Inspelen op de decentralisaties in de netwerksamenleving:
voorkomen dat het sociaal domein stagneert
Van hiërarchieën naar netwerken
Vrije Universiteit Amsterdam
Faculteit Sociale Wetenschappen
Bestuurs- en organisatiewetenschap
Besturen van de samenleving (S_BS)
Dr. Pieter Wagenaar
2725 woorden
,Inhoudsopgave
INLEIDING EN PROBLEEMSTELLING.............................................................................................................................3
VRAAGSTELLING EN LEESWIJZER................................................................................................................................4
THEORETISCH KADER EN ARGUMENTATIE....................................................................................................................4
ANALYSE VAN HET SPEL ‘TOWER OF POWER’...............................................................................................................9
CONCLUSIE EN ADVIES...........................................................................................................................................10
LITERATUURVERWIJZINGEN....................................................................................................................................12
BIJLAGE 1: CHECKLIST...........................................................................................................................................15
BIJLAGE 2: PRESENTATIE EN VORMGEVING................................................................................................................16
2
, Inleiding en probleemstelling
Er is een duidelijke verandering in het openbaar bestuur te zien; de afgelopen jaren is er (met
name in het sociaal domein) gedecentraliseerd. Per 2015 hebben er drie decentralisaties
(3D’s) plaatsgevonden, waarbij de verantwoordelijkheden aan 352 gemeenten zijn
overgedragen (Vereniging van Nederlandse Gemeenten, z.d.). De 3D’s verwijzen naar: de
Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), de Jeugdwet en de Participatiewet. De zorg
voor werk en inkomen waren voorheen taken van het Rijk. Gemeenten kregen dan ook de
opdracht om deze taken met minder kosten uit te voeren.
Echter blijkt uit het rapport ‘Sociaal domein op koers?’ van het Sociaal en Cultureel
Planbureau dat de decentralisaties nog niet hebben gebracht wat ervan verwacht werd
(Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2020). Dit rapport beschreef de
verwachtingen en resultaten van de drie decentralisaties van de afgelopen vijf jaar. De
bedoeling was dat gemeenten beter in staat zouden zijn om zorg op maat aan te bieden, omdat
ze dichter bij hun inwoners staan en gemakkelijker zicht hebben op hen dan het Rijk
(Boogers & Reussing, 2018). Maatwerk zou daarnaast ook goedkoper zijn. Een sleutelbegrip
van dit beleid is ‘zelfredzaamheid’ (Jungmann et al., 2020). Inwoners zullen eerst in hun
eigen netwerk of zoek moeten gaan naar zorg, voordat zij de gemeente om hulp zouden
vragen (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2020).
Een decentrale aanpak zou het aanbieden van vroegtijdige, lichtere hulp mogelijk
maken, zodat zwaardere en duurdere hulp kan worden voorkomen (Van Echtelt et al., 2020).
Bovendien zal de afstand tussen beleid en uitvoering worden gereduceerd. Echter zijn
decentralisaties pas effectief als de inwoners van gemeenten het als een wenselijke oplossing
zien (Arentsen & Trommel, 2005). Sinds de enorme stelselwijziging in het sociaal domein
blijkt dat gemeenten nauwelijks betere resultaten hebben behaald in de afgelopen vijf jaar, ten
opzichte van het Rijk.
Transformatie en sociale verandering zijn altijd een onderdeel van modernisatie
geweest (Beck et al., 2003). Als men het over decentralisaties heeft, dan wordt er vaak
gerefereerd aan de Troonrede in 2013. Volgens Koning Willem-Alexander zal de
verzorgingsstaat langzaam verdwijnen en wordt de netwerksamenleving steeds meer de norm
(Jungmann et al., 2020). Nu de moderne samenleving inmiddels alweer belangrijke
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Hebe. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $16.09. You're not tied to anything after your purchase.