Deze samenvatting bevat de colleges: fysiologie spijsverteringsstelsel, pathofysiologie spijsverteringsstelsel en zenuwstelsel, fysiologie en pathofysiologie urinewegstelsel en infectieuze endocarditis + de hoofdstukken 9, 10, 13, 18, 20, 24 van het boek "De algemene ziekteleer voor tandartsen".
- Functie voedsel en vocht = Nodig voor goed functioneren van de organen.
- Functie spijsverteringsstelsel = Voedsel bewerken, zodat de aanwezige voedingsstoffen
kunnen worden opgenomen in het bloed. Lichaamscellen ontvangen die voedingsstoffen via
het bloed.
Voedingsstoffen en algemene functies:
- Koolhydraten (suikers): brandstoffen, mindere mate bouwstoffen
- Lipiden vetten: bouwstoffen en brandstoffen, isolatie, oplosmiddel vitaminen
- Proteïnen eiwitten: bouwstoffen en hulpstoffen, noodgevallen: brandstof
- Mineralen (zouten en spoorelementen): bouwstoffen en hulpstoffen
- Vitamines: hulpstoffen
- Water: oplosmiddel, transportmedium, warmtebuffer, steunstof, vulmiddel
Organisch vs anorganisch:
- Anorganisch: klein formaat, energiearm, komt voor in levenloze en levende dingen, kunnen
alle soorten atomen bevatten, geen koolstofskelet (structuur varieert erg), vb. CO2, O2, H2O,
NaCl, NH2,H2CO3
- Organisch: groot formaat, energierijk (leveren bij verbranding energie op), komt voor in
resten van organismen, bevat altijd C, H, O en vaak N, S, P, koolstofskelet, vb. koolhydraten
en vetten (C,H,O), aminozuren en eiwitten (C,H,O,N soms S), nucleïnezuren (DNA, RNA), ATP,
vitaminen.
Koolhydraten (suikers):
- Grootste deel van ons voedsel
- Belangrijkste energieleverancier
- Brandstof + grondstof biochemische verbinding (ribose in DNA/RNA)
- Ringvormige moleculen: ring met 5 of 6 koolstofatomen als koolstofskelet
Indeling:
Monosachariden = bevat een enkele suikermolecuul
- Kleine moleculen (transport via celmembraan)
- Koolhydraten in voedsel worden afgebroken tot monosachariden
- Glucose is belangrijkste brandstof voor celstofwisseling
- Ringvormige moleculen
- C6-ring (C6H12O6) verschillende ruimtelijke bouw
- glucose (druivensuiker)
- fructose (vruchtensuiker)
- galactose (melksuiker)
- C5-ring
- ribose
, Disachariden = bevat 2 suikermoleculen
- Twee monosachariden (C12H22O11)
- Disachariden worden in spijsverteringskanaal gesplitst tot monosachariden
- Voorbeelden:
- Maltose (2x glucose)
- Lactose (glucose + galactose)
- Sacharose (glucose + fructose)
Polysachariden = bevat veel suikermoleculen
- Opgebouwd uit veel monosachariden (C12H22O11), tot wel meer dan 25000
- Voorbeelden:
- Zetmeel (glucose plantaardig)
- Glycogeen (glucose dierlijk, gevormd in lever en skeletspieren opslag)
- Cellulose ( glucose plantaardig) kan niet afgebroken worden, vezels
zijn belangrijk voor darmperistaltiek + stimulatie darmsapafscheiding
Afbraak koolhydraten:
Koolhydraten worden tijdens spijsvertering afgebroken tot monosachariden
– Mechanisch
– Chemisch (enzymen): door spijsverteringsklieren afgegeven aan darmkanaal
• Stapsgewijze afbraak:
– Amylase: knipt zetmeelketen tot disachariden
– Maltase: splitst maltose moleculen in twee glucose moleculen
– Lactase: splitst lactose in glucose en galactose
– Sacharase: splitst sacharose in glucose en fructose
Lipiden:
- Vetten en vetachtige stoffen (niet water oplosbaar)
– Brandstof (hoge energetische waarde) • Glucose heeft voorkeur: schonere verbranding en
minder zuurstof
– Wordt gebruikt als energiereserve (vetweefsel), bouwstof (celmembranen), oplosmiddel
voor bepaalde vitaminen en als elektrische isolatie (rondom zenuwuitlopers)
Indeling lipiden:
– Triglyceriden: opgebouwd uit glycerol en vetzuren
– Opgebouwd uit glycerolmolecuul + 3 vetzuren
– Vetzuurmoleculen: • Verzadigde vetzuren: geen dubbele bindingen → maximaal aantal H-
atomen gebonden) • Onverzadigde vetzuren: bevat dubbele binding tussen C-atomen →
kunnen nog H-atomen aan binden
– Enkelvoudig onverzadigd vetzuur: een dubbele binding
– Meervoudig onverzadigd vetzuur: meer dan een dubbele binding
– Fosfolipiden: naast glycerol en vetzuren ook opgebouwd uit fosforzuur en een
stikstofverbinding (celmembranen bestaan uit fosfolipiden)
– Steroïden: vetachtige stoffen met een ringstructuur (bv. cholesterol → belangrijk onderdeel
celmembranen)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller moanalana05. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.91. You're not tied to anything after your purchase.
