed te zorgen voor de door God aan
ons toevertrouwde aarde.
Christendemocraten nu
- Naastenliefde belangrijk
- Midden
Populisme
- Komen op voor de eenvoudige burger
- Vaak sterk nationalistische standpunten
Progressief en conservatief
Progressief
- vooruitstrevend in de politiek
- maatschappij willen veranderen
conservatief
- behoudend
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noavanriet. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.