Summary
samenvatting inleiding psychologische dienstverlening
- Course
- Institution
samenvatting inleiding psychologische dienstverlening alle thema's eerste jaar tp
[Show more]
Seller
Follow
thaylinemahieu
Reviews received
Content preview
INLEIDING PSYCHOLOGISCHE DIENSTVERLENINGHoofdstuk 1: Inleiding
1.1 Inleiding van de inleiding in de psychologische dienstverlening
1.1.1 Een korte geschiedenis van het vak
Ontstaan: curriculumhervormingen (sept 2020)
Doel: studenten vroeger & breder in contact brengen mt ht spectrum v psychologische
dienstverlening & achterliggende visies
Gebaseerd op leerstof die behandeld werd in therapeutische modellen, gedragsverandering vanuit
gezondheidspsychologisch perspectief, interventieontwikkeling, ...
1.1.2 Een brede kijk op vele stromingen
Archilochus: “The fox knows many things, but the bedgehog know one big thing”
Bedoeling v dit vak: kennismaken mt e veelheid a stromingen, denkwijzen & begeleidingsvormen
!! Brede kijk
• vb 1: zoeklicht
-> kan enerzijds verhelderend zijn, en anderzijds maakt ht je blind
“If you are a hammer, everything looks like a nail”
• vb 2: John Lennon: bril
-> men kijkt vaak vanuit zn eigen bril nr situaties (achtergrond, opleiding, …)
!! een kijk, is niet dé kijk => kijk ook eens mt een andere bril
• Korzybski: “the map is not the territory”
1.2 De filosofische roots van psychologie
1.2.1 Zelfbewustzijn
Anil Seth: rubber hand illusion
-> onze realiteitservaring = gecontroleerde hallucinatie
Het is nt zo dat we gwn registreren wat er vanuit d omgeving op ons afkomt. Ons brein is
voortdurend id weer mt voorspellingen & interpretaties maken w d omgeving vr onszelf k betekenen
Verwachtingen die we daarbij hebben bep proactief onze waarneming
deze verwachtingen w door signalen vanuit ons ganse lichaam gegenereerd
Conclusie: zonder e lichaam is intelligentie mogelijk, mr gn zelfbewustzijn
1.2.2 Lichaam als grensstructuur tss bewustzijn en ander
= ons zelfbewustzijn is e complexe wisselwerking tss ons bewustzijn & onze omgeving, met ons
lichaam als grensstructuur
Ons bewustzijn, lichaam & omgeving: voelt vertrouwd & vreemd aan
• Lichaam = van jezelf, maar ht ontsnapt je ook
1
,We zien anderen als aparte wezens die we nt kennen, maar ook zien we gem eigenschappen
Deelder: “de omgeving vd mens is de medemens”
-> hoe we onszelf kunnen begrijpen hangt af v onze relatie tt d ander
ik vs ander ≠ intiem vs uitwendig bv iets heel apart kan net jouw persoonlijke kern weergeven &
omgk
Lacan: extremiteit = lichaamsbeeld vormt tergelijk d grens & verbinding tss ht eigene & ht vreemde
Men drukt zijn bestaan & ervaringen uit adhv woorden, beelden, klanken bv kunst
1.2.3 Waarheid, weten en taal
Wetenschap = men tracht d werkelijkheidservaring nt alleen uit te drukken, mr ook te doorgronden
& bemeesteren (op zoek gn nr eigenschappen die d waarde aard k ontrafelen)
Mensen trachten uitspraken te doen die d wereld voorspelbaarder & beheersbaarder maakt & we
gaan dit verzamelen & bundelen tt kennis
Epistemologie = houdt zich bezig met d aard, oorsprong & limieten vd menselijke kennis
-> stelt dat we gn rechtstreekse toegang tt d waarheid, tt d ware aard hebben
Reden:
1. onze waarneming vd externe wereld is nt altijd betrouwbaar
2. we hebben gn rechtstreekse toegang tt d ervaring vd ander
-> we kunnen enkele d waarheid bij benadering kennen
Hoe we deze werkelijkheid weergeven & uitdrukken is dus bepalend voor wat we als “weten”
kunnen vastleggen & valt nt geheel samen met waarheid
Margritte: “dit is geen pijp, maar een afbeelding van een pijp”
Freud: de droom is e proces waarbij e bep gedachte vervormd wordt
Bij ht herinneren, vertellen of neerschrijven vd droom is ditzelfde vervormingsproces ah werk
Vervormingsproces: via talige principes (verschuiving & verdichting)
1.2.4 Waar of niet waar?
We handelen & beleven nt alleen vanuit 1) kennis & 2) weten, ook vanuit 3) overtuiging
Eerdere ervaringen, opvoeding, opmerkingen, … gaan w waarde aanschaffen & er ons dr laten lijden
-> soms erkennen we dat deze nt noodzakelijk waar hoeven te zn om er toch in te geloven & er ons
door te laten leiden bv religie
We w ook bep dr 4) denkprocessen & waarvan zij zich nt direct storen dt deze onlogisch & fout zn
= bias / dysfunctioneel schema: volgens cognitivisten
= onbewuste: volgens psychoanalisten
= waandenkbeelden: volgens psychiaters
B. Pascal, Pensées: “le coeur a ses raisons que la raison ne connaît point”
-> men doet nt altijd ht goede = duistere kantjes
-> zijn uiteraard ook bron v zeer uitlopende visies binnen d psychologie
1.2.5 Het belang van taal
2
,Riley: “when i see a bird that walks like a duck, swims like a duck & quacks like a duck, i call that bird
a duck”
Spreken heeft altijd effecten. Welke woorden of begrippen we gebruiken is nt onbelangrijk
bv dementie: onbegrepen gedrag ipv probleemgedrag
!! passende taal te vinden om e psychische ervaring bij d lurven te grijpen
Psychologische stromingen hebben hun eigen begrippenkader & drukken daarmee ook uit hoe ze d
mens & menselijke conditie opvatten
1.2.6 Negative capacity
Ondanks onbetrouwbaarheid vd waarneming gaat d mens op zoek nr d waarheid v zijn menszijn
• Sommige praktijken hanteren allerlei instrumenten om deze onzekerheiden te neutraliseren
• Andere praktijken zoeken mt die onvoorspelbaarheid vd ontmoeting e opening tt verandering
!! negative capacity = dat dienstverleners deze onzekerheden kunnen verdragen
1.3 Mensbeeld, religie, wetenschap
Mensbeeld = doordachte & samenhangende voorstelling v wat ht betekent mens te zijn
2 belangrijke kaders die mensbeeld gestalte geven: religie & wetenschap
-> tijdsgeest = wnr deze kaders in e historisch perspectief
Er bestaan meerdere stromingen (psychologische opvattingen) die elk e mensbeeld hebben & deze
kunnen we situeren id tijdsgeest
1.3.1 Mechanistisch mensbeeld
= alsof ht e mechaniek is, vandaag -istisch (vergelijkbaar mt) & nt mechanistisch. Wat zou betekenen
dat d mens e mechaniek is. D mensen & dieren w vergeleken met e gebruiksvoorwerp
Gaat ervan uit dt mens maakbaar is, doelbewust k veranderen, vanuit zichzelf & dr hulp v anderen
Zienswijze: ht geheel is gelijk ad som vd delen
-> moleculen + cellen + weefsels + … = de mens
-> alle karaktertrekken = de mens
Voordelen Nadelen
• Objectief • Reductionistisch
• K wetenschappelijk beschreven & bestudeerd w • Gn verklaring vr complexe fenomenen
• Mensen kunnen w vergeleken mt elkaar
• De evolutie k in kaart w gebracht
• Wereldwijde communicatie: makkelijk
• Op korte termijn, simpele verschijnselen verklaren
• Hanboeken bieden oplossingen vr bep problemen
MECHANISTISCH MENSBEELD
• Mensen zn als mechanieken
• E mens is e ingewikkeld dier
• Iedere mens & ieder menselijk deeltje is afzonderlijk te bestuderen. Ht geheel = ad som vd delen
• D invloed vd omgeving is nt essentieel
• Lineair causaal verklaringsmodel. Als -> dan
• Mens is maakbaar
3
, • E vorm v voorspelbaarheid, zekerheid
• Klassiek medisch model
1.3.2 Personalistisch mensbeeld
(meest complexe mensbeeld)
Elke mens is uniek (ieder mens heeft e versch persoonlijkheid)
-> in categorieën denken heeft weinig zin
• Diagnoses vanuit deze visie: niet zinvol
• Wet onderzoek beperkt zich tt beschrijven v casussen
• Ht opdoen v ervaringen & bestuderen v casussen: inzicht krijgen in andere pers
Methode: opzoek gaan nr ht unieke vd mens door gesprekken
• Dit kan over bewuste & onbewuste wensen, angsten, ontwikkelingskansen gaan
• De zoektocht nr de zin vh leven
Voordeel Nadeel
• Komt ht meest tegemoet ad uniciteit ve • Vraagt inspanning om nt te categoriseren & d
individu begeleider nt-oordelend d pers helpt in zn
zoektocht
• Leent zich ht minst tt wetenschappelijk
onderzoek
PERSONALISTISCH MENSBEELD
• Principieel onderscheid tss mensen & overige organismen
• Menselijk handelen is doelgericht, mensen geven zin aan hun leven
• Een mens is één geheel
• Kennis uit dierexperimenten zegt niets over menselijk gedrag
• Mens is (min of meer) bepaald door?
• Categoriseren (diagnosticeren) is reductionistisch
• Veel (alles?) is onzeker, onvoorspelbaar
1.3.3 Organistisch mensbeeld
= vergelijkt de mens met iets natuurlijks
Vanuit deze visie is ht geheel meer dan d som vd delen
-> het is nt omdat je wortels, stam, takken samenvoegt dat je e levende boom krijgt
• Dit mensbeeld gaat uit v e zekere onverklaarbaarheid die wezenlijk is ah leven. Er k dus mr e
beperkte invloed uitgeoefend w
• Je k zorgen vr gezonde levensomstandigheden, opvoeding, … mr dit zal gn garantie zijn op geluk
(verhoogt wel je kansen)
Observeren & experimenten: zinvol, mr moet met e korreltje zout bekeken worden
Gevolg v deze visie: context waarin e pers zich bevindt oefent e belangrijke invloed uit
!! om de context mee te betrekken
Onzekerheden ontstaan: niets werkt overal & altijd bij iedereen
Advies: doe iets, als ht werkt doe ht meer, als ht niet werkt probeer iets anders
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller thaylinemahieu. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.33. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now