Summary
Samenvatting Stappenplan Europese Rechtsgeschiedenis
- Course
- Institution
- Book
Het vak Europese Rechtsgeschiedenis samengevat door middel van stappenplannen.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Heleenvanderveen
Reviews received
Content preview
Europese Rechtsgeschiedenis samenvatting Universiteit van Amsterdam, 2020-2021WEEK 1 CODIFICATIE EN NATUURRECHT
Codificatiebegrip Een codificatie is op schrift gesteld recht dat dat gehele recht of een
gedeelte van het recht omvat, bijvoorbeeld het Burgerlijk Wetboek of
het Wetboek van Strafrecht
Functie Bieden van rechtszekerheid & creëren van nationale rechtseenheid
ten dienste van het handelsverkeer.
1) Overheid met gezag Kwalificatie afkomstig van overheid met gezag.
Wordt dit gezag van de overheid (minderheid) geaccepteerd door de
burgers (meerderheid?)
2) Op schrift gesteld Wat is het onderscheid tussen wetgeving en codificatie?
3) Volledigheid door Idee van kwalificatie boven wetgeving is dat er geen ander punt geldt
exclusieve gelding dan wat de kwalificatie probeert te regelen.
(De rechter moet de wet interpreteren en kan ook nieuwe leerstukken
ontwikkelen, maar is geen formele rechtsbron.)
Historische achtergrond het natuurrecht van de 18e eeuw, zoals Montesquieu en Rousseau;
streven naar rechtszekerheid. Voor 18e eeuw recht in Europa divers,
niet duidelijk welk recht toegepast in welk gebied. Eind 18e eeuw is er
een eenduidige kwalificatie.
De gedachte die eind achttiende eeuw opkwam om het recht te
codificeren, vond eerst plaats met betrekking tot het strafrecht.
Authentieke interpretatie = interpretatie door de wetgever zelf
Natuurrecht
Is het recht dat voortvloeit uit de menselijke natuur, dit moet gezien worden als een idee, niet een
recht dat daadwerkelijk geldt.
Universele gelding Altijd en overal, ongeacht tijd of plaats
Pre-positieve gelding Onafhankelijk van erkenning door bevoegde rechtsprekende en
wetgevende instanties
Systematische opbouw Specifieke regels worden afgeleid uit algemene normen.
- Algemene norm: pacta sunt servanda
- Specifieke norm: juridische contractuele plicht tot nakoming
Natuurrecht in de Oudheid ((500 v.C.- 500 n.C.)
Griekse filosofie
Aristoteles (4e eeuw v. C.) Onveranderlijkheid van het natuurrecht
Stoa (3e eeuw v.C.) Recht moet bepaalde morele inhoud hebben om als recht te gelden
(stapje verder dan wat Aristoteles zegt)
De stoïsche filosofie presenteert zichzelf als de aangewezen weg om de mens gelukkig te maken.
Alles wat gebeurt in de wereld is volgens de Stoa van tevoren onverbiddelijk bepaald, maar de
vrijheid en autonomie van de mens zit hem erin dat hij vrij is in zijn oordeel hierop. Dit oordeel is
bepalend voor het menselijk geluk. (voldoen aan maatstaven van rechtvaardigheid)
è De Stoa gaf aan het natuurrecht een normatieve lading, waardoor het natuurrecht boven
het ius gentium (volkenrecht) kwam te staan.
Romeinse juristen (100 v.C.-250 n.C.) à Hanteerden natuurrecht en volkerenrecht uitwisselbaar
Praktische uitwerking, natuurrecht is vanzelfsprekend en behoeft geen bewijs
Romeinse recht ziet een verhouding tussen het natuurrecht en het volksrecht: het zijn vormen van
recht die van toepassing zijn buiten het Romeinse burgerschap op de niet-Romeinse burgers.
Wat ontbreekt in Oudheid? Natuurrecht, i.t.t. moderne ideeën, niet positieve recht opzij zetten.
- Natuurrecht = mens is vrij, in praktijk zag je dat slavernij niet afgeschaft werd.
, Het natuurrecht in de Middeleeuwen (500 -1500)
In de 11e eeuw wordt het natuurrecht herontdekt → Hiërarchie van rechtsbronnen, waarin
geschreven recht aan het natuurrecht kan worden getoetst.
Decreet van Gratianus (1140) Wetten in strijd met het natuurrecht zijn nietig.
è Kern waar omheen Corpus Iuris Canonici zich ontwikkeld
‘Samenvatting van theologie’ Gaat verder dan Oudheid, door de Christelijke context wordt het
Thomas van Aquino (1265) verbonden met het moraal. Werkt sterk door in allerlei
verhoudingen. Natuurrecht kan nu positieve recht opzij zetten.
De regels van de Katholieke kerk staat boven het positieve recht,
hierdoor kan het natuurrecht het positieve recht opzij zetten.
è Recht van opstand
Het natuurrecht in de 16e en 17e eeuw
Francisco de Vitoria Francisco de Vitoria had commentaar op de ‘Samenvatting van de
(1483-1546) theologie’ van Van Aquino.
In 1492 land Columbus in Amerika en blijkt de wereld veel groter, dit
zorgt voor problemen met het natuurrecht. Welke regels van het
natuurrecht zijn van toepassing aangezien het geen christenen zijn.
Francisco de Vitoria had kritiek op de onmenselijke behandeling van
de oorspronkelijke bewoners van de Nieuwe Wereld.
De inheemse bevolking heeft het land in natuurlijke eigendom en
kunnen niet worden onteigend omdat zij niet Christelijk zijn. Maar: de
inheemse bevolking moet gastvrijheid verlenen aan de Spaanse
“bezoekers”, rechtvaardiging van de (humane) kolonisatie van de
Nieuwe Wereld
Hugo de Groot (1583- In de vrije zee is te lezen in hoeverre het natuurrecht voor kolonisatie
1645) ‘De vrije zee / Mare doorgespeeld wordt in de Nederlandse context:
Liberum (1609)’ - Onveranderlijk natuurrecht; het natuurrecht zou volgens De
Groot ook bestaan als er geen God zou zijn. Natuurrecht is
circuleer opgebouwd.
- Zee als vrij te gebruiken, gemeenschappelijk goed
- Recht om vrij handel te drijven
- Soevereiniteit van de “inlanders”
è “vader van het natuurrecht”, hij had als eerste een
systematische uiteenzetting van het natuurrecht gegeven.
Kritiek corpus Iuris Civilis, geldt alleen bij overeenstemming met rede.
Het natuurrecht in de 18e eeuw
In de 18e eeuw had het natuurrecht een sterke relatie met de kwalificatie gedachte
Jean-Jacques Rousseau, Verhouding overheid en burger, idee dat er maatschappelijk verdrag
‘du contract social’ (1762) is in samenleving. Er is een natuurlijk recht op vrijheid
- Zelf-wetgeving (autonomie); vrij is degene die slechts
gebonden is aan regels die hij of zij voor zichzelf heeft gesteld
- Sociale of burgerlijke vrijheid; de ‘algemene wil’ alle
natuurlijke rechten van vrijheid bij elkaar opgeteld vormen
een algemene wil, deze is richtinggevend voor de verhouding
tussen overheid en burger.
Gevolgen:
- Het volk is soeverein, niet de vorst
- Wetten geven uitdrukking aan de algemene wil
- Er is geen recht buiten de wet; codificatiegedachte
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Heleenvanderveen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.58. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now