Summary
SAMENVATTING TENTAMEN MINOR PAARD: GEZONDHEID EN GEDRAG
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting van hoorcolleges Gezondheid en het boek Equine Behaviour. Bevat ook oefenopdracht voor Statistiek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
lydiahagen
Content preview
SAMENVATTING TENTAMENgezondheid, gedrag & statistiek
1
,GEZONDHEID
GEBOORTE VAN EEN VEULEN
Cyclus merrie
- April-september = dekseizoen
- September-oktober = overgang najaar
- November-februari = winter: niet hengstig
- Februari-april = overgang voorjaar
- Cyclus duurt 21 dagen
- Hengstigheid: 5 tot 7 dagen
- Hoogste bevruchting als merie gedekt wordt 1-2 dagen voor ovulatie (24/48 uur voor einde
oestrus)
- Herkennen oestrus
o Reactie merrie op hengst (hoeveel interesse?)
o Signalen (staart omhoog, vaak plassen, samentrekken vulva)
Dekking
- Natuurlijk dekking
- Kunstmatige inseminatie
o Vers
o Diepvries
Drachtigheidsdiagnostiek
- Echo 14-18 dagen na inseminatie
- Echo 35 dagen na inseminatie
- Uitblijven hengstigheid → kan signaal drachtigheid zijn
- Tweelingdracht = vaak abortus
Spermakwaliteit
- Motiliteit, houdbaarheid, concentratie, morfologie, levend/dood onderzoek, bepaling TNB,
ziektes
Niet drachtig worden kan te maken hebben met
- Endometritis (baarmoederontsteking → vocht blijft achter)
- Cystes (in baarmoederwand)
- Oudere merrie
- Luchtzuigen (na hengstigheid)
➔ Ontsteking vagina > baarmoederontsteking
➔ Bij oude, grote, magere merries
CEM (Contagious Equine Metritis)
- Bacterie ‘Taylorella Equigenitalis)
- Baarmoederontsteking met lichte tot ernstige uitvloeiing
- Verspreiding door natuurlijke dekking
- Aangifte hiervan is niet verplicht, maar wel export eisen
- Hengst kan bacterie ook hebben maar vertoont geen symptomen
Normale dracht
- Na 17-20 dagen kan door rectaal onderzoek drachtigheid bevestigd worden
- Gemiddeld 330 dagen (11 maanden)
2
, - Eerste 7 maanden is extra voeren niet nodig, daarna extra eiwitten, ijzer en vitamines
Baarmoeder met twee hoornen
- Uterus bicornis
- Veulen ligt andersom → kans op zuurstoftekort
- Bevruchte en onbevruchte hoorn
➔ Achterbenen veulen
- Waterblaas is grootste onderdeel baarmoeder
Embryotransplantatie
- Na dekking wordt het embryo uit de donormerrie gespoeld
- Overbrengen in draagmerrie
- Bij goede sportmerries, oudere of jongere merries
- Meer kosten dan bij normale dracht
Abnormale dracht
- Embryonale sterfte → afsterven embryo voor 45ste dag
- Oorzaken
o Endometritis
o Onvoldoende herstel baarmoeder
o Tweelingdracht
o Voeding
o Chromosomale afwijking
o Hormonale factoren
Abortus
= verwerpen voor 300ste dag
- Infectieuze oorzaken
➢ Bacterie, virus, schimmel
- Niet-infectieuze oorzaken
➢ Tweeling, stress, hormonale disbalans, afwijking navelstreng, mechanische factoren
Draaiing van de baarmoeder
- milde koliekverschijnselen
- tweede helft dracht
- diagnose door rectaal onderzoek
- terugdraaien dmv operatie
Hernia ventralis
- palpatie van de breukplaats is pijnlijk
- dracht langer dan 330 dagen = geboorte op gang
- buikverband wachten tot 330 dagen
- biest minder kwaliteit
- soms euthanasie merrie noodzakelijk
Tweelingdracht
- zonder ingrijpen slechte prognose
- rectaal embryo inknijpen
- hormooninjectie
- te weinig bloedtoevoer naar placenta voor beide veulens
Tekenen van aanstaande bevalling
3
, - verandering aan het uier
- maand ervoor begint uier te groeien
- 24/48 uur ervoor zal uier volschieten
- 24 uur kegelen (gedroogde druppels biest)
- Veranderen van uiersecretie
- Verslapping van bekkenbanden
- Zwelling/langer worden vulva
- Sommige merries laten niets merken
Hulp bij observatie drachtige merrie
- Geboortesingel
- Halsteralarm
- Biest testkits
- Geboorte chip vulva
Verloop normale bevalling
➢ Ontsluitingsfase
- Hoofd veulen ligt bij baarmoederwand
- Duur 30 min – 6 uur
- Toename contracties van baarmoeder
- Veulen draait in dorsolaterale positie
- Verwijding van baarmoederhals
- Merrie: zweten, onrustig, slaan staart, kijken naar flanken
- Fase eindigt met breken van de allantochorion (waterblaas) en het aflopen van het
vruchtblaas
➢ Uitdrijvingsfase
- Binnen 10 minuten vruchtdelen zichtbaar (eerst voetjes) anders ingrijpen
- Merrie: meestal liggend
- Totale uitdrijving < 40 min (gemiddeld 20 min)
➢ Nageboorte fase
- Navelstreng breekt vaak spontaan
- Merrie likt veulen
- Veulen probeert te staan
- Binnen 1 uur navelstreng eraf
➢ Binnen 30 min, kans op dummyveulen
Complicaties tijdens bevalling
- Nageboorte niet gekomen binnen 3 uur (= ‘aan nageboorte blijven staan’)
➢ Binnen 6 uur behandeling dierenarts
➢ Nageboorte na controle niet compleet
- Symptomen: koorts, suf, geen eetlust, risico hoefbevangenheid
- Injectie of handmatig verwijderen nageboorte
- Spoelen
- Elke 12 uur temperatuur meten
➢ Te vroeg loslaten placenta = red bag delivery
➢ Cloaca: veulen hoofd/benen liggen te ver naar boven
o Komt niet vaak voor maar risico’s merrie groot
o Therapie: antibiotica/operatie
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lydiahagen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
70055 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now