Summary
Summary Recht
- Course
- Institution
Samenvatting van de lessenreeksen Recht
[Show more]
Seller
Follow
anoukderoover
Content preview
Inleiding tot rechtDEEL I: INLEIDING
1. Begripsomschrijving van het recht
Wat is recht?
- Het recht omvat een geheel van gedragsregels en normen
- Deze gedragsregels en normen hebben tot doel het maatschappelijk leven te ordenen
- De regels worden opgelegd door de bevoegde overheid en bekrachtigd door de samenleving
- De regels zijn afdwingbaar
1.1 Het recht omvat een geheel van gedragsregels en normen
Bevelen: verbods- en gebodsbepalingen
BV. Verbodsbepaling; je mag niet roken in openbare ruimtes, regels tegen corona
BV. Gebodsbepaling = wat wél, aangifte van een geboorte.
Dwingend versus aanvullend
Bj dwingend kan je er niet van afwijken
Aanvullend is enkel toepasbaar als je voor datgene kiest; een attest is verplicht maar men kan
hierin nog afwijken
Regels die vormvoorwaarden vastleggen voor particulieren versus de regels de
procedurevoorwaarden opleggen
1.2 Deze gedragsregels en normen hebben tot doel het maatschappelijke leven te ordenen
Mochten er geen rechtsregels zijn, zou er complete chaos zijn
Recht heeft een ordende functie met als doelstelling: rechtvaardigheid
Een belangrijke voorwaarde om het menselijk handelen in de samenleving doeltreffend te laten
verlopen is daarom duidelijkheid over wie wat mag doen met welke middelen
1.3 De regels worden opgelegd door de bevoegde overheid en bekrachtigd door de samenleving
Bevoegde overheid
- Wetgevende instellingen (bv. Parlement)
De staat genereert nieuwe regels via de wetgevende macht = wetgeving
- Volgens bepaalde vaste procedures/ modellen
- Op verschillende niveaus (bv. Gemeente, provincie, gewest)
- Moeten bekend gemaakt worden (= publicatieplicht)
Bekrachtigd door de samenleving
- Naleving (opvolgen) van de regels bevestigd de kracht
- Zonder de samenleving is geen recht mogelijk en omgekeerd
1.4 De naleving van het recht kan worden afgedwongen
- Rechtsregels zijn duidelijk te onderscheiden van andere maatschappelijke gedragsregels zoals
morele, conventionele en religieuze regels
Bv. Regels in een sportclub, verwacht deze te volgen maar bij schending, geen straf
- Maatschappelijke gedragsregels gelden enkel voor degene die ze vrijwillig willen volgen
- Overheid heeft monopolie van rechtshandhaving en geweld (d.w.z bij niet naleving mag de
overheid geweld gebruiken Bv straffen bij misdrijf, dwingen te betalen, dwingen of verbieden iets
te doen)
, - Rechtsregels zijn afdwingbaar. Bij niet naleving zullen er gevolgen aan gebonden zijn
(gevangenisstraf, geldboete..)
- Verbod voor burgers van eigenrichting!! (= verbod om zonder een beroep te doen op de rechter
een geschil te beslechten en zichzelf een recht te verschaffen of tot eigen sanctionering over te
gaan.)
“ Het recht is het geheel van afdwingbare regels die het menselijk handelen in de
samenleving ordenen”
2. Indelingen van het recht
NATIONAAL
2.1 Objectieve VS Subjectieve rechten
Uit wetgeving, rechtspraak en uit gewoonte Regels die toekomen tot een individu
Regels zijn bepaald Bv een verkoper die een vergoeding afdwingt
2.1.1 Objectieve rechten
Objectief recht is het recht zoals het op een bepaald moment op een bepaalde plaats van
toepassing is, abstractie gemaakt van de betrokken persoon of situatie
Bv. “alle Belgen zijn gelijk”
Objectief recht is de bron van het subjectieve recht
2.1.2 Subjectieve rechten
Subjectief recht is toegepast recht, mijn recht, het recht waarop ik, betrokken persoon of subject,
kan aanspraak maken. Het veronderstelt een bevoegdheid, een macht zo men wil, verleend door
het objectief recht.
, Onderverdeling in verschillende rechten
Verschillende categorieën van subjectieve rechten:
- Politieke rechten VS burgerlijke rechten
Politieke rechten: hieronder vallen de politieke vrijheden, de participatierechten en de sociaal-
economische rechten
Burgerlijke rechten: hieronder vallen de
o Etra- patrimoniale rechten: onder te verdelen in de persoonlijkheidsrechten en
familierechten
o Patrimoniale rechten: onder te verdelen in de zakelijke rechten, vorderingsrechten en
intellectuele rechten
Politieke rechten = rechten die de burger heeft t.a.v. de overheid en die hij tegenover deze overheid kan
uitoefenen en opeisen
Ze kunnen onderverdeeld worden in
o Politieke vrijheden
Verlenen aan de burgers een onaantastbare vrijheid
o Participatierechten
Verlenen aan de burgers de mogelijkheid om deel te nemen aan het overheidsbeleid
o Sociaal- economische rechten
Verlenen aan burgers het recht van de overheid financiële tegemoetkomingen of
bepaalde diensten te vragen
Burgerlijke rechten = rechten die de burger tegenover zijn medeburgers kan uitoefenen
Ze kunnen onderverdeeld worden in
o Extra-patrimoniale rechten
Persoonlijkheidsrechten = het recht op het eigen lichaam, ook na de dood, het
recht op privacy
Familierechten = de rechten die voortvloeien uit het huwelijk, de afstamming,
het ouderschap of de voogdij
, o Patrimoniale rechten
Zakelijke rechten = deze rechten kennen een heerschappij over een goed
Vorderingsrechten = deze rechten verlenen de bevoegdheid om van e- iemand
ander de uitvoering van een of meer verbintenissen te eisen
Intellectuele rechten = deze rechten verlenen een exclusieve heerschappij over
een intellectuele creatie (Bv. Een tekst, een logo)
2.2 Privaatrecht VS Publiekrecht
Publiek recht = Het (nationaal) publiekrecht omvat de regels over de bevoegdheden en de
samenstelling van de overheidsorganen en de regels over de verhouding tussen burger en overheid
De overheid heeft daarbij een bevoorrechte/ dominante positie
Rechtstakken
- Staatsrecht of grondwettelijk recht: Alles wat in de Grondwet geregeld wordt. Het regelt de inrichting
van de staat m.a.w. de bassistructuur van de politieke en de gerechtelijke instellingen.
Bv. De bevoegdheidsverdeling tussen de federale overheid en de gemeenschappen en de gewesten
- Administratief recht: bepaalt de werking van de overheidsinstanties, de manier waarop burgers zich
tot de overheid kan richten. De onderlinge relatie tussen de overheid en de burger.
Regelt de werking van de uitvoerende macht.
Bv. Vergunning gaan aanvragen bij stedenbouw voor verbouwingen te mogen uitvoeren.
- Strafrecht: bepaalt welke gedragingen strafbaar zijn en welke straffen daarop van toepassing zijn.
- Strafprocesrecht: bepaalt de inrichting en de bevoegdheid van de strafrechtscolleges en de procedure
in strafzaken.
- Fiscaal recht: bepaalt hoe overheidsinkomsten worden gevormd en geïnd. (belastingen)
Privaatrecht = regelt in de eerste plaats verhouding tussen de burgers onderling door hun subjectieve
rechten vast te leggen. Het bepaalt:
- Welke subjectieve rechten de burgers toekomen of welke ze kunnen verwerven (bv. Eigendomsrecht,
recht om te huwen)
- Hoe zie die subjectieve rechten kunnen verwerven(bv. Door een overeenkomst af te sluiten)
- Hoe en bij welke instellingen zij hun subjectieve rechten kunnen laten gelden wanneer die door
medeburgers niet worden gerespecteerd (vb schadevergoeding vragen bij de rechtbank)
Rechtstakken:
- Burgerlijk recht: regels m.b.t. meest elementaire verhoudingen tussen burgers, onderlinge relaties.
- Handelsrecht: regels inzake het statuut van handelaars en de commerciële activiteiten. Stelt hier
voorwaarden aan.
- Vennootschapsrecht: Regels van toepassing op vennootschappen. + voorwaarden
- Sociaal recht: omvat arbeidsrecht en sociaal zekerheidsrecht.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anoukderoover. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.02. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
56326 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now