Summary
Samenvatting Taalvaardigheid
- Course
- Institution
Alle theorie van H in één bestand. Hierdoor makkelijk te leren of mee te oefenen.
[Show more]
Seller
Follow
ElisabethP
Content preview
Taalvaardigheid theorieHoe vind je de persoonsvorm?
- Maak de zin vragend en ga na welk werkwoord vooraan komt te staan.
- Verander het onderwerp en ga na welk werkwoord mee verandert.
- Verander de tijd van de zin en ga na welk werkwoord mee verandert.
Twee of meer persoonsvormen.
- Enkelvoudige zin: één persoonsvorm
- Samengestelde zin: twee of meer persoonsvormen
o Hoofdzinnen
o Hoofdzin(nen) en Bijzin(nen)
Regels stam van het werkwoord bepalen.
- In de meeste gevallen door het infinitief eraf te halen (-en) en de laatste letter
die overblijft gebruik je voor het vervoegen van het werkwoord.
o In sommige gevallen is alleen de -n weghalen al genoeg.
- Een klink wordt in een gesloten lettergreep geschreven met twee letters.
o Lopen Lop Loop
- Een eind medeklinker van een woord wordt nooit dubbel geschreven.
- Als een stam eindigt op een -b of een -d wordt aan het eind van de
geschreven stam ook een -b of een -d gebruikt.
Je achter de persoonsvorm
- Als je achter de persoonsvorm staat en je het voor jij kan vervangen, komt er
geen ’t achter de persoonsvorm.
- Als je een meewerkend voorwerp, lijdend voorwerp, wederkerend
voornaamwoord of bezittelijk voornaamwoord is, dan kan je achter de
persoonsvorm alleen vervangen worden door jou, jouw of jezelf.
o De persoonsvorm krijgt alleen een -t als het de tweede of derde
persoon is.
o Vervangen door jou, dan kan het een lv of een mv zijn.
o Vervangen door jezelf, dan kan het een wederkerend voornaamwoord
zijn.
o Vervangen door jouw, dan kan het een bezittelijk voornaamwoord zijn.
Gebiedende wijs.
- Onderwerp ontbreekt.
- Wordt gevormd door de geschreven stam van het werkwoord.
- Bij de volgende woorden staat er nog wel een -t.
o Neemt en eet.
o Verenigt u.
o Bezint eer gij begint.
- Als de gebiedende wijs voorkomt met u als onderwerp komt er wel een -t.
o Komt u zitten.
Zie algoritmekaart werkwoordspelling.
,Afleiding met tussenletter -n.
- Voor het achtervoegsel -lijk of -loos schrijven we een -e, behalve als het
grondwoord eindigt op een -n.
- Als het eerste deel altijd eindigt op een -n, dan blijft deze staan.
- Alleen voor het achtervoegsel -achtig, -dom. -heid of -schap kan een tussen -n
komen. Je volgt hier de regels van de samenstelling met tussen -n. Dat wil
zeggen je schrijft -en als het grondwoord een meervoud heeft op -en maar niet
op -es.
Samenstellingen met tussenletter -n.
- Samenstelling, als met twee bestaande woorden, waarvan er tenminste één
een zelfstandig naamwoord is, een nieuw zelfstandig naamwoord gevormd
kan worden.
- In een samenstelling wordt de tussenklank e met -en geschreven wanneer het
linkerdeel van de samenstelling een zelfstandig naamwoord is en een
meervoud heeft op -en, maar geen meervoud heeft op -s.
o Het eerste deel van de samenstelling krijgt een vorm die het ook krijgt
als los woord.
- Wanneer iets wel een -n krijgt, hoewel het eerst deel met een -e wel bestaat.
o Zelfstandig naamwoord die een persoon aanduid en afgeleid is van een
bijvoeglijk naamwoord.
Ziek Zieke Ziekenhuis
o Woorden die eindigen op een -e en die geen meervoud hebben op -s.
- Uitzondering: samenstellingen met de woorden zon, maan, hel, Lieve-Vrouw.
- Uitzondering: geen tussen -n in samenstelling die als geheel een bijvoeglijk
naamwoord zijn en waarvan het eerste deel een zelfstandig naamwoord is dat
alleen een versterkende rol heeft.
- Uitzondering: geen tussen -n in versteende samenstelling. Woorden die we
niet meer zien als samenstelling.
Samenstellingen en afleiding met een -s.
- Als je een -s hoort, dan schrijf je hem ook.
- Ook in afleidingen met -achtig, -loos en andere achtervoegsels hoor je soms
een -s.
- Wanneer je door een sisklank niet kan horen of er een -s moet, vervang je het
tweede deel door een woord zonder sisklank.
o Beroepsgroep Beroepschauffeur
- Bij sommige woorden is zowel met als zonder -s goed.
Samenstelling.
- Samenstellingen schrijf je als een woord.
- Bij een klinkbotsing schrijf je een koppelteken (-).
- Als een samenstelling moeilijk leesbaar is, mag het zowel met als zonder
koppelteken.
- Als je een woordgroep hebt die meer dan een woordaccent heeft schrijf je het
los.
, Samenstellingen met verwisselbare elementen.
- Koppelteken bij gelijkwaardige delen in een samenstelling.
o Café-restaurant.
- Koppelteken bij bijvoeglijke naamwoorden
o Zwart-wit (duidt op tweekleurigheid, bij een mengkleur zonder
koppelteken).
- Als we een dergelijke samenstelling gebruiken om er een nog langer woord
mee te maken, dan behouden we het koppelteken tussen de verwisselbare
delen. Het derde niet-gelijkwaardige deel wordt vastgehecht aan het tweede.
(Als er een derde wel-gelijkwaardig deel is, schrijf je wel een koppelteken,
denk aan: hink-stap-sprong.)
Wanneer een koppelteken.
- Samenstellingen met als linkerdeel: -ex, -niet, -non, -oud (in de betekenis
voormalig).
- Samenstelling waarin een (werk)verhouding van personen wordt uitgedrukt in
de voorbepaling.
o Interim-manager
o Afgezwakte elementen
- Gevallen waarin het woord zichzelf noemt.
o Wij-gevoel
- Samenstellingen met -sint, -st. -sinte.
- Samenstellingen met als tweede lid -fiscaal, -generaal, -militair, -testamentair
en -verbaal.
- Hoofdletter in het tweede deel.
o Bijv. met aardrijkskundige namen en hun afgeleide vorm.
- Wanneer we bijvoorbeeld een commissie, rapport, wet of proces noemen naar
een persoon die er een groot aandeel in had.
- Telwoord met cijfers erin.
o Spatie als het cijfer een categorie of volgorde aangeeft.
- Losse letter in het eerste deel.
o Spatie als de letter op het woord volgt.
- Initiaalwoord in het eerste deel.
o Btw-verhoging
o Tv-kijker
Zonder koppelteken.
- Samenstellingen met de naam van een taal erin zonder koppelteken.
o Standaardnederlands
- Cijfer in het eerste deel.
- Combinatie van een symbool met een getal.
o 60W
- Afkortingen die je uitspreek als woord.
Als we een cijfer, losse letter of een initiaalwoord gebruiken als grondwoord schrijven
we een apostrof.
- Een 6’je
- Uitzondering: achtervoegsel -achtig, -schap of -dom dan wel een koppelteken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ElisabethP. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67232 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now