De bepalingen van de WGBO garanderen een bepaald minimum aan patiëntenrechten.
Patiënten mogen wel meer patiëntenrechten krijgen dan dit minimum, maar niet
minder(7:468).
De WGBO is species te aanzien van de overeenkomst van opdracht, wanneer de WGBO iets
niet regelt kan dus op de afdeling van opdracht en de meer algemenere bepalingen van het
BW worden teruggevallen. →De Wvggz, Wzd en de wmo(onderzoek) etc. zijn weer een lex-
specialis ten opzichte van de WGBO.
Reikwijdte WGBO(7:446)
De WGBO is van toepassing op geneeskundige behandelingsovereenkomsten. In zo’n
overeenkomst verbindt de hulpverlener(natuurlijk persoon of rechtspersoon) zich in de
uitoefening van geneeskundig beroep of bedrijf om handelingen op het gebied van de
geneeskunst te verrichten rechtstreeks betrekking hebbend op de opdrachtgever of een
bepaalde derde. → Lid 4 sluit uit dat in bepaalde situaties een behandelingsovereenkomst
tot stand komt, in die situatie is de WGBO in principe niet van toepassing. Echter toch
werking WGBO krachtens 7:464.
Uitoefening geneeskundig beroep of bedrijf : Als de huisgenoot van de patiënt een
wond verzorgt, valt dat niet onder de WGBO.
Handelingen op het gebied van de geneeskunst(lid 2+3 :
o Sub a: Alle verrichtingen(inclusief onderzoeken en geven van raad) om
persoon te genezen of te behoeden voor een ziekte, diens
gezondheidstoestand te beoordelen of verloskundige bijstand te verlenen.
o Sub b: Andere handelingen die worden verricht door arts of tandarts in die
hoedanigheid. Deze verruiming heeft vooral betrekking op handelingen die
een arts of tandarts verricht ten aanzien van gezond persoon. Bijvoorbeeld
orgaandonatie, verrichtingen met zuiver cosmetisch oogmerk. → Niet de
uitvoering van euthanasie, want geen normaal medisch handelen.
o Lid 3:In het kader van lid 2 sub a-b verzorgen en verplegen en voorzien in
materiele omstandigheden(beschikbaar stellen van een bed in een
ziekenhuis).
Ook alternatieve geneeswijzen en apothekers vallen onder de
WGBO.
Rechtstreeks betrekking: Er moet sprake zijn van individuele gerichtheid, het gaat om
een bepaalde kenbare patiënt. Dit houdt echter niet in dat er rechtstreeks contact
moet plaatvinden met de betrokken patiënt. Ook het verrichten van onderzoek naar
stoffen, afkomstig van een patiënt en het beoordelen van de resultaten van zodanig
onderzoek door een klinisch chemicus, behoren tot de handelingen op het gebied van
de geneeskunst.
2
,Contractspartijen
Opdrachtgever: Doorgaans sluit de patiënt zelf met de hulpverlener een overeenkomst. Het
kan echter voorkomen dat de patiënt handelingsonbekwaam dan wel handelingsonbevoegd
is, dan sluit een wettelijk vertegenwoordiger of persoonlijke gemachtigde de overeenkomst
in naam van de patiënt→1:234(minderjarige(0-16 want 7:447)), 1:381(curatele),
1:453(mentorschap), 3:60(persoonlijke gemachtigde).Deze persoonlijke gemachtigde kan
alleen optreden als er geen wettelijk vertegenwoordiger is.
Bij afwezigheid van een wettelijk vertegenwoordiger of een persoonlijke
gemachtigde kan een familielid als vertegenwoordiger optreden en de overeenkomst
sluiten op grond van 6:198 jo. 6:201.
o Is zo’n persoon er niet dan blijft een opdracht tot het sluiten van een
overeenkomst achterwege en wordt aangenomen dat de hulpverlener in
spoedeisende gevallen optreedt als zaakwaarnemer. → De hulpverlener kan
namelijk niet met zichzelf een overeenkomst sluiten
De vertegenwoordiger wordt zelf geen partij bij de overeenkomst,
maar sluit die in naam van de patiënt.
Opdrachtnemer: Zowel een natuurlijk persoon als een rechtspersoon kan opdrachtnemer
zijn, het moet dan echter wel gaan om een rechtspersoon die een geneeskundig beroep of
bedrijf uitoefent. Een verzekeringsmaatschappij die medische adviseurs in dienst heeft, niet
wordt aangemerkt als hulpverlener, omdat een verzekeringsmaatschappij niet een
geneeskundig bedrijf uitoefent.
Totstandkoming behandelingsovereenkomst
Voor het tot stand komen van een overeenkomst is ingevolge art. 6:217 aanbod en
aanvaarding vereist. Aanbod en aanvaardingen op hun beurt vereisten een door middel van
een verklaring geopende wil(3:33). Ingevolge 3:37 lid 1 kan het aanbod in beginsel in elke
vorm geschieden en besloten liggen in gedragingen. Ook de aanvaarding kan in beginsel in
elke vorm geschieden.
Wil hulpverlener: Hulpverleners zijn in beginsel verplicht met de patiënt een
behandelingsovereenkomst te sluiten. Een hulpverlener mag weigeren een
overeenkomst aan te gaan indien hij een gewichtige reden heeft en voldoet aan
enkele zorgvuldigheidsvereiste:
o De aard of omvang van de hulpvraag gaat de expertise of mogelijkheden van
de arts te buiten: Ander vakgebied of te grote omvang zorgvraag, geen
overeenstemming over de inhoud van de zorg, terughoudendheid bij
behandelingen vrienden of familieleden.
o Door eerdere ervaringen met de patiënt ontbreekt bij voorbaat een
vertrouwensbasis voor de behandelingsovereenkomst:
o De arts heeft een aanzienlijk belang, meestal organisatorisch om de
behandelingsovereenkomst niet aan te gaan:
Wil patiënt: Als de wil van de handelingsbevoegde en handelingsbekwame patiënt
ontbreekt komt er dus geen behandelingsovereenkomst tot stand.
o Het ontbreken van een contractuele rechtsverhouding betekent niet dat
hulpverlener en patiënt geen verplichtingen jegens elkaar hebben.
Ingevolge de schakelbepaling van artikel 7:464 lid 1 zijn de regels van de
WGBO van overeenkomstige toepassing op de niet contractuele
verhouding tenzij de aard van de rechtsbetrekking zich daartegen verzet. →
3
, Er moet wel gewoon sprake zijn van handelingen op het gebied van de
geneeskunst en in de uitoefening van geneeskundig beroep of bedrijf.
In de situatie van de bewusteloze patiënt kan de rechtsbetrekking
zich bijvoorbeeld verzetten tegen overeenkomstige toepassing van de
informatieplicht(7:448) en het toestemmingsvereiste(7:450).
Wat militairen betreft verzet de aard van de rechtsbetrekking zich
bijvoorbeeld tegen het toestemmingsvereiste en de plicht tot
geheimhouding van medische gegevens.
Uitoefening patiëntenrechten
Vanaf 12 jaar oefent een patiënt zelf zijn patiëntenrechten(alleen toestemming niet) uit,
tenzij wilsonbekwaam:
12 tot 18 jaar: 7:465 lid 2→ Ouders
Ouder dan 18 jaar:
o 7:465 lid 2: Wanneer patiënt onder curatele/mentorschap staat
o 7:465 lid 3: Niet onder curatele of mentorschap
Goed hulpverlener(7:453)
Dit artikel bepaalt dat een hulpverlener bij het vervullen van zijn verplichtingen uit de WGBO
de zorg van een goed hulpverlener in acht moet nemen en moet handelen in
overeenstemming met de professionele standaard en kwaliteitsstandaarden.
Goed hulpverlener: De hulpverlener moet handelen zoals een redelijk bekwaam en
redelijk handelend vakgenoot in dezelfde omstandigheden zou hebben gedaan.
o Redelijk: Dit impliceert dat de hulpverlener in kwestie niet aan de hoogste
normen hoeft te voldoen.
o Vakgenoot: Een hulpverlener die hetzelfde specialisme uitoefent.
o Dezelfde omstandigheden: De omgevingsfactoren zijn van invloed op de
eisen die aan het handelen van de hulpverlener gesteld mogen worden.
Professionele standaard: De professionele standaard lijkt een nadere invulling van
het handelen als een goed hulpverlener te zijn. Deze valt uiteen in: → Afwijking van
de professionele standaard kan niet worden gerechtvaardigd door toestemming
van de patiënt.
o Medisch-professionele standaard: Dit moet aan twee eisen voldoen:
Medische indicatie: De behandeling moet zin hebben en er moet een
redelijke verhouding bestaan tussen doel en middelen. Medisch
zinloze handelingen dienen in principe niet te worden verricht.
Legis artis: De medische handeling dient volgens de regels van de
kunst te worden uitgevoerd.
o De rechten van de patiënt en andere maatschappelijke regelingen die op de
hulpverlening van toepassing zijn:
Kwaliteitsstandaarden: Ook dit lijkt een nadere invulling van het handelen als een
goed hulpverlener te zijn
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller rechtsgeleerde99. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.75. You're not tied to anything after your purchase.