Casus 1
1. Wat is de anatomie van de hersenen?
De hersenen kunnen macroscopisch worden ingedeeld in verschillende kwabben:
frontale kwab, pariëtale kwab, temporale kwab en occipitale kwab.
Het hersenoppervlak bestaat uit windingen (gyri) en groeven (sulci).
Op grond van de ontwikkelingsgeschiedenis kunnen de hersensen worden
onderverdeeld in verschillende delen: cerebrum (beide hersenhelften (alles)),
telencephalon (grote hersenen), diencephalon (tussenhersenen + corpus
callosum), mesencephalon (middenhersenen), pons (brug), medulla oblongata
(verlengd merg) en cerebellum (kleine hersenen).
De medulla oblongata gaat zonder scherpe anatomische afgrenzing over in het
ruggenmerg (medulla spinalis). De medulla bevat (samen met het ruggenmerg)
kleine kernen die betrokken zijn bij een grote verscheidenheid aan sensorische en
onvrijwillige motorische functies.
De pons ligt direct boven de medulla en
bevat o.a. kernen die controle hebben
over vrijwillige simpele handelingen zoals
slaap, ademhaling, slikken, blaas,
oogbewegingen, gelaatsuitdrukkingen en
lichaamshouding.
De hypothalamus (diencephalon) is een
kleien regio, die bestaat uit verschillende
kleine nuclei, met ieder duidelijke
verbindingen. De hypothalamus is
betrokken bij onvrijwillige en deels
vrijwillige handelingen zoals het
slaapritme, eten en drinken en het vrijlaten van hormonen.
De thalamus is een verzameling van nuclei met verschillende functies: sommige
zijn betrokken bij de informatieoverdracht tussen de verschillende hersenhelften,
andere bij motivatie.
Het cerebellum zorgt voor het moduleren van de output van andere systemen in
de hersenen op zowel het motorische als het denk gebied. Het zorgt ervoor dat
de output zeker en precies wordt. Verwijdering van het cerebellum zorgt ervoor
dat iemand gehaaster en onhandiger wordt. De precisie is echter niet
aangeboren, maar aangeleerd door trail and error.
Op grond van embryologische en functionele overeenkomsten kunnen
mesencephalon, pons, medulla oblongata samen de hersenstam (truncus
encephali)worden genoemd. Hierop liggen dorsaal de kleine hersenen.
De hersenen worden verdeeld door twee assen: de as van Meynert en de as van
Forel.
De as van Meynert is voor het beschrijven van de positie van de hersenstam.
Deze as loopt door de hersenstam en komt ongeveer overeen met de lichaamsas.
De as van Forel heeft betrekking op de topografie in het diencephalon en het
telencephalon. Hij loopt horizontaal door het diencephalon en het telencephalon.
De hersenhelften vormen het bovenste gedeelte van het brein en vormen 83%
van de breinmassa. Ze bedekken samen het diencephalon en de bovenkant van
de hersenstam.
De omhoogliggende riggels van weefsels noemt men gyri (ev. gyrus) en de
groeven noemt men sulci. Ze geven samen bijna het gehele oppervlak van de
, hersenhelften aan. Diepere groeve noemt men fissures en verdelen grotere
regio’s in de hersenen. De middelste longitudinale fissure scheidt de twee
hersenhelften en de transverse fissure vormt een scheiding tussen de
hersenhelften en het cerebellum.
Verschillinde sulci verdelen de twee hersenhelften weer verder in vijf kwabben:
frontal, parietal, temporaal, occipitaal en insula. Op de laatste na, zijn ze allemaal
genoemd naar de craniale botten die erboven liggen.
De centrale sulcus scheidt de frontale kwab van de parietale kwab. Aan de grens
van de centrale sulcus ligt anterior de precentrale gyrus en posterior de
postcentrale gyrus. De parieto-occipitale sulcus ligt meer posterior in het
middenoppervlak van de hersenhelft en scheid de occipitale kwab van de
parietale kwab.
De diep laterale sulcus vormt de omlijning van de temporale kwab en scheidt
deze van de parietale en frontale kwabben. De vijfde kwab is de insula en ligt
diep in de laterale sulcus. Hij wordt bedekt door delen van de temporale,
parietale en frontale kwabben.
De cerebrale hersenhelften liggen precies in de schedel. De frontale kwabben
liggen in de craniale fossa anterior, de anterior gedeelte van de temporale
kwabben liggen in de middelste craniale fossa. De craniale fossa posterior wordt
gevuld door de hersenstam en het cerebellum. De occipitale kwabben liggen
superior aan deze schedelruimte. In het midden heeft de schedel het sella
turcica, dit is een botholte, waar de hypofyse inzit.
Iedere hersenhelft kan worden onderverdeeld in drie basale regio’s:
- Cerebrale cortex (grijze stof)
- Interne witte stof
- Basale nuclei, eilandjes van grijze stof die diep in de witte stof liggen
Cortex
In de cerebrale cortex bevindt zich het ‘bewuste’ gedeelte van de hersenen. Het
zorgt ervoor dat we op de hoogte zijn van onze gevoelens om te communiceren,
onthouden en begrijpen. Ze initiëren de vrijwillige bewegingen.
De cerebrale cortex bestaat uit grijze stof: neuron cellichamen, dendrieten,
ganglia en bloedvaten. Het bevat geen zenuwvezels. Het bevat miljoenen
neuronen die in zes lagen zijn verdeeld van ongeveer 2-4 mm en beslaat
ongeveer 40% van de totale hersenmassa.
In de hersenschors zitten domeinen die specifieke sensorische en motorische
functies hebben. Echter zitten complexere mentale functies, als geheugen en
spraak in grotere gebieden, die verschillende domeinen overlappen.
De cerebrale cortex bevat drie verschillende gebieden: motorische, sensorische
en associatie gebieden. Iedere hersenhelft houdt zich bezig met het gebied dat
contralateraal in het lichaam ligt. Hoewel de hersenhelften een symmetrische
structuur hebben, zijn ze niet geheel gelijk in functie. Er bestaat een lateralisatie
(specialisatie) van de corticale functies.
De motorische gebieden, die de vrijwillige bewegingen controleren, liggen in het
posterior gedeelte van de frontale kwab en kunnen worden onderverdeeld in:
primaire motorische cortex, premotorische cortex, Broca’s gebied en het frontale
oogveld.
De primaire motorcortex is gelegen in de precentrale gyrus van de frontale
kwab. Grote neuronen in deze gyri zorgen ervoor dat wij bewust bewegingen
kunnen uitvoeren met onze skeletspieren. De lange axonen lopen naar het
ruggenmerg en noemt men pyrimidal tracts of corticospinal tract. Alle andere
aflopende motor tracts ontstaan uit nuclei in de hersenstam en bestaan uit twee
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller moniekr. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.95. You're not tied to anything after your purchase.