Summary
Samenvatting Tijd van steden en staten
- Course
- Level
- Book
uitgebreide samenvatting van hoofdstuk 4
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Followweschaapman
Content preview
Hoofdstuk 4Tijd van steden en staten (1000 - 1500)
De Normandische graaf Willem, één van de drie familieleden van koning Edward die
hem na zijn dood wilden opvolgen, wint de Slag bij Hastings van Engels graaf Harold. Na
de Slag bij Hastings wordt Willem de Veroveraar (van Normandië) koning van Engeland.
Na 1000 herleefde de landbouwstedelijke samenleving in West-Europa. De landbouw
ging meer opbrengen en de nijverheid en handel kwam tot bloei. Er ontstonden
duizenden steden waar handelaren en ambachtslieden leefden en waar rijke stedelingen
streefden naar invloed op het bestuur, ten koste van de adel en de koning.
KENMERKENDE ASPECTEN
de opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een
agrarisch-urbane samenleving
de opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden
het conflict in de christelijke wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de
geestelijke macht het primaat behoorde te hebben
de expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van
de kruistochten
het begin van staatsvorming en centralisatie
4.1 Opbloei en macht van de stad
KA de opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een
agrarisch- urbane samenleving
KA de opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van
steden
KA: de opkomst van handel en ambacht die de basis legde voor het herleven van een
agrarisch- urbane samenleving
Toen Willem de Veroveraar Engeland zag hij dat de landbouwgrond in Engeland – in
tegenstelling tot het vaste land - nog vrijwel niet ontgonnen was. Dit veranderde hij:
Vlaamse edelen die met hem meegekomen waren toen hij Engeland veroverde,
haalden Vlaamse boeren naar Engeland om te helpen met ontginnen.
Willem had van de kloosters voedsel en uitrusting gekregen; als beloning kregen de
kloosters grond in Engeland dat zij gingen ontginnen.
De Vlaamse boeren gaven een impuls aan de schapenteelt.
Al deze dingen leverde extra voedsel op. Het was dan ook niet langer noodzakelijk dat
alle mensen in de landbouw werkten maar mensen konden zich gaan specialiseren in
een ambacht (beroep waarbij een handwerker met gereedschap eindproducten maakt).
Deze specialisten gingen wonen op een plek waar veel mensen kwamen en waar zij zelf
veilig waren -> bestaande stadjes groeiden en bij burchten en knooppunten van
belangrijke wegen ontstonden nieuwe steden -> hoeveelheid handel en nijverheid (het
met de hand of met eenvoudige gereedschappen produceren van goederen) nam toe, net
als de omvang van de steden. De maatschappij veranderde van een landbouwsamenleving
in een landbouwstedelijke samenleving.
KA : de opkomst van de stedelijke burgerij en de toenemende zelfstandigheid van steden
Willem stichtte nieuwe steden op strategische plaatsen; hij bevorderde hiermee de
1
, handel en nijverheid maar hij kon op die manier ook het omringende land besturen en
belasting heffen.
Londen was de grootste stad van Engeland en gaf zich na de Slag bij Hastings
direct over aan de nieuwe koning. De burgers (In de Middeleeuwen een inwoner van een
stad) eisten in ruil daarvoor wel dat Willem hun vrijheden in een privilege (voorrecht
voor een stad, gewest of groep mensen) vastlegde. Dit privilege bevat de oudste
stadsrechten (document waarin de voorrechten van een stad en haar inwoners zijn
vastgelegd) van Londen.
Londen werd een handelscentrum. In Vlaanderen was veel textielnijverheid en een deel
van de wol daarvoor kwam uit Engeland, de wolhandel liep via Londen naar Brugge
(belangrijkste haven van Vlaanderen). Vanaf het vaste land kwamen luxe producten
zoals wijn via Londen Engeland binnen. De Londense bevolking groeide naar 45.000
maar de stad was in vergelijking met steden op het vaste land maar klein
(Constantinopel 300.000, Venetië en Genua 100.000, Gent 60.000).
In eerste instantie veel regionale handel (steden <-> platteland) maar er ontstond ook
interregionale handel. Handelaren uit Noord-Italië brachten specerijen en andere
luxeproducten over de Alpen naar Noord-Europa. In Noord-Frankrijk werden
jaarmarkten (een of enkele malen per jaar spreken stedelingen een markt- of
handelsperiode af voor handelaren) gehouden. Handelaren wisselden daar Vlaamse
textiel uit tegen de handelswaren uit het Middellandse Zeegebied.
In 14e eeuw nam betekenis van jaarmarkten af, onder andere omdat Italiaanse
handelaren per schip naar Brugge kwamen. Grote schepen maakten het lonend om door
de Straat van Gibraltar te varen en door schepen te gebruiken liepen ze niet het risico
van oorlogsgeweld en belastingen waar ze op het land wel last hadden.
Koopmansgilden: samenwerkingsverband van kooplieden/handelaren in een stad
teneinde handelsvoorrechten te krijgen, elkaar bij te staan en om kapitaal voor verre
handelsreizen binnen te krijgen -> Hanze: samenwerkingsverband van (handelaren uit)
verschillende steden, bedoeld om elkaar te ondersteunen in de handel. Steden die in een
Hanze samenwerkten, gaven elkaar allerlei handelsvoorrechten. De grootste Hanze
bestond uit tientallen handelssteden aan de Oost- en Noordzee, zij handelden in
bulkgoederen (graan, vis, hout). Noord-Italiaanse steden waren schakel tussen Azië,
Afrika en Europa, Brugge was schakel tussen Zuid-Europa en Noord-Europese Hanze.
Eigen aantekeningen:
Stadsrechten
politiek: eigen bestuur
eigen rechtspraak
eigen verdediging
economisch (jaar)markt
tolheffing
gilden
Stadsbestuur -> adel
schout & schepenen
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller weschaapman. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67866 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now