Summary
Mens en Recht samenvatting
- Course
- Institution
Mens en Recht samenvatting
[Show more]
Seller
Follow
cherrycurry
Reviews received
Content preview
Mens en rechtHoofdstuk 1 – Recht en regels
1.1 Waarom is er recht?
Rechten en plichten komen voort uit normen en waarden die algemeen gelden in de maatschappij.
Dit worden ook wel rechtsregels genoemd. De wijze waarop die regels gehandhaafd kunnen worden,
krijgt het recht vorm.
Het recht…:
Brengt een doelmatige ordening aan in de samenleving.
Geeft spelregels voor gedragingen tussen individuen onderling en voor het handelen door de
overheid.
Stuurt het individuele gedrag van de burgers.
Recht en rechtvaardigheid zijn geen synoniemen. Het recht is in beginsel wel gericht op
rechtvaardigheid. Iemand die een wet overtreedt, moet een terechte straf ondergaan en het recht
moet de zwakkere beschermen. Als regels algemeen als rechtsregels zijn aanvaard en vastgesteld,
behoren ze tot het recht.
1.2 Vindplaatsen van het recht
Er zijn 4 rechtsbronnen:
1. De wet- en regelgeving
2. De jurisprudentie
3. De gewoonte
4. Verdragen
1. Wet- en regelgeving
Wetten bevatten rechtsregels die zijn vastgesteld door de overheid. Een wet komt tot stand als de
regering en de Staten-Generaal met een wetsvoorstel instemmen. Wetten die afkomstig zijn van de
hoogste wetgever worden met wet aangeduid.
Bijvoorbeeld: we kennen het Burgerlijk Wetboek, de Jeugdwet en de Gemeentewet. De titel van de
wet wordt afgekort: BW staat voor Burgerlijk Wetboek. Art. 1:247 lid 1 BW is te vinden in Boek 1 van
het Burgerlijk Wetboek. Een wetsartikel kan bestaan uit meerdere leden.
Wettenbundel: een verzameling officiële wetboeken die door een uitgever zijn geselecteerd en
samen in een boek zijn opgenomen.
De hoogste wet in Nederland is de Grondwet (Gw). In lagere regelgeving komt het woord wet niét
voor.
Koninklijk Besluit (KB): een regeling die afkomstig is van de regering (ministers en de koning) zonder
dat de Staten-Generaal erbij betrokken is.
, Algemene maatregel van bestuur (AMvB): een KB dat wel regels bevat. (De regering houdt zich niet
alleen bezig regelgeving, er zijn dus ook KB’s die geen regels bevatten). Voorbeeld: KB met regels =
Besluit ruimtelijke ordening. KB zonder regels = benoeming van ministers
Ministeriële regeling: een regeling afkomstig van een minister.
Verordening: een regeling van Provinciale Staten of van de gemeenteraad. (Provinciale Staten
kunnen regels vaststellen voor hun provincie, de gemeenteraad kan dit doen voor het grondgebied
van de gemeente.)
De gemeenschapsverordeningen en –richtlijnen van de EU staan hoger dan de Nederlandse GW.
Tot de rechtsbron ‘wet’ behoren de wetten en lagere regelgeving in Nederland, en de hogere
regelgeving van de EU.
2. Jurisprudentie
De 2de rechtsbron is jurisprudentie, dit is ontstaat doordat algemene regels in de diverse wetten en in
de overige regelgeving moeten worden toegepast in individuele situaties, die vak heel verschillend
zijn. Het is de taak van de rechter om uit te maken hoe de regels zijn bedoeld. (blz.19).
Jurisprudentie is de verzamelnaam van alle uitspraken van alle rechters bij elkaar
Recht =wetgeving en jurisprudentie.
Uit sommige jurisprudentie worden rechtsregels ontleend. Deze rechtsregels hebben dezelfde
waarde als wetten.
Wanneer wordt het een vonnis, uitspraak of arrest?
Vonnis: gemotiveerde bindende uitspraak van de rechter
Uitspraak: de rechtsregels te interpreteren en de uitkomst ervan te formuleren in een
uitspraak. Rechters doen uitspraak.
Arrest: een uitspraak van de Hoge Raad der Nederlanden (hoogste rechter in NL).
In de rechtspraak wordt nieuw recht gevormd door rechters. Jurisprudentie wordt ook wel
rechtersrecht genoemd.
3. Gewoonte
De 3de rechtsbron, die net als jurisprudentie tot het zogenoemde ongeschreven recht hoort, is de
gewoonte. De regels van gewoonterecht zijn niet ergens opgetekend, maar ontstaan door het
gebruik in algemene kring. Een gewoonte die in strijd is met het recht, valt niet onder
gewoonterecht. Voorbeeld: motie van wantrouwen. Als je een motie van wantrouwen indient tegen
een minister, dan moet deze minister verplicht aftreden. Dit staat nergens geregeld.
4. Verdrag
De 4de rechtsbron is het recht dat in verdragen is vastgesteld.
Verdragen: afspraken tussen twee of meer staten die op schrift zijn gesteld en die gelden in de staten
die partij zijn bij het verdrag. Ze moeten dit verdrag hebben geratificeerd (akkoord hebben verklaard)
Verdragsregels staan, boven de rechtsregels die in Nederland zijn gemaakt.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller cherrycurry. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.90. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
59063 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 15 years now