Deelvraag 1.1: Welke ontwikkeling vond plaats in het geloof in Nederland tusse n de 1e en de
10e eeuw?
In deze periode ging Nederland over van de Germaanse en Romeinse godsdienst over naar het
Christendom. De Germaanse godenwereld ging ten onder met de komst van het Christendom.
Het Christendom werd in 392 de staatsgodsdienst maar de kerstening in Nederland begon pas vanaf
de jaren 700 toen Engelse monniken het christelijke geloof kwamen prediken met de steun van de
Paus.
Rond 800 brak Karel de Grote de weerstand tegen het Christendom in Nederland.
Deelvraag 1.2: Hoe ontwikkelden de kerk en het geloof zich in Nederland in de hoge en late
middeleeuwen?
In de hoge en late middeleeuwen had de kerk grote invloed op het dagelijkse leven.
Tijdens de middeleeuwen waren de kerk en staat een twee-eenheid met elk een eigen taak. De kerk
bemiddelde tussen God en mens en zag er op toe dat de gelovigen hun religieuze plichten
nakwamen. De wereldrijke overheid beschermde de kerk en regelde de zaken die niet onder de
kerk vielen.
Vanaf de 12 eeuw leerde de kerk van het vage vuur: een derde mogeljkheid tussen hel en de hemel.
Er ontstond een wijdverbreide vroomheid. Daardoor ontstonden ook veel nieuwe geestelijke
bewegeingen zoals d armoedebeweging. Door de vroomheid kwam er intolerantie tegenover niet-
christenen: specifiek waren dit vooral de moslims en de joden. In 1215 bepaalde de paus dat joden
een geel herkenningsteken moesten dragen. Ook richtte de paus in de 12e eeuw een speciale
rechtbank op tegen ketterij: de inquisitie.
Vanaf de 13e eeuw werden er universiteiten gesticht. In de 15e eeuw leidde de toenemende
wetenschappelijke kennis tot kritiek in de kerk. Toen ontstond het humanisme.
Humanisten bestudeerden de klassieke werken om zo achter hun oorspronkelijke mening te komen.
Deelvraag 1.3: Hoe vond in Nederland de Reformatie plaats?
In het begin van de 16e eeuw was er al onvrede over de rooms-katholieke kerk. Echt verzet
ontstond in 1517 nadat Maarten Luther de Reformatie was begonnen.
Karel V trad hard op tegen de reformatie. In 1521 stelde hij een keizerlijke inquisitie in. Hierdoor
bleef het openlijke verzet beperkt. Alleen een radicale protestantse minderheid zonderden zih af van
de katholieke kerk.
Mensen die de kerk wouden hervormen (hervormers) sloten zich aan bij de lekenvroomheid van de
moderne devotie en het humanisme van Erasmus. Doordat veel Hollandse gewesten behoorden tot
de meest verstedelijke regio's van Europa konden Nederlanders makkelijker in contact komen met
de nieuw ideeen.
Een ontwikkeling die in Nederland een grote invloed had op de reformatie was de boekdrukkunst.
Hierdoor raakten Luthers zijn geschriften snel verspreid onder de bevolking.
De wereldrijke bestuurders hadden ook niet meegewerkt aan het uitroeien van het protestanitisme.
Onder de Nederlandse bestuurders waren de ideeen van Erasmus namelijk populair.
Toen Karel V de macht overdroeg aan Filips verscherpten de tegenstellingen zich alleen meer.
Vanuit Frankrijk kwam er een nieuwe protestantse beweging: het calvinisme.
De gereformeerden, volgelingen van Calvijn in Nederland, kregen vooral aanhang onder
handwerkers en koopslieden. Tijdens de Nederlandse opstand kregen de volgelingen van Calvijn
een grote invloed.
Mede door de calvinisten leidde de spanningen tussen Filips II en de Nederlandse bestuurders tot
een breuk.
De opstandige gewesten riepen in 1588 de Republiek der Verenigde Nederlanden uit. Toen haden
calvinisten daar al op veel plekken een verbod van de katholieke kerk afgedwongen.
Hun gereformeerde kerk kreeg veel steun van de overheid.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Chantal19971. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.