Onderwijseditie Bestuursrecht in de sociale rechtsstaat, band 1
Hierbij tref je de samenvatting Bestuursrecht van het boek Bestuursrecht (zesde druk) met het volgende ISB-nummer aan: 9069 aan. De samenvatting bevat alle hoofdstukken van het boek m.u.v. hoofdstuk 17, 19 en 20. Alle belangrijke begrippen zijn vetgedrukt, dit bevordert het onthouden van de materie.
Het bestuursrecht bevat de regels die de overheid nodig heeft om te kunnen en mogen
besturen, de normen voor het overheidsbestuur die bij het besturen in acht moet worden
genomen en de regels die de burger nodig heeft om tegen dit besturen te kunnen optreden.
De functies van het bestuursrecht zijn:
1. Instrumentele functie: toekenning van bevoegdheden.
2. Normerende functie: regels voor bevoegdheidsuitoefening.
3. Waarborgfunctie: bescherming tegen de overheid.
Het algemeen bestuursrecht wordt in de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en in Wet
openbaarheid van bestuur behandeld. In deze wet worden algemene regels gegeven over de
rechtsbescherming, handhaving en de definities van verschillende begrippen. De Awb kent
een aantal doelen:
1. Meer eenheid brengen in de bestuursrechtelijke wetgeving
2. De bestuursrechtelijke wetgeving systematiseren en vereenvoudigen
3. Normen die in de rechtspraak zijn ontwikkeld codificeren (opnemen in een wet).
Het bijzonder bestuursrecht richt zich op een bepaald onderdeel van het bestuursrecht. Het
betreft o.a. belastingen, financiën, onderwijs, milieu, sociale zekerheid en ruimtelijke
ordening.
Het materieel bestuursrecht bevat rechtsnormen waarin voor burgers en bestuursorganen
aanspraken of verplichtingen zijn opgenomen. Bijvoorbeeld een bepaling in de Wet
algemene bepalingen omgevingsrecht, waarin de voorwaarden staan waaraan een aanvraag
voor een omgevingsvergunning moet worden getoetst.
Onder formeel bestuursrecht verstaat men de procesrechtelijke regels die de burger nodig
heeft om tegen het optreden van de overheid iets te ondernemen. Bijvoorbeeld de
mogelijkheid voor een derde-belanghebbende om beroep in te stellen tegen de verlening
van een omgevingsvergunning.
De bronnen van het bestuursrecht zijn:
1. Het internationale recht
2. De nationale wetgeving
3. Jurisprudentie
4. Het ongeschreven bestuursrecht (gewoonterecht)
Het zonder toestemming verveelvoudigen (kopiëren) van dit beschermd werk levert een
schending van het auteursrecht op. Dit werk is opgesteld door Resul Gürel.
,Een van de kenmerken van het bestuursrecht is dat voor overheidsoptreden het
legaliteitsbeginsel van toepassing is. Dit beginsel houdt o.a. in dat bevoegdheden en rechten
van de overheid om op te treden in de wet zijn terug te vinden. Een ander kenmerk van het
bestuursrecht is het specialiteitsbeginsel. Het specialiteitsbeginsel houdt in dat de
bevoegdheid van de overheid alleen kan worden aangewend voor het specifieke doel
waarvoor die wet is bedoeld.
Met gelede normstelling wordt bedoeld dat de toepasselijkheid van een rechtsregel niet
zomaar in één wet is te vinden, maar in een combinatie van met elkaar samenhangende
regelingen.
Nederland is een gedecentraliseerde eenheidstaat. Overheidsmacht is verspreid over
verschillende niveaus. Op welk van deze niveaus treffen we openbare lichamen aan: de
Staat, de provincies, de waterschappen, de gemeenten en de lichamen waaraan krachtens
de Grondwet verordenende bevoegdheid is verleend (Sociaal-Economische Raad). Deze
openbare lichamen bezitten rechtspersoonlijkheid.
De Staat -> minister
Provincie -> provinciale staten, gedupeerde staten en de commissaris van de Koning
Gemeenten -> gemeenteraad, burgemeester en het college van B & W
Wanneer de overheid privaatrechtelijk handelt, moet zij rekening houden met het feit dat zij
handelt in het algemeen belang. Geldverspilling is in strijd met de eisen van het behartigen
van het algemeen belang.
Communicatie tussen burgers en overheid kan op allerlei manieren plaatsvinden: schriftelijk,
mondeling en digitaal. Conform de Awb kan een ieder zich in het verkeer met
bestuursorganen laten bijstaan of door een gemachtigde laten vertegenwoordigen. De
overheid mag dat weigeren als daar goede redenen voor zijn. Een advocaat mag nooit
geweigerd worden. Documenten, die aan een bestuursorgaan zijn gericht terwijl een ander
bestuursorgaan bevoegd is, moeten worden doorgezonden naar het bevoegde orgaan.
De hoofdregel is dat elektronische communicatie mogelijk is als deze gericht is tot één of
meer geadresseerden en de geadresseerde heeft aangegeven langs deze weg voldoende
bereikbaar te zijn (art. 2:14 Awb). Onder elektronisch berichtenverkeer wordt fax, e-mail en
sms verstaan.
Hoofdstuk 2
Een bestuursorgaan kan op drie manieren een bevoegdheid verkrijgen:
1. Attributie
2. Delegatie
3. Mandaat
Attributie
Attributie is het toekennen (het scheppen) van een nieuwe bevoegdheid. Bij attributie wordt
een bevoegdheid in het leven geroepen. Bevoegdheden kunnen aan (zelfstandige)
bestuursorganen en aan personen worden geattribueerd.
Het zonder toestemming verveelvoudigen (kopiëren) van dit beschermd werk levert een
schending van het auteursrecht op. Dit werk is opgesteld door Resul Gürel.
, Delegatie
Bij delegatie is sprake van het overdragen van een bevoegdheid aan een ander. Delegatie is
slechts toegestaan indien dit bij wettelijk voorschrift mogelijk is gemaakt. Degene die de
bevoegdheid overdraagt, noem je de delegans. Degene die de bevoegdheid verkrijgt, noem
je de delegataris. De delegataris gaat de bevoegdheid op eigen naam en onder eigen
verantwoordelijkheid uitoefenen. Door delegatie raakt het bestuursorgaan dat delegeert zijn
bevoegdheid kwijt. Delegatie aan ondergeschikten is niet toegestaan.
Mandaat
Onder mandaat wordt verstaan: de bevoegdheid om in naam van een bestuursorgaan
besluiten te nemen. Het verschil met delegatie is dat er bij mandaat geen bevoegdheden
worden overgedragen. De verantwoordelijkheid en de bevoegdheid blijven dus bij het
bestuursorgaan dat de ander gemachtigd heeft om in naam van hem besluiten te nemen. Is
te herkennen aan het woord ‘in naam van en namens’. De hoofdregel is dat mandaat
schriftelijk wordt verleend. Onder bepaalde nood situaties kan mandaat ook mondeling
worden verleend. Mandaat kan worden verleend aan organen en personen. Het is mogelijk
dat de mandans aan de mandataris de bevoegdheid geeft op zijn beurt het nemen van een
besluit aan een ander te mandateren. Dat noemen we ondermandaat (of submandaat).
Hoofdstuk 3
Onder belanghebbende wordt verstaan: degene wiens belang rechtsreeks bij een besluit is
betrokken (art. 1:2 Awb). Als een bestuursorgaan een besluit neemt dat juridische
consequenties heeft voor degene tot wie het besluit is gericht, is die persoon
belanghebbende.
De eisen voor het zijn van een belanghebbende (OPERA-criterium):
1. Je hebt een eigen belang;
2. Je hebt een objectief bepaalbaar belang;
3. Je hebt een actueel, voldoende zeker belang;
4. Je hebt een persoonlijk belang;
5. Je hebt een rechtstreeks betrokken belang.
Een eigen belang
Het belang waarvoor je opkomt moet een belang van jezelf zijn, waar jij door getroffen bent.
Objectief bepaalbaar belang
Je belang mag niet persoonlijk zijn. Enkel een subjectief gevoel (emotionele belangen) van
sterke betrokkenheid is onvoldoende.
Actueel, voldoende zeker belang
Je belang moet op het moment dat het besluit is genomen aanwezig zijn en mag niet een in
de toekomst gelegen onzeker belang zijn.
Persoonlijk belang
Je belang moet zich voldoende onderscheiden van dat van anderen. Het ondervinden van
overlast en hinder is een persoonlijk belang.
Het zonder toestemming verveelvoudigen (kopiëren) van dit beschermd werk levert een
schending van het auteursrecht op. Dit werk is opgesteld door Resul Gürel.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller AnoniemeStudent010. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $12.33. You're not tied to anything after your purchase.
