Moderne tijd
Tekstenoverzicht
Week 1
’t menselijk verstand -Willem Bilderdijk 1808
Dit gedicht behoort tot de romantiek. Het rationalisme wordt afgeschilderd als iets nutteloos. De
conclusie is dat god belangrijker is dan het weten, want het verstand van de mens kan er nooit bij.
Gevoel komt door god.
Fabriekskinderen J.J. Cremer 1863
Dit verhaal behoort tot het realisme en heet een sterk activistisch karakter. De hoofdpersoon in het
verhaal is een auctoriale verteller. De retorische middelen die gebruikt worden spreken de lezer aan en
ze sporen hen aan tot focalisatie. Ook wordt de ongelijkheid bevraagt. Mensen worden “verdinglijkt.”
De hogere klasse neemt verantwoordelijkheid voor de lagere klasse. De tekst eindigt met een
emotionele oproep aan de koning.
Op de eerste tand van mijn jongstgeboren zoontje -H.Tollens 1818
Dit gedicht behoort tot de romantiek en bevat biedermeier elementen. Er wordt namelijk een huiselijk
tafereel beschreven.
De leeuw van Vlaanderen-Hendrik Conscience 1838
Behoort tot de romantiek, vanwege het verlangen naar het verleden. Dit verhaal refereert namelijk aan
de gulden sporenslag van 1302. In deze slag wonnen de Belgen van de Fransen met enkel een pijl en
boog als wapen.
In medias res is de verteltijd.
Het huis Lauernesse-A.L.G. Bosboom-Toussaint 1840
Deze tekst behoort tot de romantiek, omdat het verlangen naar het verleden centraal staat.
Aan Rika-P. paaltjens 1867
Dit gedicht behoort tot de romantiek, omdat de liefde wordt verheerlijkt. De hoofdpersoon ziet een
dame slechts een ogenblik en is direct tot over zijn oren verliefd.
Varen en rijden (camera obscura)-Beets (Hildebrand) 1837
Deze tekst behoort tot de romantiek. De schrijver verlangt namelijk naar een snel vervoersmiddel dat
in aantocht is.
Deze tekst gaat over de verschillende vormen van vervoer die men in de negentiende eeuw kon
gebruiken. De tekst zouden we tegenwoordig betitelen als een column. De voertuigen die besproken
worden zijn: stoomboot, diligence, trein
Gedurende de tekst kijkt de hoofdpersoon uit naar de komst van de trein, maar wanneer de trein er is
waren alle andere voertuigen zo slecht nog niet.
Het schrijverke-Guido Gezelle 1949
Guido gezelle was een katholieke priester uit Vlaanderen. Zijn gedichten hadden een onderrichtende
toon over de natuur en het christelijk geloof. Ook de persoonlijke beleving staat vaak centraal in zijn
werk. Zijn werken behoren tot de romantiek. De eigen taal was voor hem erg belangrijk, deze taal was
, het meest geschikt om poëzie in uit te drukken (raak de wortels van de maatschappij).--> gebruik
streektaal(taalparticularisme): West-vlaams.
Gedicht het schrijverke gaat over een slootschrijvertje. De dichter uit zijn verbazing over het gedrag
dat het diertje vertoont. Het slootschrijvertje schrijft da naam van god. Hij schrijft het gedrag toe aan
het werk van god. In het kleine van de natuur ziet Gezelle de hand van god.
Max Havelaar-Multatuli 1860
Het verhaal van Saïdja en Adinda is een mengeling van beide stromingen. Het verhaal is misschien
niet echt gebeurt, maar het had wel velen kunnen overkomen.
Dit werk behoort tot het realisme, vanwege de actualiteit en de exacte beschrijving van de waarheid.
De karakters worden niet uitvoerig beschreven. Het verhaal is gebaseerd op eigen ervaringen.
Toch bevat het werk ook romantische trekjes, zoals de boodschap die het verhaal drijft. De boodschap
is nogal idealistisch, de schrijver denkt de misstanden aan de orde te stellen middels zijn geschreven
werk. De boodschap van het verhaal is een voortvloeisel uit een morele les; namelijk het goede willen
doen.
Week 2
Sonnet V-Willem Kloos 1888
Dit gedicht behoort tot de stemmingskunst
Regen- J.H. Leopold 1900
Dit gedicht behoort tot het symbolisme en tot de stemmingskunst. Middels iets waarneembaars wordt
het metafysische aangesproken. De zintuigelijke waarneming leidt tot abstractie (metafysica).
Hemelvaart-Jacques Perk 1882
Dit gedicht behoort tot de stemmingskunst, vanwege het individuele karakter. Het gedicht bevat
synthesie en het gedicht bevat een volta. Voor de volta bevindt het lyrisch-ik zich op aarde en is hij
positief over de hemel. Na de volta is het lyrisch-ik in de hemel en is hij negatief over de aarde.
De biezenstekker-Cyriel Buysse 1890
Deze tekst behoort tot het naturalisme, want het betreft een observatie van de maatschappij. Het
naturalisme is te herkennen aan het dialect, de natuurlijke dialogen, het determinisme speelt een grote
rol, niet moralistisch en er is veel aandacht voor de sociale omstandigheden.
Hilda van Suylenburg-Cécile de Jong van Beek en Donk 1897
Deze tekst behoort tot het naturalisme, want de tekst is waarheidsgetrouwe en de inde tekst staat het
feminisme op de voorgrond. Het boek is te betitelen als emancipatieroman.
Door duistenis tot licht-Raden Adjeng Kartini 1911
Deze tekst is naturalistisch van aard. Het personage is slachtoffer van zijn omgeving. Deze tekst
behoort tot het naturalisme.
De stille kracht-Louis Couperus 1900
Deze roman behoort tot de stroming: het naturalisme en bevat ook kenmerken van het symbolisme en
sensitivisme. Naturalistische kenmerken: aaneenrijgingen van adjectieven, neologismen. Inhoud:
Tekstenoverzicht
Week 1
’t menselijk verstand -Willem Bilderdijk 1808
Dit gedicht behoort tot de romantiek. Het rationalisme wordt afgeschilderd als iets nutteloos. De
conclusie is dat god belangrijker is dan het weten, want het verstand van de mens kan er nooit bij.
Gevoel komt door god.
Fabriekskinderen J.J. Cremer 1863
Dit verhaal behoort tot het realisme en heet een sterk activistisch karakter. De hoofdpersoon in het
verhaal is een auctoriale verteller. De retorische middelen die gebruikt worden spreken de lezer aan en
ze sporen hen aan tot focalisatie. Ook wordt de ongelijkheid bevraagt. Mensen worden “verdinglijkt.”
De hogere klasse neemt verantwoordelijkheid voor de lagere klasse. De tekst eindigt met een
emotionele oproep aan de koning.
Op de eerste tand van mijn jongstgeboren zoontje -H.Tollens 1818
Dit gedicht behoort tot de romantiek en bevat biedermeier elementen. Er wordt namelijk een huiselijk
tafereel beschreven.
De leeuw van Vlaanderen-Hendrik Conscience 1838
Behoort tot de romantiek, vanwege het verlangen naar het verleden. Dit verhaal refereert namelijk aan
de gulden sporenslag van 1302. In deze slag wonnen de Belgen van de Fransen met enkel een pijl en
boog als wapen.
In medias res is de verteltijd.
Het huis Lauernesse-A.L.G. Bosboom-Toussaint 1840
Deze tekst behoort tot de romantiek, omdat het verlangen naar het verleden centraal staat.
Aan Rika-P. paaltjens 1867
Dit gedicht behoort tot de romantiek, omdat de liefde wordt verheerlijkt. De hoofdpersoon ziet een
dame slechts een ogenblik en is direct tot over zijn oren verliefd.
Varen en rijden (camera obscura)-Beets (Hildebrand) 1837
Deze tekst behoort tot de romantiek. De schrijver verlangt namelijk naar een snel vervoersmiddel dat
in aantocht is.
Deze tekst gaat over de verschillende vormen van vervoer die men in de negentiende eeuw kon
gebruiken. De tekst zouden we tegenwoordig betitelen als een column. De voertuigen die besproken
worden zijn: stoomboot, diligence, trein
Gedurende de tekst kijkt de hoofdpersoon uit naar de komst van de trein, maar wanneer de trein er is
waren alle andere voertuigen zo slecht nog niet.
Het schrijverke-Guido Gezelle 1949
Guido gezelle was een katholieke priester uit Vlaanderen. Zijn gedichten hadden een onderrichtende
toon over de natuur en het christelijk geloof. Ook de persoonlijke beleving staat vaak centraal in zijn
werk. Zijn werken behoren tot de romantiek. De eigen taal was voor hem erg belangrijk, deze taal was
, het meest geschikt om poëzie in uit te drukken (raak de wortels van de maatschappij).--> gebruik
streektaal(taalparticularisme): West-vlaams.
Gedicht het schrijverke gaat over een slootschrijvertje. De dichter uit zijn verbazing over het gedrag
dat het diertje vertoont. Het slootschrijvertje schrijft da naam van god. Hij schrijft het gedrag toe aan
het werk van god. In het kleine van de natuur ziet Gezelle de hand van god.
Max Havelaar-Multatuli 1860
Het verhaal van Saïdja en Adinda is een mengeling van beide stromingen. Het verhaal is misschien
niet echt gebeurt, maar het had wel velen kunnen overkomen.
Dit werk behoort tot het realisme, vanwege de actualiteit en de exacte beschrijving van de waarheid.
De karakters worden niet uitvoerig beschreven. Het verhaal is gebaseerd op eigen ervaringen.
Toch bevat het werk ook romantische trekjes, zoals de boodschap die het verhaal drijft. De boodschap
is nogal idealistisch, de schrijver denkt de misstanden aan de orde te stellen middels zijn geschreven
werk. De boodschap van het verhaal is een voortvloeisel uit een morele les; namelijk het goede willen
doen.
Week 2
Sonnet V-Willem Kloos 1888
Dit gedicht behoort tot de stemmingskunst
Regen- J.H. Leopold 1900
Dit gedicht behoort tot het symbolisme en tot de stemmingskunst. Middels iets waarneembaars wordt
het metafysische aangesproken. De zintuigelijke waarneming leidt tot abstractie (metafysica).
Hemelvaart-Jacques Perk 1882
Dit gedicht behoort tot de stemmingskunst, vanwege het individuele karakter. Het gedicht bevat
synthesie en het gedicht bevat een volta. Voor de volta bevindt het lyrisch-ik zich op aarde en is hij
positief over de hemel. Na de volta is het lyrisch-ik in de hemel en is hij negatief over de aarde.
De biezenstekker-Cyriel Buysse 1890
Deze tekst behoort tot het naturalisme, want het betreft een observatie van de maatschappij. Het
naturalisme is te herkennen aan het dialect, de natuurlijke dialogen, het determinisme speelt een grote
rol, niet moralistisch en er is veel aandacht voor de sociale omstandigheden.
Hilda van Suylenburg-Cécile de Jong van Beek en Donk 1897
Deze tekst behoort tot het naturalisme, want de tekst is waarheidsgetrouwe en de inde tekst staat het
feminisme op de voorgrond. Het boek is te betitelen als emancipatieroman.
Door duistenis tot licht-Raden Adjeng Kartini 1911
Deze tekst is naturalistisch van aard. Het personage is slachtoffer van zijn omgeving. Deze tekst
behoort tot het naturalisme.
De stille kracht-Louis Couperus 1900
Deze roman behoort tot de stroming: het naturalisme en bevat ook kenmerken van het symbolisme en
sensitivisme. Naturalistische kenmerken: aaneenrijgingen van adjectieven, neologismen. Inhoud:
