Summary
Samenvatting Sociale zekerheid
- Course
- Institution
Samenvatting van slides uit de les
[Show more]
Seller
Follow
febebenoit1
Content preview
Sociale zekerheidInhoudstafel
1 Het gebouw van de sociale zekerheid..........................................................................................................................3
1.1 De sociale zekerheid bestaat uit twee luiken........................................................................................................3
1.2 Doelstelling van de sociale verzekeringen.............................................................................................................3
2 Kenmerken van sociale verzekeringen.........................................................................................................................3
2.1.1 De SZ treedt op bij het zich voordoen van een erkend sociaal risico..............................................................3
2.1.2 Sociale verzekeringen verschaffen vervangingsinkomens en inkomensaanvullende uitkeringen..................4
2.1.3 Band met het arbeidsverleden.......................................................................................................................9
2.1.4 Professionele opbouw van de sociale verzekeringen...................................................................................11
3 Het verzekeringsprincipe en het solidariteitsprincipe................................................................................................13
3.1 Het verzekeringsprincipe: relatie tussen risico, premie en prestatie...................................................................13
3.1.1 Vergelijkbaar met private verzekeringen ?...................................................................................................13
3.1.2 Wat maakt dat het “sociale” verzekeringen zijn ?........................................................................................13
3.2 De solidariteitsprincipes......................................................................................................................................13
3.2.1 Horizontale solidariteit.................................................................................................................................13
3.2.2 Verticale solidariteit......................................................................................................................................14
3.2.3 Intergenerationele solidariteit......................................................................................................................14
3.2.4 Beroepssolidariteit........................................................................................................................................14
3.2.5 Nationale solidariteit....................................................................................................................................14
4 Sociale bijstand...........................................................................................................................................................15
4.1 Vier sociale bijstandsregelingen..........................................................................................................................15
4.1.1 Ter aanvulling van de algemene bijstandsstelsels, kunnen gemeenten individuele steun toekennen.........16
4.1.2 Ter vergelijking sociale zekerheidsuitkeringen versus het minimumloon voor werkenden cfr discussie rond
de werkloosheidsval..............................................................................................................................................16
5 Types sociale zekerheidsstelsels.................................................................................................................................16
6 De drie pijlers van sociale bescherming......................................................................................................................17
7 De grote uitdagingen vandaag en voor de toekomst..................................................................................................17
7.1.1 Dalende nataliteit: verklaringen...................................................................................................................18
7.1.2 Bevolkingspiramide......................................................................................................................................18
7.1.3 Vergrijzing: nieuwe opportuniteiten en gevaren..........................................................................................19
7.1.4 Zoom op de ondoelmatige werking van de sociale zekerheid......................................................................19
7.1.5 Hoge levensstandaard, maar met blijvende armoede..................................................................................20
7.1.6 Armoederisico:.............................................................................................................................................20
7.1.7 Lage tewerkstelling= structurele werkloosheid/inactiviteit bij laaggeschoolden: oorzaken.........................21
7.1.8 Doelmatigheid van de sociale zekerheid: remmen de uitkeringen het arbeidsaanbod ?.............................22
8 Samenvatting en conclusies........................................................................................................................................22
8.1 De welvaartsstaat (of sociale markteconomie) heeft drie doelstellingen:...........................................................22
1
,8.2 De drie doelstellingen van de sociale markteconomie/moderne welvaartsstaat worden, in een steeds
moeilijkere demografische context, niet langer behaald:.........................................................................................22
8.2.1 Het nieuwe beleidsparadigma van de actieve welvaartsstaat......................................................................23
8.2.2 De EU 2020 strategie: een strategie voor groei en sociale inclusie in de EU................................................23
8.2.3 De actieve welvaartsstaat en belangrijke beleidspistes................................................................................23
2
, 1 Het gebouw van de sociale zekerheid
Sociale verzekeringen Sociale bijstand
Uitkeringen sociaal Werknemers Zelfstandigen Overheids-
risico personeel
Inkomensaanvullend
-Kinderbijslag Forfaitair Forfaitair Forfaitair Gewaarborgde gezinsbijslag
-Medische zorg Forfaitair Forfaitair Forfaitair Tegemoetkoming voor
personen met een handicap
Vervangingsuitkeringen Leefloon
Ziv Loongekoppeld Forfaitair Loongekoppeld Inkomensgarantie voor ouderen
Werkloosheid Loongekoppeld & - - Steun vanuit OCMW
forfait
Pensioen (rust- en Loongekoppeld & Loongekoppeld & Loongekoppeld
overlevingspens.) forfait forfait
Arbeidsongeval Loongekoppeld - Loongekoppeld
Beroepsziekte Loongekoppeld - Loongekoppeld
Recht ontstaat uit betaalde bijdragen en het zich voordoen Recht ontstaat uit behoeften cfr
van een sociaal risico middelentoets
Financiering door sociale bijdragen Financiering uit belastingen
Professionele opbouw Nationaal eenheidsstelsel
1.1 De sociale zekerheid bestaat uit twee luiken
De sociale verzekeringen enerzijds en de sociale bijstand anderzijds:
• (verplichte) Sociale verzekeringen = voornaamste bescherming in continentale welvaartstaten BE, FR, Duitsland
zijn verplichte sociale verzekeringen cfr. BE Besluitwet 28 december 1944 “Sociaal Pact”
• Sociale bijstandsregelingen = residuair stelsel (laatste vangnet) sinds 1974 recht op gewaarborgd inkomen, het
bestaansminimum genaamd. In 2002 gewijzigd in Leefloon.
1.2 Doelstelling van de sociale verzekeringen
• Geheel van voorzieningen die tot doel hebben om financiële zekerheid aan burgers te waarborgen bij het
optreden van een sociaal risico.
• Ze garanderen voor alle werkenden en hun familie een leven zonder al te grote inkomensverliezen bij het
wegvallen van het arbeidsinkomen bij ouderdom/pensioen, werkloosheid, ziekte en kinderlast.
• Ook voor bedrijven is de sociale zekerheid van groot belang. Door de sociale zekerheid blijven personen a)
koopkracht behouden en b) is er maatschappelijke zekerheid zodat bedrijven niet zelf voor hun werknemers,
die, niet langer productief zijn, moeten zorgen (cfr. Sociale vrede).
2 Kenmerken van sociale verzekeringen
2.1.1 De SZ treedt op bij het zich voordoen van een erkend sociaal risico
• Het recht om uitkeren te ontvangen in het kader van SZ wordt geopend voor het concept van sociaal risico
een gebeurtenis die je overvalt/ treft, waar je zelf geen schuld aan hebt. De collectiviteit/ samenleving als
geheel gaat optreden en regeling uitwerken om zij die getroffen wordt door een sociaal risico te beschermen.
Bekende SZ (risico’s):
• Het verlies van het arbeidsinkomen:
o Bij ouderdom = pensioenverzekering (rustpensioenen) wettelijk opgetrokken 66 jaar in 2025, 67 in 2030
o Bij arbeidsongeschiktheid:
a) Niet beroepsgebonden = ziekte en invaliditeitsverzekering (invaliditeit = + 1 jaar ziekte)
b) Wél beroepsgebonden = arbeidsongevallen en beroepsziekten
o Bij werkloosheid = werkloosheidsverzekering (onvrijwillige werkloosheid; wordt gecontroleerd: wel
bereidheid om te willen werken!)
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller febebenoit1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.55. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now