Summary
Samenvatting GGZ
- Course
- Institution
Samenvatting van GGZ gegeven in het tweede jaar. Samenvatting van slides, notities en aanvullende reader.
[Show more]
Seller
Follow
brittlens
Content preview
Gerechtelijke geestelijke gezondheidszorg(5stp)
Introductie
Leerdoelen:
Kennen: verwerven van kennis en inzicht
o Psychiatrische stoornissen in relatie tot delinquentie
o Diagnose, risicotaxatie
o Aanpak en behandeling: wettelijk en institutioneel kader, therapeutische mogelijkheden
o Internering, deskundigenonderzoek, gedwongen opname
Kunnen:
o Beoordelen van verbanden tussen psychiatrische stoornissen en delinquent gedrag
o Multidisciplinaire benadering en rol criminoloog
o Vinden en gebruiken van wetenschappelijke bronnen
Examen:
o Ook verbanden kunnen leggen tussen bepaalde hoofdstukken
o Gesloten, schriftelijk met meerkeuzevragen en enkele open vragen
Het opleidingsonderdeel in een breder kader
Schets van het onderzoek van het opleidingsdeel
Onderzoeksdomeinen:
o Forensische psychiatrie
o Recidiveonderzoek bij forensisch psychiatrische patiënten
o Risicotaxatie bij forensisch psychiatrische patiënten
o Libidoremmende medicatie
Seksualiteitsbeleid in de forensische psychiatrie
Maatschappelijke relevantie van het opleidingsonderdeel
o Actualiteit, praktijk-en beleidsontwikkelingen
o Voorbeeld: politie-zaak Charleroi: hoe moeten we omgaan met dit misdrijf?
Introductie op de cursus
Wat is gerechtelijke GCZ?
Gerechtelijke geestelijke gezondheidszorg = forensische geestelijke gezondheidszorg
o Forensisch duidt op bredere inhoud dan gerechtelijk
o Gerechtelijke (of forensische) psychiatrie
o Gerechtelijke (of forensische) psychologie
≠ Gerechtelijke (forensische) geneeskunde
o = DNA- en ander medisch onderzoek in functie van waarheidsvinding
Engels: Law and mental health, Forensic psychology, Forensic psychiatry
Raakvlakken tussen geestelijke gezondheidszorg (GGZ) en de rechtsbedeling
Wat is geestelijke gezondheidszorg?
o Definitie: georganiseerde dienstverlening die de maximale bevordering van de psychische
gezondheid beoogt
Zowel preventief (voorkomen) als mensen die ziek zijn (licht & ernstig)
Psychiatrie maakt deel uit de geestelijke gezondheidszorg die een ernstige ziekte hebben
o Het voorkomen en behandelen van lichte, milde en ernstige psychische problemen
o Deelgebied: psychiatrie (ernstige psychische problemen)
Wat is rechtsbedeling?
o Verschillende vormen van recht zoals strafrecht, arbeidsrecht, civiel recht
o Politie, rechtbank, gevangenis, forensische instellingen..
,Verschillende basisparadigma’s
Als regulaire psychiater gaat men
samenwerkingsverband aan met patiënt
op oplossing voor zijn problemen te vinden
o Zit in de privésfeer
o Patiënt vraagt om hulp en is
doorgaans zelf gemotiveerd om
een oplossing te vinden
o Er wordt ook veel belang gehecht aan het ontwikkelen van therapeutische vertrouwensrelatie
waarin het beroepsgeheim vervat zit
o Doel: patiënt beter maken
Forensische gezondheidszorg
o Zit in de openbare sfeer, want er is altijd een 3 de partij aanwezig
o Het gaat niet over één op één relatie tussen hulpverlener – patiënt, maar binnen elk juridisch
systeem bestaat er steeds een concept van oppositie: er zijn steeds meerdere partijen betrokken
o Beroepsgeheim maar in strafrechtprocedure treedt psychiater op als expert en informeert hij
rechter om probleem op concrete manier te kunnen oplossen
o Hulpbevraging wordt opgelegd als justitiële waarde (betrokkene heeft hier zelf niet om gevraagd)
Bv iemand heeft een gijzeling gepleegd en de rechter zal aan psychiaters een
behandeling vragen terwijl de patiënt dit niet wil
o Doel: bescherming van maatschappij + verbeteren van psychiatrische gezondheid en kwaliteit van
leven van individu
Er heest namelijk een spanningsveld tussen de doelen van het justitieel systeem en de gezondheidszorg,
wat zich respectievelijk uit in twee verschillende benaderingen (1) een risicobenadering die focust op de
rehabilitatie van daders om het risico op recidive te reduceren en de maatschappij te beschermen en (2)
een gezondheidsbenadering die focust op het behandelen van patiënten die lijden aan een psychiatrische
stoornis. Steeds meer wordt ook duidelijk dat forensische psychiatrie een apart vakgebied is, waarbij de
hulpverlener een hybride rol opneemt.
Werkingsgebieden gerechtelijke GCZ
Deskundigenonderzoek (‘expertise’) in het kader van een gerechtelijk onderzoek, dus op vraag van
gerechtelijke instanties (of van de verdediging) (‘gerechtspsychiaters’)
o Rechter kan vragen of persoon toerekingsvatbaar, kan vragen naar psychisch onderzoek om te
bepalen welke straf hij moet opleggen
Andere vormen van diagnose en adviesverlening in de opeenvolgende fasen van de strafrechtsbedeling en
in diverse juridische kaders (probatie, internering, strafuitvoering, …) - risicotaxatie
Behandeling van/hulpverlening aan daders en slachtoffers in diverse juridische kaders
o Als je vrijwillig naar de psychiatrie gaat kan je stoppen wanneer je wil
o Als je verplicht naar de forensische GCZ gestuurd wordt, is dit conditiebreuk en zal dit worden
doorgestuurd worden naar justitie en zal er een sanctie volgen
Preventie en netwerking
2
,DEEL 1: PSYCHIATRISCHE STOORNISSEN
-> Mensen vertellen heel vaak niet wat er aan de hand omdat ze schrik hebben van psychiaters
-> psychiatrie houdt zich bezig met psychiatrische aandoeningen of psychiatrische ziektes
1. Algemeen
1.1 Definitie psychiatrische stoornissen
1. Wat is een psychiatrische stoornis?
2. Hoe wordt een psychiatrische diagnose gesteld?
3. Hoe vaak komt een psychiatrische stoornis voor?
4. Hoe ontstaat een psychiatrische stoornis?
5. Is er een relatie tussen een psychiatrische stoornis en een delict?
Definitie
Wat is een psychiatrische ziekte, wanneer is het een ziekte, en is het een ziekte of een stoornis?
Psychiatrische klachten: ernstige psychische klachten
Psychische klachten: alle psychische klachten, waartoe psychiatrische klachten ook behoren
Psychiatrische ziekte
Een psychiatrische ziekte is een ziekte met psychische symptomen en/of door psychische oorzaken, die
gepaard gaat met lijden en/of sociaal disfunctioneren.
o Er zijn veel psychiatrische stoornis, maar NIET als het niet gepaard gaat met lijden of sociaal
disfunctioneren
o Psychische symptomen: stemmen in hoofd, waandenkbeelden, verwardheid,
geheugenproblemen, hallucinaties
o Psychiatrische ziekte kan ook lichamelijke oorzaak hebben: je kan een lichamelijke ziekte hebben
waardoor je psychische klachten krijgt
Bv een schildklier die te traag functioneert waardoor je je depressief voelt
o Lichamelijke/ somatische ziekte kan dus gepaard gaan met psychische klachten
Symptomen zijn klachten of verschijnselen zoals bv. verwardheid, geheugenproblemen, hallucinaties…
Er is dus veel overlap, maar psychiatrie onderscheidt zich van andere medische specialismen doordat de
nadruk ligt op psychische symptomen en psychische oorzaken
o Het is niet altijd mogelijk om specifieke oorzaak aan te duiden
Psychiaters beschouwen psychische klachten en verschijnselen als symptomen van stoornissen in de
zogenaamde psychische functies van de hersenen
o Wat zijn de psychische functies?
Wat zijn psychische functies
Psychische functies hebben te maken met interactie tussen individu en omgeving en worden in drie
hoofdgroepen ingedeeld:
1. Cognitieve functies = denken
bv. bewustzijn, aandacht, oriëntatie, aandacht, geheugen (geheugenverlies of niet),
waarneming (“denken”)
2. Affective functies: emoties
Wat voel je?
3. Conatieve functies:
bv. psychomotoriek, motivatie, gedrag (“willen”)
hersenen nemen info op uit omgeving en toetsen deze ervaring aan eerdere ervaringen (geheugen) en aan
motieven -> info wordt gewaardeerd of beoordeeld (emoties) en gewogen (denken). Uitkomst vertaalt zich
op gericht handelen. Psychiatrische functies zijn complex en niet op één plaats in hersenen te lokaliseren,
maar hangen samen met sterke wisselende netwerken in hersenen al deze functies betreffen een
wisselwerking tussen individu en omgeving
3
, Psychiatrische stoornis
Het is in de psychiatrie niet altijd mogelijk om een specifieke “oorzaak” aan te duiden daarom wordt er
gesproken van psychiatrische stoornissen (in het engels disorder) dan van psychiatrische ziekten.
• In geneeskunde: je kan een ziekte pas benoemen als je de oorzaak er ook van vindt
Abnormaal functioneren in hersenen -> spreken van ziekte, maar in psychiatrie is het niet altijd mogelijk
om stoornissen in hersenfuncties en oorzaken objectief vast te stellen -> daarom zijn subjectieve
ervaringen en sociale disfunctioneren van patiënt belangrijk
1.2 Psychiatrische diagnostiek
Doel van diagnostiek
Vaststellen of er sprake is van een stoornis
o zo ja, welke dat is en wat het beloop is
o wat de mogelijke oorzaken van stoornis zijn
o wat de aangewezen behandeling is tegen stoornis
Hoe stelt men een psychiatrische diagnose?
In de kern gaat het (net zoals in de gewone geneeskunde) om het in kaart brengen en verhelderen van
klachten en het vaststellen van verschijnselen en welke ziekte is het
Hoe?
o Via de anamnese (=gesprek tussen patiënt – arts), die ook gebruikt wordt in de gewone
geneeskunde maar in psychiatrie:
Consultatie zijn veel uitgebreider
Psychiater heeft relatief veel aandacht voor gedachten, gevoelens, en gedragingen van
de patiënt
Terwijl de somatische specialist (arts)begint met de anamnese en daarna overgaat tot het lichamelijk
onderzoek, doet de psychiater zijn onderzoek terwijl hij de anamnese (gesprek) afneemt
Psychiater doet geen lichamelijk onderzoek, maar observeert terwijl hij gesprek afneemt -> heel veel kan
afgeleid worden uit de manier hoe persoon gekleed is of zich gedraagt
o Psychiater kan hulp vragen van psycholoog op psychodiagnostisch onderzoek uit te voeren om zo
beter inzicht te krijgen in psychische functies of vragen aan arts voor lichamelijk onderzoek
Tot slot: de door de patiënt gerapporteerde en/of bij de patiënt waargenomen symptomen worden
vervolgens geclusterd tot ziektebeelden of stoornissen
o Meeste psychiatrische stoornissen zijn syndroomdiagnosen: er is een patroon bekend van
samenhangende symptomen en hun beloop maar de oorzaak is niet duidelijk
Psychiatrisch onderzoek: anamnese
Speciële anamnese:
o de geschiedenis van de psychiatrische aandoening waarvoor de patiënt wordt onderzocht,
bevraging van de klacht die je op dat moment hebt
o tegelijkertijd met anamnese begint ook psychiatrisch onderzoek waarbij gestart wordt met open
vraag zoals ‘waarom zoekt de patiënt nu juist hulp’
Algemeen psychiatrische anamnese:
o Via aantal detectievragen worden kernsymptomen gescreend screening andere of dat er nog een
andere klacht is dan dat patiënt benoemt
o Indien er iets op uitkomt -> dieper op ingaan
Sociale anamnese:
o Psychiater probeert inzicht te krijgen in sociale milieus van patiënt: drie milieus (thuis,
opleiding/werk en vrije tijd)
Biografische anamnese:
o Levensgeschiedenis van de patiënt bevragen (gezin van oorsprong, levensgeschiedenis,
zelfbeschrijving) en op zoek gaan naar factoren die belangrijk zouden kunnen zijn bij verdere
ontwikkeling/ ontstaan van psychische klachten
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittlens. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.23. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now