Summary
Samenvatting Doelgroepen basiskennis GGZ
- Course
- Institution
Samenvatting vak Doelgroepen basiskennis GGZ
[Show more]
Seller
Follow
cherrycurry
Reviews received
Content preview
Doelgroepen basiskennis GGZVragen/opdrachten bij de modules.
1. LVB
Kenmerken LVB
Licht verstandelijke beperking = als iemand significante beperkingen heeft in zowel zijn
intelligentie, uitgedrukt in een totale IQ-score tussen de 50 en 70/75, als in adaptief gedrag,
ook wel (sociaal) aanpassingsvermogen genoemd.
Adaptief gedrag:
- Conceptuele vaardigheden (zoals taal, tijd-, getal- en geldbegrip),
- Sociale vaardigheden (zoals communicatieve vaardigheden en het oplossen van
sociale problemen)
- Praktische vaardigheden (zoals persoonlijke verzorging en gebruik van vervoer).
Er is sprake van significant beperkt adaptief gedrag als iemand tekortkomt op deze gebieden
en niet voldoet aan dat wat op basis van zijn kalenderleeftijd en in zijn cultuur verwacht
wordt.
Persoonskenmerken
Niet alle jeugdigen met een LVB hebben problemen op alle genoemde gebieden, noch
hebben ze er in dezelfde mate last van. Individuele verschillen tussen jeugdigen met een LVB
zijn eerder regel dan uitzondering. De genoemde gebieden zijn echter wel die gebieden
waarvan is aangetoond dat ze over het geheel genomen vaker problematisch zijn voor
jeugdigen met dan jeugdigen zonder een LVB.
Beperkingen in het intellectueel functioneren
Intellectueel functioneren:
- (abstract) denken
- oplossen van problemen
- leren
- vat krijgen op complexe ideeën
- gebruik maken van ervaringen om te leren
Het denken van jeugdigen met een LVB is veelal concreet en minder snel en blijft vaker
beperkt tot wat ze zich concreet kunnen voorstellen en wat zich op dat moment afspeelt.
Voor veel jeugdigen met een LVB lijkt het leer- plafond te liggen op een niveau van
halverwege de basisschool (groep 5-6). In die fase wordt over het algemeen de stap van het
concreet naar abstract denken gemaakt, wat lastiger blijkt voor jeugdigen met een LVB.
Beperkingen in informatieverwerking
De denkprocessen van jeugdigen met een LVB verlopen langzamer dan van jeugdigen zonder
een LVB. Daardoor hebben ze meer problemen met het verwerken van aangeboden
informatie. Door een beperking van het werkgeheugen kan er minder informatie
tegelijkertijd verwerkt worden, wat bijvoorbeeld kan leiden tot problemen in het lezen of
rekenen, maar ook in het onthouden van instructies.
,Met name de verwerking van verbale informatie verloopt minder goed dan het verwerken
van visueel aangeboden. Bij veel jeugdigen met een LVB worden verder problemen gezien
met het scheiden van hoofd- en bijzaken. Daarnaast blijken er eveneens problemen te zijn
met het ophalen en manipuleren van informatie (kennis) uit het langetermijngeheugen.
Beperkingen in executieve functies, metacognitie en in generalisatie van
kennis
Tot executieve functies behoren aspecten als het eerst denken dan doen, gevoelens
beheersen, het volhouden van de aandacht en concentratie en het kunnen organiseren en
plannen. Voor LVB’ers is het moeilijker om de aandacht op iets specifieks te richten
(selectieve aandacht). Als ze te veel informatie tegelijkertijd moeten verwerken, geeft dat
meer problemen met het prioriteren van informatie en met het afwegen van het belang
ervan.
Problemen met inhibitie; het volledig concentreren op een taak en zich niet te laten afleiden
door niet-relevante prikkels in de omgeving. Jeugdigen met een LVB hebben daarnaast ook
problemen met het plannen en organiseren van opdrachten.
LVB’ers blijken meer moeite te hebben met zelfregulerende vaardigheden, zoals het
reflecteren op het eigen gedrag, gedachten en gevoelens. Ook het zien van verbanden
tussen oorzaak en gevolg, en het (daardoor) kunnen vooruitzien en anticiperen op iets, is
voor hen lastiger. Verder hebben ze moeite met het generaliseren van een geleerde
vaardigheid of van geleerde kennis naar andere personen, plaatsen en situaties die niet
direct gerelateerd zijn aan de situatie waarin ze die vaardigheid of kennis hebben opgedaan.
Beperkingen in sociaal-cognitieve vaardigheden
Sociaal-cognitieve vaardigheden zijn belangrijk om in een sociale context relevante
informatie goed te kunnen verwerken om vervolgens adequaat te reageren. Hiertoe
behoren onder meer het begrip en de interpretatie van sociale situaties, het herkennen van
emoties en gezichtsuitdrukkingen en het perspectief kunnen nemen, ook wel ‘theory of
mind’ genoemd.
LVB’ers blijken in een hypothetische sociale probleemsituatie meer te letten op letterlijke en
negatieve informatie, daarbij interpreteren ze de waargenomen sociale informatie vaker
vijandig.
LVB’ers hebben ook moeite om gevoelens bij zichzelf te herkennen en te benoemen en meer
moeite om zichzelf te verplaatsen in het perspectief van een ander.
Beperkingen in het adaptief gedrag / (sociaal) aan- passingsvermogen
Conceptuele vaardigheden:
- Taal en geletterdheid, taalbegrip, taalgebruik, lezen en schrijven, maar ook op begrip
van geld, tijd en van getallen, het vermogen om controle over je eigen leven te
hebben en keuzes te kunnen maken (zelfsturing).
Sociale vaardigheden:
- Interpersoonlijke en communicatieve vaardigheden, een sociaal
verantwoordelijkheidsgevoel en de mate waarin iemand sociale problemen kan
oplossen, gevoel van eigenwaarde, zelfvertrouwen, zelfbeeld, mate waarin iemand al
dan niet naïef is, vertrouwt op andere jeugdigen en te manipuleren is, volgen van
regels en het kunnen gehoorzamen aan de wet.
5
, Praktische vaardigheden:
- Activiteiten van het dagelijks leven (zoals persoonlijke verzorging, eten, drinken, naar
het toilet gaan, wassen en aankleden), vaardigheden om te kunnen werken of een
beroep uit te oefenen, het kunnen aanbrengen van structuur in het leven en
vaardigheden die te maken hebben met gezondheid en gezondheidszorg (zoals
medicatiegebruik), vervoer en transport, veiligheid, het kunnen omgaan met geld en
met het gebruik van de telefoon.
Vertraagde spraak- en taalontwikkeling
Dit betreft zowel het taalbegrip als het taalgebruik. Humor en beeldspraak worden lang niet
altijd goed begrepen. Daarnaast hebben zij vaker moeite met het verwoorden van hun eigen
ideeën, gevoelens en gedachten.
LVB’ers hebben vaak een beperkte woordenschat en het kost meer moeite om langere en
complexere zinnen met abstracte begrippen te begrijpen.
Disharmonisch ontwikkelingsprofiel
Disharmonisch profiel: performale IQ-score meestal (maar dus niet altijd!) hoger is dan de
verbale IQ-score.
Ze zijn dan beter in het uitvoeren van concrete handelingen dan in het zich verbaal
uitdrukken en verbale informatie begrijpen.
Ze zijn ‘streetwise’ (gebruiken de taal van de straat) en kunnen door hun taalgebruik
overkomen als iemand die ‘het wel begrijpt’, terwijl dat niet het geval blijkt te zijn als er
verder met hen gesproken wordt.
Sociaal-emotioneel ontwikkelingsniveau (contact leggen met anderen, impulscontrole,
zelfbeeld, realiteitsbesef, morele ontwikkeling) vaak lager is dan op basis van hun IQ-score of
op basis van hun niveau van praktische vaardigheden verwacht zou mogen worden.
Dit brengt het risico op overvraging met zich mee, er wordt meer verwacht dan waar ze
werkelijk toe in staat zijn faalervaringen en faalgevoelens.
Negatief zelfbeeld, maar ook een irreëel zelfbeeld en schaamte
Een LVB wordt dan pas duidelijker als iemand naar school gaat en er vergelijkingen met
anderen gemaakt kunnen worden. Hierdoor kan er relatief lange tijd sprake zijn van te hoge
verwachtingen door de omgeving negatief zelfbeeld
Ook komt het voor dat de persoon met een LVB zelf te hoge verwachtingen heeft van zijn
eigen mogelijkheden en een irreëel of onduidelijk zelfbeeld heeft of zichzelf overschat, door
hun beperktere mate van zelfreflectie of omdat ze hun LVB niet kunnen of willen
accepteren.
Aan de andere kant kunnen jeugdigen met een LVB zichzelf ook onderschatten en eerder
vertrouwen op iemand anders dan op zichzelf.
Omgevingskenmerken
Ook in de sociale context zijn er bepaalde kenmerken die van invloed kunnen zijn op het
functioneren.
Problematische gezinssituatie
Jeugdigen met een LVB komen vaker uit zogeheten multi-probleemgezinnen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cherrycurry. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.04. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77858 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now