Class notes
Volledige colleges Forensische Psychopathelogie
- Course
- Institution
Alle slides + aantekeningen van college 1 t/m 12
[Show more]
1 review
By: maartenboidin • 2 year ago
Seller
Follow
kaptainkong
Reviews received
Content preview
AantekeningenForensische psychopathologie → Je moet een stoornis kunnen herkennen
Lecture 1
Wat maakt iets een psychische stoornis?
• Classificatiesysteem (DSM): Alles wat hierin staat is een psychiatrische stoornis.
Echter, wat bepaald wat daarin komt te staan? Waarom staat depressie er wel in, maar
een burn-out niet?
• Belangrijk: Uiteindelijk besluit op TBS t.a.v. psychische stoornis ligt aan de uitspraak
van de rechter!! Uiteindelijk zijn juridische uitspraken van de rechter, op advies van
gedragskundige.
• Definitie psychische stoornis:
o Boom Vertaling (DSM-5): ‘syndroom, gekenmerkt door klinisch significante symptomen op
het gebied van de cognitieve functies, de emotieregulatie of het gedrag van een persoon, dat
een uiting is van een disfunctie in de psychologische, biologische, of ontwikkelingsprocessen
die ten grondslag liggen aan het psychische functioneren. Psychische stoornissen gaan
gewoonlijk gepaard met significante lijdensdruk en/of beperkingen in het functioneren op
sociaal of beroepsmatig gebied of bij andere belangrijke bezigheden. Een reactie op een
veelvoorkomende stressor of een verlies, bijvoorbeeld het overlijden van een dierbare, die te
verwachten valt en cultureel wordt geaccepteerd, is geen psychische stoornis. Sociaal deviant
gedrag (politiek, religieus of seksueel bijvoorbeeld) en conflicten die zich vooral afspelen
tussen een individu en de maatschappij zijn geen psychische stoornissen, tenzij de deviatie of
het conflict het gevolg is van disfunctioneren van het individu, zoals in het voorgaande wordt
beschreven.’
→ Opvallend aan definitie: ‘gaan gewoonlijk gepaard’ is raar voor een definitie. Een definitie
definieert normaliter iets wat altijd het geval is, niet iets wat gewoonlijk het geval is.
→ Cultuur is heel belangrijk. De ene cultuur ziet iets als normaal, waar een andere cultuur het heel
raar vindt. Zo kan wat wordt gezien als psychische stoornis verschillen van cultuur tot cultuur.
Psychiatrie gaat over betekenis, en dit kan per cultuur verschillen.
→ Heel belangrijk in de forensische psychiatrie is dat sociaal deviant gedrag geen psychische stoornis
is. Denk aan de USSR! Hier werden mensen gediagnostiseerd met een psychische stoornis als zij het
niet eens waren met het verloop van de USSR.
Stoornissen (zoals beschreven in de DSM)
• Psycho-organische stoornissen (dementie, tumor in brein → aantoonbaar afbreken brein)
• Stoornissen alcohol/drugs (strafrechtelijk erg relevant, heel belangrijk in forensische
psychiatrie)
• Schizofrenie/psychosen
• Stemmingsstoornissen (depressie)
• Angststoornissen
• Eetstoornissen
• Seksuele stoornissen
• Slaapstoornissen
• Impulscontrole stoornissen (wanneer je impulsen niet kan beheersen)
• Persoonlijkheidsstoornissen
o Antisociale-, bipolair-, narcistische persoonlijkheid stoornis
• Stoornissen bij kinderen en adolescenten: ADHD en autisme
• PTSS: Post Traumatische Stress Stoornis → dit is niet op de PP
,Voorbeeld casussen:
• Veroordeling voor poging afpersing familie De Mol (psycho-organisch).
Man perste familie de Mol af, maar was sterk verminderd
toerekeningsvatbaar wat verdachte lijdt aan fronto-temporale
dementie (FTD).
→ Diermodellen worden veel gebruikt om onderzoek te doen naar ziektes, dit werkt zeer effectief.
Echter is het moeilijk om diermodellen te gebruiken voor psychische stoornissen; hoe weet je zeker
dat een dier een bepaalde emotie doormaakt?
• Phineas Gage: hersenschade door ongelukken (psycho-organisch)
o Hij had een paal door zijn schedel en prefrontale kwab gekregen. Na herstel kon hij
alles weer, maar zijn persoonlijkheid was wel veranderd. Het was een hele nette
man, maar hij kreeg moeite zijn impulsen te controleren. Dit zou betekenen dat het
voorste gedeelte van het brein je impulsen controleert.
• Interessante bevinding: In gevangenissen zitten grote aantallen mensen met hersenschade
en hoofdwonden
o Als met neuropsychologen praat over gevangenen, wordt er vaak benoemd dat veel
gevangenen leiden aan hersenschade. Met deze hersenschade wordt vaak
weinig/geen rekening gehouden op het moment dat ze veroordeeld worden voor
hun daden.
• Jack de Prikker veroordeeld tot TBS → Stemmen horen zijn hallucinaties, gat om
gewaarwordingen in de sensorische modaliteiten (zien, horen, voelen, ruiken en proeven)
Ontoerekeningsvatbaar verklaren aan de hand van stemmen in zijn hoofd, hierbij is de vraag:
• Kon de verdachte aan die stemmen weerstand bieden? Kan het zo zijn dat mensen stemmen
horen die opdracht geven waaraan die persoon wel moet gehoorzamen?
Voorwaarden TBS:
- Gevaar voor de maatschappij
- Stoornis → Reportage nodig van gedragsdeskundige
- Het delict moet ernstig genoeg zijn
→ De wet zegt dat er een stoornis moet zijn ten tijde van het delict, dit is discutabel want dit
impliceert niet dat er een relatie moet zijn tussen stoornis en delict!! Doorwerking is belangrijk!
,Psychose (= stoornis in de realiteitstoetsing)
- Waan: Stoornis in inhoud denken. Er bestaan ook bizarre wanen, waarbij mensen dingen
denken die absoluut niet kunnen, zoals iemand die denkt dat hij bestaat uit een
dradensysteem.
o Paranoïde waan, grootheidswaan, betrekkingswaan, etc.
- Hallucinatie: Sensorische gewaarwording zonder zintuigelijke input (kan in elke zintuigelijke
modaliteit: horen, zien, voelen, ruiken, proeven)
Schizofrenie
• Psychose (wanen/hallucinaties)
• Functioneren (sterk) verminderd
• Lang durend: vaak elkaar opvolgende psychotische episoden zonder (volledig) herstel
• Kan ook heel moeilijk tot dingen komen/plannen/motiveren
• Chaotisch gedrag, neologisme (nieuwe woorden gebruiken)
→ Is niet een meervoudige persoonlijkheidsstoornis!!!
Voorbeeld: Breivik (schizofrenie): Sommige mensen
betwistten dat Breivik leidde aan schizofrenie
Drugs en alcohol
Bij criminele verslaafden is behandeling en zorg handig,
want dan kun je het doorbreken en is de kans op recidive
kleiner
→ Echter denken juristen anders na over verslaafden dan de GGD. De GGD vindt dat wij verslaafden
moeten verzorgen, want ze hebben een probleem. Juristen vinden dat verslaafde celstraf verdienen
i.p.v. zorg!
Stoornissen – psychoactieve stoffen
1. Directe gevolgen = invloed/intoxicatie
2. Afhankelijkheid (je raakt verslaafd)
3. Hersenschade
→ Deze stoffen kunnen ook leiden tot psychose (denk aan joints, cocaïne, etc.)
Culpa in causa: Een definitie die in het strafrecht wordt gebruikt om de situatie aan te duiden waarbij
iemand door eigen schuld (culpa) of opzet (dolus) in een situatie komt waaruit een strafbaar feit
voortvloeit.
• Het gebruiken van middelen, waardoor je mentale staat veranderd en je een delict pleegt.
Het kan wel zo zijn dat je ontoerekeningsvatbaar was, maar je bent in een psychose gekomen
door je eigen toedoen (= het gebruik van middelen).
, Stemming
• Wanneer is stemmingsdaling pathologisch? Hiervoor zijn verschillende criteria opgesteld,
waarbij je onder andere vijf of meer symptomen van een lijstje moet hebben binnen
dezelfde periode van twee weken.
• Wat gebeurt er vaak bij ernstige stemmingsontregelingen? Je kunt een waan ontwikkelen en
hierdoor kan een psychotisch beeld ontstaan. Je kan in een manie bijvoorbeeld een
grootheidswaan krijgen en denken dat je in de reïncarnatie van Gandhi bent. De wanen en
hallucinaties passen vaak bij de stemming waar je in zit, maar dit hoeft niet. Je kunt heel
somber zijn en toch een mooie waan hebben.
Depressies
A. Vijf (of meer) van de volgende symptomen zijn binnen dezelfde periode van twee weken aanwezig
geweest en wijzen op een verandering ten opzichte van het eerdere functioneren;
1. Depressieve stemming gedurende het grootste deel van de dag, bijna elke dag.
2. Duidelijke vermindering van interesse of plezier in alle of bijna alle activiteiten gedurende
het grootste deel van de dag, bijna elke dag
3. Duidelijke gewichtsvermindering zonder dat dieet gehouden wordt of gewichtstoename
(bijvoorbeeld meer dan vijf procent van het lichaamsgewicht in één maand), of bijna elke dag
afgenomen of toegenomen eetlust vs.
4. Insomnia (slapeloosheid) of hypersomnia (overmatige slaap/slaperigheid) bijna elke dag
5. Psychomotorische agitatie of remming (waarneembaar door anderen en niet alleen maar
een subjectief gevoel van rusteloosheid of vertraagdheid), bijna elke dag
6. Moeheid of verlies van energie, bijna elke dag
7. Gevoelens (die waanachtig kunnen zijn) van waardeloosheid of buitensporige of onterechte
schuldgevoelens (niet alleen maar zelfverwijten of schuldgevoel over het ziek zijn), bijna elke
dag
8. Verminderd vermogen tot nadenken of concentratie of besluiteloosheid
9. Terugkerende gedachten aan de dood (niet alleen de vrees dood te gaan), terugkerende
suïcide-gedachten zonder dat er specifieke plannen gemaakt zijn, ...
→ Zo kan het dus zijn dat je 2 depressieve mensen hebt die geen overlappende symptomen hebben.
Wat is erger/gevaarlijker: stemming stijging of stemminsdaling?
• Daling: groot probleem kan ontstaan als je niet meer kan concerteren, als je
zelfmoordgedachtes krijgt, etc.
o Dalingen duren over het algemeen wat langer om in te zetten/te ontwikkelen dan
stijging.
• Stijging: Dit is een manie. Mensen hebben extreem veel energie, slapen weinig, leven op rare
tijden, kunnen risico’s niet goed inschatten. Dit kan leiden tot het nemen van grote financiële
risico’s die verschrikkelijk uitpakken.
Wat kan er gebeuren bij heftige stemmingsontregelingen, hetzij naar boven, hetzij naar beneden?
→ Hetzelfde wat er kan gebeuren als je bepaalde middelen gebruikt; je kan psychotisch worden!
• Dus: iemand met een depressie kan psychotisch worden
• Als je echt manisch bent (grootheidswaan evt.) kan dit een psychose zijn
Hoe ziet deze psychose eruit?
• Ligt aan de manie/depressie
• Waan past vaak bij de stemming: bij depressie heb je een waan dat je heel slecht bent, bij
manie juist groots.
→ Stemmings-congruente waan
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller kaptainkong. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62555 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now