SPRAAKPRODUCTIEMODELLEN
Levelt (1989)
Psycholinguïstisch model: wat zijn de stapjes om tot taal te komen
Nadeel: deel spraak/ articulatie is beperkt uitgewerkt
Nodige inzichten:
Inzicht in de ontwikkeling van taal
Interactie met andere cognitieve systemen
Externe factoren
Belangrijk inzicht:
Vanaf 4 maanden begint de spraakontwikkeling, als daar iets misloopt zal dat op alle
andere stappen invloed hebben= watervalmodel
Overlap in symptomen: symptomen van verschillende stoornissen vertonen
Uitdaging:
Modellen combineren om zo correct klinisch te kunnen redeneren
MODEL VAN LEVELT
Dit model stelt een ontwikkeld systeem voor, iets wat klaar is
rechterzijde: inputzijde, alles wat er binnen
komt + feedback
Midden: alle opgeslagen codes en alle
opgeslagen kennis
Pijlen: banen tussen verschillende gebieden
,2
STACKHOUSE, WELLS & FOX
Nog steeds een ontwikkeld systeem
Bepaalde onderdelen meer in detail
Beter begrijpen hoe info opgeslagen en gebruikt wordt
Meer inzicht in de ontwikkeling
Semantische representatie: appel en
appels heeft een andere betekenissen
Fonologische: hoe het moet klinken
om de juiste betekenis weer te geven
distinctieve kenmerken: heel subtiele
kenmerken/ klankverschillen die toch
sterk genoeg zijn om onderscheid te
maken in betekenis
Nadeel: het definieert niet verder wat er op dat niveau gebeurt
Perifeer auditief waarnemen: waarnemen van lawaai (dus baby)
Daarna: spraak- geluid kunnen onderscheiden (baby)
Geleidelijk aan zal de baby taal beginnen herkennen, melodie, klankkenmerken (in
tegenstelling tot andere taal)
Fonologische representatie: verschil tussen kip en tip kunnen herkennen
Ontwikkeling in fasen:
,3
Prelexicaal
Hele-woordfase (1woordfase)
Fase van systeemvereenvoudiging (fronting, verstemlozen/ verdwijnt op de leeftijd van
4,5 jaar)
Assemblagefase (tot 6-7)
Metafonologische fase (vanaf 5j kan een kleuter over alle opgeslagen codes praten,
redeneren over kennis)
DIVA MODEL
Computermodel: stelt voor wat er gebeurt als spraak geleerd wordt en linkt het aan het
brein (neurologisch)
Processen van informatie overdracht bij (leren) spreken
Inzoomen op vormen van het fonetisch plan uit het model van Levelt
= neutraal netwerkmodel van spraakverwerking en spraakproductie
Grote kader: input: feedback controlesysteem
Klein kader: feedforward systeem
Fase 1: eerste vormen van het brabbelen
Comfortgeluiden: heel toevallig gaat de
onderkaak bewegen
Maar er gaat wel niet toevallig een link
gemaakt worden in het brein, er gaan
synapsen ontstaan tussen hoe klinkt dat en
hoe voelt dat
, 4
Canoniek brabbelen: de eerste synapsen tussen een toevallige beweging. Deze gaat hij dan
steeds opnieuw uitvoeren
Fase 2: imitatiebrabbelen- leren imiteren
De mensen rondom de baby gaan mee
brabbelen. Waardoor de baby hier ook
nieuwe informatie gaat opvangen.
De kennis uit de eerste fase gaat hij
proberen gebruiken om iemand te
imiteren.
De baby gaat zijn motorische bewegingen bijsturen, zo gaat het steeds beter lijken op hoe
het moet klinken en voelen.
In de imitatiefase worden de associaties zo sterk dat na verloop van tijd de update niet meer
nodig is, hij gaat onmiddellijk iemand kunnen imiteren.
Als baby niet brabbelt dan kan er een spraakmotorisch probleem zijn = eerste stap in het
watervalmodel dat kan mislopen.
Canoniek brabbelen:
= wereldwijd hetzelfde wordt vooral door motorische aspecten gestuurd
Vanaf 7à 8 maand: enkel moedertaalspecifieke klanken en intonatie (imitatiebrabbelen)
wordt gestuurd door het auditieve doel
Examenvraag:
Waarom wordt cannoniek brabbelen in de 2e fase moederspecifiek
Is canoniek brabbelen wereldwijd hetzelfde
Proto-syllabary:
Eerste linken met betekenis
Routes (associaties) tussen
o Betekenis
o Motorisch commando (plan en programmering)
o Auditieve representatie
o Somato-sensorische representatie
Meestal 1 syllabe
Pas na de linken met betekenis:
Kunnen er ook fonologische representaties geleerd worden (codes, regels)
Iets later dan fonetische discriminatie (verschil klanken leren en horen)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ElineDesmet123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor $8.05. Je zit daarna nergens aan vast.