Politiek En Samenleving In Het Nederland Van De Twintigste Eeuw
All documents for this subject (1)
Seller
Follow
luuktenkleij
Content preview
samenvatting M2 Politieke stromingen
Nederland in de negentiende eeuw
- Nederland tussen 1795 en 1813 bezet door Frankrijk
- daarvoor een (co)federatie: in de Republiek der Zeven Verenigde
Nederland bepaalde elke regio haar eigen wetten, regels, meeteenheden,
etc.
- staatsrechtelijke gevolgen van bezettingen:
centraal bestuur
eerste voorstellen voor grondwet en burgerlijk wetboek
invoering kadaster (= kaart van Nederland waarop beschreven staat
welke grond van wie is)
soort parlement nationale vergadering
Bataafse Republiek (geen koning, maar een gekozen
vertegenwoordiger die moest schipperen tussen de Nederlandse en
Franse belangen)
achternamen
huisnummers
- na de Franse hegemonie werd Nederland een koninkrijk
eerste koning: Lodewijk Napoleon (broer van Napoleon Bonaparte)
- na 1815: monarchie in Nederland onder leiding van Willem I
1830-1839: Belgische Opstand België scheidt zich af van Nederland
grondwet van 1848
- Willem I ging in één nacht van extreem conservatief naar progressief-
liberaal grondwet in opdracht van de koning
- perkte macht van de koning in
- inhoud:
vrijheid van meningsuiting
vrijheid van godsdienst
scheiding tussen kerk en staat
ministeriële verantwoordelijkheid
- sinds 1848 ook een constitutionele monarchie
regering
Eerste en Tweede Kamer
verkiezingen
- verkiezingen in het begin via het censuskiesrecht
alleen mannen met een bepaald inkomen mochten stemmen
niet volledig democratisch
katholieken
- sterke hiërarchie van bovenaf: kerk bepaalde veel
- begon met de verzuiling verder brengen dan politiek (katholieke
voetbalclubs, katholieke bakkers, etc.)
- zagen een zorgende taak voor de overheid
- sterkst verzuilde zuil
protestanten
- waren liberaler dan de katholieken
- veel meer bottom-up georganiseerd door de vele stromingen (weinig
hiërarchie)
- veel protestantse premiers (Colijn)
socialisten
- werden niet de grootste ondanks uitgebreide kiesrecht
- gingen voor een revolutie (Troelstra, 1918), wat teveel als bedreiging
werd gezien
tot 1939 daardoor niet echt macht gehad
daarna kwam een plan van arbeid (1935): meer de lezing die je nu aan
de sociaaldemocraten zou geven (planeconomie, juiste rechten voor
arbeiders inbedden in kapitalistische samenleving)
partij werd ‘normaler’
- in het interbellum redelijk verzuild (vakbonden, radio’s, etc.)
desalniettemin vooral vanuit sociaaleconomisch standpunt geregeld,
cultureel bleef de zuil vrij zwak
liberalen
- waren niet echt van het zuilen bouwen (vnl. omdat ze vanuit vrijheid
handelden)
- moesten een beetje hun eigen plan trekken door de andere bewegingen
- konden zich wel veel vinden in de protestantse en soms in de katholieke
ideeën
vertegenwoordiging
- politici zaten vooral voor hun zelf in de Kamer, niet om het volk te
vertegenwoordigen
- verandering werd ingezet door Abraham Kuyper (ARP), oprichter van de
VU
schreef het eerste verkiezingsprogramma
ontwikkelingen in de negentiende eeuw
- Industriële Revolutie (en sociale kwestie)
- verzuiling (vooral bij katholieken en protestanten)
- schoolstrijd (christelijk onderwijs gelijkgesteld aan openbaar onderwijs)
- strijd voor algemeen (vrouwen)kiesrecht
feministen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller luuktenkleij. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.27. You're not tied to anything after your purchase.