Summary
Samenvatting C-NED4, Nederlands
- Course
- Institution
- Book
Samenvatting Nederlands Basiskennis taalonderwijs hoofdstuk 11 Presentaties
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
emmy_2001
Reviews received
Content preview
Samenvatting NederlandsBasiskennis taalonderwijs Hoofdstuk 11 Spelling
11.1 Schriftsystemen
De alleroudste manier om woorden weer te geven is doormiddel van tekeningen en
afbeeldingen. pictografisch schriftsysteem
Grote voordeel hiervan is dat je een vrij ingewikkelde boodschap op een simpele manier kunt
weergeven.
Pictogrammen lenen zich uitstekend voor het weergeven van concrete dingen, maar voor het
uitbeelden van abstracte zaken zijn ze minder geschikt. Daarom ontwikkelt dit schrift zich tot
een schriftsysteem waarbij abstracte zaken konden worden weergegeven.
Logografisch schriftsysteem: elk plaatje staat voor één woord.
Een schriftsysteem waarbij taal wordt weergegeven door de afzonderlijke spraakklanken van
een woord te noteren, noemen we een alfabetisch schriftsysteem. In ons schriftsysteem geven
we alleen de fonemen weer, dus de spraakklanken die betekenisverschil tussen woorden
teweegbrengen.
Dit is een efficiëntere manier om taal weer te geven, maar er zijn nog wel een aantal
problemen. De tekens waarmee wij fonemen weergeven, noemen we grafemen. Omdat wij
gebruik maken van het Latijnse alfabet zijn er niet genoeg tekens om elk foneem apart weer te
geven. Dat heeft men opgelost door een foneem in sommige gevallen door een combinatie
van letters weer te geven. VB. van zulke lettercombinaties die naar een grafeem verwijzen
zijn de aa (raam), ui (kuil), ng (ring).
Nog een moeilijkheid is dat de koppeling tussen fonemen en grafemen niet eenduidig is. Het
foneem /oo/ schrijven we in principe als oo (boom), maar in de loop der tijd ging men in open
lettergrepen de /oo/ ook wel als o spellen. Tegenwoordig kennen we voor het foneem /oo/ dus
twee grafemen, oo en o.
Door het overnemen van de spelling van leenwoorden uit het Frans of Engels is de
systematiek van ons spellingsysteem nog verder aangetast.
Over het algemeen komen er in een woord net zoveel fonemen als grafemen voor. Soms hoor
je tussen twee klinkers een overgangsklank, dia. Daar hoor je vier fonemen (diejaa), maar
schrijven we drie grafemen. In het NL kennen we 34 fonemen en 36 grafemen.
11.2 Spellingprincipes van het Nederlands
11.2.1 Het fonologisch principe
Dit wil zeggen dat elk foneem door een apart grafeem wordt weergegeven. beginsel van de
standaarduitspraak.
Woorden die alleen volgens het fonologisch principe worden gespeld, noemen we
klankzuiver. (kat, huis, raam, boom, put) Je schrijft ze precies zoals je ze uitspreekt.
Het fonologisch principe is het basisprincipe van het NL.
Kinderen leren lezen met behulp van klankzuivere woorden.
Moeilijkheid: er zijn uitzonderingen op de hoofdregel. De uitzonderingen op het fonologisch
principe zijn niet altijd willekeurig, maar hebben vaak te maken met andere regels van de
, NLse spelling. Paard met d omdat hetzelfde woord in paarden of paardenstal ook met een d
geschreven wordt.
11.2.2 Het morfologisch principe
Als we bij de spelling van een woord niet uitgaan van de klank, maar van de vorm van
woorden, dan spreken we van het morfologisch principe of het beginsel van de
vormovereenkomst. Hoe speelt de vorm van woorden nu een rol in onze spelling? Dat gebeurt
op twee manieren. Het morfologisch principe is namelijk nog weer op te splitsen in twee
regels:
1. De regel van de gelijkvormigheid
Houdt in dat we een morfeem (woord of voor- of achtervoegsel) steeds op dezelfde
manier schrijven. (web – webben) Bij de regel van gelijkvormigheid ga je dus altijd na
hoe een bepaald morfeem in andere woorden klinkt. Je moet een vergelijking maken,
waarbij je nagaat hoe hetzelfde morfeem in langere woorden geschreven wordt.
2. De regel van de overeenkomst.
Houdt in dat ook de opbouw van een woord in de spelling duidelijk wordt.
Bij het leren van de spelling zijn de regels van gelijkvormigheid en de overeenkomst voor
kinderen vaak een groot probleem. Ze hebben bij het aanvankelijk spellen geleerd op hun
gehoor af te gaan en nu moeten ze dat in bepaalde gevallen weer loslaten en een regel
toepassen.
11.2.3 Het etymologisch principe
Houdt in dat de herkomst bepalend is voor de schrijfwijze van een woord of spraakklank.
(ij/ei, ou/au)
Leenwoorden vallen ook onder het etymologisch principe. We schrijven radio voor /raadiejo/.
In deze gevallen is de spelling uit de taal van herkomst dus gewoon overgenomen.
Dit is ook lastig voor kinderen. Elk woord waarin het etymologisch principe geldt moet je
onthouden. Bij woorden die op twee manieren geschreven kunnen worden, moet je letten op
betekenis van een woord om tot de juiste spelling te komen.
11.2.4 Het syllabisch principe
Heeft betrekking op de spelling van syllaben in een woord. Een syllabe is een klankgroep, een
gedeelte van een woord. /loo/ + /pun/ en niet /loop/ + /un/. Een syllabe is wat anders dan een
lettergreep. Een lettergreep is een visuele verdeling van een woord.
Het syllabisch principe in onze spelling wil zeggen dat klankstukken of syllaben bepalen zijn
voor de spelling van een woord. Een klankstuk dat op een lange klank eindigt wordt anders
geschreven dan een klankstuk dat op een korte klank eindigt.
Er gelden twee regels, verdubbeling en verenkeling. Verenkeling: ramen /raa/. Verdubbeling:
koffer /ko/.
Voor kinderen zijn deze heel lastig. Vooral in de beginfase.
11.3 Spellingstrategieën
De manieren die een speller gebruikt om tot de juiste schrijfwijze van een woord te komen,
noemen we spellingstrategieën. Over het algemeen maakt men een tweedeling in:
1. Directe spellingstrategieën
2. Indirecte spellingstrategieën
11.3.1 Directe spellingstrategieën
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmy_2001. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.43. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now