Pijn inleiding
- Pijn is de hoofreden waarom mensen medische zorg zoeken
- Begrijpen van mechanismen aan de basis van pijn is belangrijk effectief te kunnen
behandelen
- Therapeuten moeten misvattingen omtrent pijn en mensen met pijn herkennen en
weerleggen
- Onderzoek omtrent pijn enorm in lift
- Kine belangrijke rol in pijnbestrijding + bijdrage tot optimaal functioneren in dagelijks
leven ondanks pijn
Congenitale analgesie
- Afwezigheid van pijnzin
- Verwondingen vanaf eerste levensdagen
- Hebben extreme medische zorg nodig
- Pijnzin = vitale sensibiliteit
Definitie pijn
Pijn = een onaangename sensorische en emotionele ervaring die wordt opgewekt door een
(dreigende) weefselbeschadiging, of wordt beschreven in termen van weefselbeschadiging
- Pijn is subjectief
o Ieder individu leert het woord pijn te gebruiken obv ervaringen met
weefselschade in het vroeg leven
- Meten is moeilijk
- Pijn is emotie
- Weefselschade is niet noodzakelijk: pijnkabel model achterhaald, wel flexibel en
leerbaar pijnsysteem
Indelingen van pijn
- Ideaal: indeling volgens ontstaansmechanisme
- Plaats van pijn
- Plaats van oorsprong
- Somatisch vs psychisch
- Nociceptief vs non nociceptief
- Tijdsduur: acuut of chronisch
1
,Epidemiologie
- Voorkomen van pijn in de samenleving bestuderen om verbanden te ontdekken
o Bv stad of platteland, man of vrouw, kinderen en ouderen
- Risicofactoren kunnen afgeleid worden die belangrijk zijn voor preventie
o Bv lichamelijke inactiviteit, roken, eetgewoonten, werkomstandigheden,
stress
- Meest voorkomende regionale pijnsyndromen zijn rug-, heup-, en nekpijn (1/3 e tot
1/4e mensen), widespread pain 1/10
- Verschillende patronen voor mannen en vrouwen
o Vrouwen rapporteren meer ernstige pijn en meer frequent en meer
aanhoudend
- Verschillende patronen naar gelang de cultuur
- Percentage van pijn-gerelateerde beperkingen hoger bij lagere maatschappelijke
klassen
- Verschillend voorkomen van bepaalde vormen van pijn ifv leeftijd
- Herpes zoster (gordelroos)
o Vooral op jonge leeftijd
o Op jonge leeftijd hoofdzakelijk mannen, op oude leeftijd vrouwen
- Artrose
o Zelden op jongen leeftijd
o Nauwelijks verschil tussen geslachten
- Rugpijn met ischias
o Vooral in middelste levensfase
- Hoofdpijn
o Hoogste frequentie op jongvolwassen leeftijd, geleidelijk afnemend op hogere
leeftijd
- Migraine
o Piek in middelste levensfase, afnemend tot nul bij stijgen van leeftijd
- Maagzweer
2
, o Piek rond 60, en extra piek rond 30 voor mannen
H1: van pijnprikkel tot
pijngewaarwording
Pijnkabelmodel bij nociceptieve pijn
1. Stimulus
o Pijnlijke prikkel
2. Impuls transmissie
o Door actiepotentialen op te wekken
3. Dorsale hoorn
o Actiepotentialen langs c en a-delta vezels naar dorsale hoorn
4. Synaptische tranmissie
o Aankomst AP veroorzaakt opening kanalen op uiteinden van perifere
afferente sensorische vezels
o Vesikels die neurotransmitters bevatten fuseren met presnaptisch membraan
en laten hun inhoud los in de synaptische spleet
o Neurotransmitters binden met receptoren op postsynaptische membraan
5. Postsynaptisch
o Influx en efflux van stoffen die voortgang van AP langs axonen van
ruggenmerg naar brein toelaat
6. Verwerking en perceptie
o Pijninformatie wordt opgevangen en verwerkt door de hogere centra in de
hersenen Individu ervaart pijn
Nociceptieve pijn
- Nociceptoren zijn relatief ongespecialiseerde zenuwcel-uiteinden die de sensatie van
pijn opwekken
o Cellichaam in dorsale ganglion, axon naar de periferie, axon naar ruggenmerg
Nociceptoren-afferenten
3
, - C-vezels
o Ongemyeliniseerd
o Geleidingssnelheid: 0,4-1 m/s
o Polymodaal: hoge intensiteit mechanische, chemische, thermische prikkels
- A-delta vezels
o Gemyelineerd
o Geleidingssnelheid: 5-30 m/s
o Thermisch of mechanisch
Dualiteit van pijn
- Primaire pijn
o Eerste felle pijnscheut bij een verwonding
o Pijn is scherp, kortdurend en goed gelokaliseerd
o Aard van pijn zegt iets over aard van prikkel
o Gaat gepaard met felle reacties: wegtrekken, vloeken
o Komt tot stand via A-delta vezels
o Testen met speldeprik
- Secundaire pijn
o Begint later
o Zeurend, langdurig en diffuus gelokaliseerd
o Sterk emotioneel getint, door deze pijn lijdt men
o Dwingt tot gedragsverandering
o Hangt samen met activiteit van C-vezels
C-vezel is traag, geen hoge piek
Bij ischemie
Eerst verdwijnt primaire pijn, daarna secundaire pijn
Veroudering
A-delta vezels degenereren eerst, dus relatieve aandeel c-vezels is groter
Achterhoorn: 1e beslissingsstation
- Achterhoorn = centrum waar eerste beslissing gebeurt
o Al dan niet gewijzigd doorsturen van binnenkomende impulsstromen
- Geen 1 op 1 relatie
o wel divergentie-convergentie
4
, divergentie = 1 afferent geeft info aan verschillende neuronen
convergentie = neuronen krijgen input van meerdere afferenten
Laminae van Rexed
- Thv dorsale wortel: ordening van vezels
o c-vezels en a-delta-vezels dorsolateraal
- Binnenkomen van dorsale hoorn
o Vertakkingen over verschillende segmenten
- Nociceptieve afferenten vnl laag I (marginal zone), II (substantia gelatinosa) en V
- Transmitters bij synapsen op achterhoorn
o Substantia P en glutamaat voor c-vezels
o Excitatoire aminozuren (glutamaat en aspartaat) voor A-delta vezels
Neuronen in achterhoorn
- Zuiver tastgevoelig
o low treshold mechanic
- Breed-gevoelige
o Wide dynamic range
- Nociceptief specifiek
o Divers
- Nociceptief specifiek
o Alleen mechanisch
o Organisatie van afferente input in de dorsale hoorn is belangrijk voor
interpretatie van verschillende pijnsyndromen (bv gerefereerde pijn)
- Projectie-neuronen
o Vooral laag I en V
5
, - Interneuronen
o Exiterende
o Inhiberende (pre-of postsynaptisch)
o Invloed op: andere interneuronen, opstijgende neuronen, motorneuronen,
zijhoornneuronen
Presynaptische vs postsynaptische
inhibitie
- Postsynaptische inhibitie
o C remt N
- Presynaptische inhibitie
o C remt invloed van B op N
Achterhoorn = gate, filter
- Gate control theory
- Balans activiteit in dikke en dunne vezels belangrijk bij transmissie van pijn in dorsale
hoorn
- Basis van TENS en dorsal column stimulatie
Functionele toestanden van achterhoorn
Of en hoe prikkels worden doorgegeven aan het brein is afh van de toestand van
achterhoorn neuronen
1. Normaal
- Er is geen eerdere weefselschade of neurologische aandoening
- Externe prikkels worden waargenomen zoals we gewend zijn: een prik als een prik,
warmte als warmte, …
- Relatie tussen objectieve stimulus en subjectieve sensatie klopt
2. Geïnhibeerd
- De neuronen van de achterhoorn zijn minder gevoelig
- Door perifere remmende input; bv selectieve stimulus van de dikke vezels (tens)
6
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Sara202. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.56. You're not tied to anything after your purchase.