Thema 5 – regeling
§1 tm 6 havo 4
Basisstof 1 – regeling en homeostase
Homeostase: het in stand houden van een dynamisch evenwicht
→ voorbeeld van zelfregulatie van het organismen
Normwaarde: bijv. normwaarde van lichaamstemperatuur, een waarde moet rond een bepaalde
waarde zitten om goed te kunnen functioneren. Je normale lichaamstemperatuur schommelt
ronden 37C. hier is sprake van een dynamisch evenwicht, dit wordt in stand gehouden door een
regelkring. (Het in stand houden = homeostase)
Regelkringen
o Negatieve terugkoppeling: resultaat heeft een remmende werking op het proces
o Positieve terugkoppeling: resultaat heeft een stimulerende werking op het proces
o Inwendig milieu: niet indirect in contact met de omgeving. Minimaal één cellaag tussen
uitwendige milieu en inwendig milieu
o Uitwendig milieu: cellen in direct contact met de omgeving
→ homeostatische regelkringen in je lichaam zorgen ervoor dat de omstandigheden in het
inwendige milieu niet te veel veranderen.
Basisstof 2 – hormonale regulatie
Hormonen: signaalmoleculen voor de overdracht van informatie tussen cellen.
→ in organismen wordt informatie tussen cellen overgedragen met deze cellen
De signaalmolecuul die de cellen van hormoonklieren afgeven, zijn hormonen. Ze worden
afgegeven aan het bloed dat door de hormoonklier stroomt. BINAS 89A
o Endocriene klieren: hormoonklieren
o Exocriene klieren: klieren met een afvoerbuis. Dit afvoeren naar een afvoerbuis heet
excretie of uitscheiding
De afgifte van hormonen door de hormoonklier heeft secretie.
Doelwitcellen: cellen die gevoelig zijn voor een bepaald hormoon
o Het hormoon bindt aan receptoren op de doelwit cel. De binding van hormonen
veroorzaakt een bepaalde reactie.
o De hormoonconcentratie is mede bepalen voor de mate waarin er een reactie plaatsvindt.
De hypofyse en de hypothalamus
De hypofyse is een hormoonklier, de hypothalamus reguleert de uitscheiding van hormonen door
de hypofyse. De hypofyse produceert verschillende hormonen BINAS 89A
o TSH: thyreoïdstimulerend hormoon
o FSH: follikelstimulerend hormoon
o LH: luteïniserend hormoon
o GH: groeihormoon, regelt de groei en ontwikkeling
o ADH: antidiuretisch hormoon: regelt resorptie van water in de nieren bij vorming van urine
o Oxytocine: stimuleert het ontstaan van weeën, na de geboorte voor melksecretie uit de
melkklieren in de borsten
Schildklier
Hormoonklier dat het schildklierhormoon (thyroxine) produceert. Dit hormoon stimuleert
voornamelijk de verbranding van glucose
Bij kinderen stimuleert het de groei/ontwikkeling van het beenderstelsel
Hypofyse → TSH (Thyroxine Stimulerend Hormoon) → Thyroxine
o Te veel thyroxine produceren: de intensiteit van stofwisseling neemt toe (gewichtsverlies,
toename eetlust en rusteloosheid)
o Te weinig thyroxine produceren: de intensiteit van de stofwisseling neemt af
(gewichtstoename en vermoeidheid + snel koud krijgen)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Flt2005. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.94. You're not tied to anything after your purchase.