Samenvatting + aantekeningen van de leerdoelen voor kennistoets 3.1 VZ & O&I. Gebruik gemaakt van literatuur en aantekeningen van de lessen. Met behulp van deze samenvatting een 8 gehaald (85,15%).
Inhoudsopgave
Verpleegkundige Zorgverlening...........................................................................................................................2
VZ 3.1 Moe, maar niet kunnen slapen.................................................................................................................2
VZ 3.2 Wat als je vervreemdt van jezelf en je omgeving.....................................................................................7
Geneeskunde...........................................................................................................................................................8
GK 3.1 Psychische functies.................................................................................................................................8
GK 3.2 Pathologie: angststoornissen................................................................................................................15
GK 3.3 Pathologie: persoonlijkheidsstoornissen..............................................................................................18
GK3.4 Ik zie, ik zie wat jij niet ziet....................................................................................................................20
GK 3.5 Patchologie: stemmingsstoornissen......................................................................................................23
GK 3.6 Zijn wij ons brein?................................................................................................................................26
GK 3.7 Psychofarmaca......................................................................................................................................29
Zorginnovatie & Ondernemerschap...................................................................................................................31
ZO 2.1 De basis van innoveren.........................................................................................................................31
ZO 2.2 Innovatie is meer dan technologie.........................................................................................................34
ZO 3.1 Rol van de zorgvrager bij innovatie......................................................................................................36
ZO 3.2 Innovatie evalueren...............................................................................................................................40
Onderzoek doen en toepassen.............................................................................................................................43
OZ 3.1 Wat is het probleem...............................................................................................................................46
OZ 3.2 Snel een (wetenschappelijk) artikel lezen..............................................................................................48
OZ 3.3 Is it the truth?........................................................................................................................................51
OZ 3.4 Presenteren onderzoek..........................................................................................................................53
,Verpleegkundige Zorgverlening
VZ 3.1 Moe, maar niet kunnen slapen
De aspecten rondom de functie, stadia en beïnvloedende factoren van het slaap-waakritme
benoemen
Slaap-waakritme= Patroon van slapen en wakker zijn. Wordt gestuurd vanuit de hersenen.
Biologische klok= Hersendeel dat ervoor zorgt dat belangrijke lichaamsfuncties volgens een
vast ritme plaatsvindt. (ademhaling, temp, hartslag, stofwisseling, hormoonspiegels, slaap-
waakritme)
Functies van slaap
Ontspanning van het lichaam
- Lichaamscellen groeien en herstellen, voldoende energie opbouwen.
- Kinderen in de groei en herstellende zorgvragers van een ziekte hebben meer rust en
slaap nodig. Herstellen langzamer bij weinig slaap.
- Ideale houding: licht gebogen houding op de zij; nek, rug en ledematen zijn dan het
meest ontspannen. Spieren kunnen ontspannen bij regelmatig draaien.
Ontspanning van de geest
- Bewustzijn minder. Bij slaaptekort raak je zowel lichamelijk als psychisch
oververmoeid. Bij onvoldoende slapen worden mensen lusteloos en prikkelbaar en
hebben ze onvoldoende energie voor de dingen van de dag.
Dromen
- Hersenen rusten nooit helemaal door dromen; er wordt onbewust arbeid verricht en
dat kost energie.
- Actieve dromen kunnen ’s ochtends moeheid veroorzaken.
- Volle maag of sterke emoties kunnen zware dromen/nachtmerries veroorzaken.
- Prikkels verwerken.
Stadia
Normale slaap bestaat uit 5 cycli (kringlopen) van ± 90 minuten.
Slaapstadium Kenmerken
Stadium 0: Ontspanning Beginnen met ontspannen; vertraging van vitale functies en
lichaamstemp. verlaagd.
Stadium 1: Vertraging lichaamsfuncties Belangrijkste lichaamsfuncties vertragen en spieren
(sluimerstadium) ontspannen zich.
Stadium 2: Totale ontspanning Totaal ontspannen. Kan nog gemakkelijk wakker worden.
Wordt bereikt na ca. 15 minuten in slaap gevallen.
Stadium 3: Moeilijk te wekken Moeilijk te wekken. Bloeddruk en lichaamstemp. gedaald.
Stadium 4: Lichamelijk herstel Volkomen ontspannen; geen beweging meer; erg moeilijk te
wekken. Hormoon komt vrij dat de groei beïnvloedt en
weefselgenezing bevordert. Slaapwandelen en bedplassen
komen in dit stadium voor.
Stadium 5: REM slaap (Rapid Eye Dromen, lichaamsfunctie activiteit wisselt, ogen bewegen snel
Movement) heen en weer. Verdere ontspanning van de spieren, vooral in
de nek en gezicht. Adrenaline wordt stootsgewijs in de
bloedbaan afgegeven; beïnvloedt de vitaliteit en vermoeidheid,
stofwisseling, weerstandsvermogen, de overdracht en
zenuwprikkels.
,Factoren die de slaap beïnvloeden
Leeftijd
- Leeftijd is een belangrijke factor om vast te stellen of iemand voldoende slaap en
rust krijgt.
- Opgroeiende kinderen en zwangere hebben meer slaap nodig dan volwassenen.
- Ouderen hebben ’s nachts minder slaap nodig maar door te weinig nachtrust kan dit
fysiek te vermoeiend zijn, middagdutje is aan te raden; hoeft de nachtrust niet
nadelig te beïnvloeden. Oudere is hierdoor beter uitgerust en actiever.
Slaappatroon
- Persoonlijke slaapgewoonten, favoriete slaaphouding, kleine kinderen zijn gehecht
aan naar-bed-gaanritueel.
Lawaai en ongemakken
- Lawaai of onbekende geluiden kan verwarring veroorzaken. Zorgvrager raakt
gedesoriënteerd, is slaapdronken.
- Angst, pijn, irritaties en ongerustheid, piekeren/zorgen hindert inslapen.
- Ongemakken die slaap belemmeren: gedwongen houding, urinekatheter of een
verband om een gewond lichaamsdeel.
Medicijnen
- Sommige medicijnen maken overdag wakker. Bijwerkingen (soms); verwardheid,
onrustig.
Verschillende slaapproblemen bij zorgvragers en de gevolgen hiervan op het dagelijks
leven herkennen
Soorten slaapproblemen
Slapeloosheid
- Kan symptoom zijn van ziekte of van rust, nerveuze spanningen en verkeerde
leefgewoonten.
- Piekeren is de nummer 1 oorzaak voor slapeloosheid. Nare ervaringen, problemen,
gespannenheid, onrust kunnen leiden tot slecht/moeilijk inslapen.
Overmatig slapen
- Kan manier zijn om te ontkomen aan zorgen of frustraties.
- Komt vooral voor bij depressieve zorgvrager of mensen met een burnout-syndroom.
- Zorgvragers kunnen onweerstaanbare slaapaanvallen krijgen die ieder moment van
de dag kunnen optreden, die zo’n 10-20 minuten duren. Moeten onder medische
controle blijven, ze mogen niet met machines werken of auto’s besturen.
Slaapwandelen
- Komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
- Onbewust bed verlaten tijdens de slaap, meestal tijdens de 3e of 4e stadium van de
slaapcyclus. Slaapwandelaars die plotseling wakker worden, zijn vaak in de war
omdat ze niet (meteen) weten waar ze zijn.
Nachtmerries
- Kunnen gevolg zijn van slecht verwerkte situaties, ook zorgvrager met trauma of met
angst voor de toekomst kunnen er last van hebben.
- Komt bij kleine kinderen in de periode voor waar ze de werkelijkheid en fantasie
hetzelfde ervaren.
Bedplassen
, - Is geen slaapprobleem maar wordt wel een probleem als mensen die in bed plassen
elders slapen.
- Angst om bed te bevuilen weerhoudt mensen te gaan slapen.
- Komt het meest voor bij kinderen, maar ook bij volwassenen en meer bij mannen
dan vrouwen.
- Duidelijke oorzaak is onbekend. Vaak combinatie van lichamelijke en psychische
onrijpheid en diepe slaap. Bedplassen kan symptoom zijn van een ziekte of een
emotioneel gestoorde ontwikkeling.
Ongezond activiteiten-en-rustpatroon
- Kan ontstaan door de aandoening of stoornis. Zorgvrager is bijv. weinig actief of
initiatief loos door een psychiatrische aandoening; slaapt lang uit en gaat laat naar
bed. Hij doet weinig waardoor die niet echt moe wordt. Zo ontstaan
slaapproblemen. Tegenovergestelde: manische zorgvragers weten niet van stoppen
en zijn bezig zonder pauze, en raken uiteindelijk oververmoeid.
Verstoring dag-en-nachtritme
- Sommige mensen zijn ochtendmensen of zijn avondmensen en dan erg actief. Er zijn
mensen die ’s nachts werken en overdag uitslapen. Dit is geen probleem zolang
iemand voldoende rust krijgt.
- Een verstoring van het dag-en-nachtritme treedt pas op als de zorgvrager afwijkt van
wat die gewend is. Dit komt vooral voor bij demente ouderen en psychiatrische
zorgvrager.
Klachten die de slaap verstoren
Pijn
- Pijnklachten laten doorgeven aan de arts of VP doorgeven aan de leidinggevende.
- Zorgvrager heeft meestal meer aan een pijnstiller dan een slaapmiddelen.
- Andere lichaamshouding of praatje maken kan de pijn ook verlichten.
Honger en dorst
- Zorgen voor glas vers water binnen handbereik. Soepstengel of lichte cracker kan
hongerig gevoel wegnemen. Slaap wordt niet bevorderd met zware
voedingsmiddelen.
Gedwongen houding
- Samen met zorgvrager zoeken naar een ontspannen mogelijke liggende houding. Als
VP kun je een paar specifieke punten in de gaten houden:
Bed ziet netjes uit.
Om hoofd en neuk te steunen moet het kussen tegen – en niet onder- de
schouder liggen.
Bij (half) zittend slapen moeten de kussens steun geven aan het hoofd en
aan de lendenen.
Meest ontspannen liggend: op de zij waarbij de buik iets overhelt, been
waarop je ligt, vrijwel gestrekt is en vrije been iets opgetrokken.
Zorgvragers die plat op de rug moeten liggen: dunne kussens nodig: 1
onder de schouder en 1 onder het hoofd.
Dek of dekens mogen niet te zwaar zijn en niet drukken.
Psychische klachten
- Moeilijk weg te nemen. Als VP aandachtig luisteren naar wat de zorgvrager erover
kwijt wil of kan. Houd rekening met de volgende punten:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller hbovgtstudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.36. You're not tied to anything after your purchase.
