Samenvatting Inleiding In De Sociologie, negende druk
13 views 0 purchase
Course
Inleiding In De Sociologie
Institution
Hanzehogeschool Groningen (Hanze)
Ik heb het boek inleiding in de sociologie samengevat. Auteurs: Klaas. J Hoeksema en Siep van der Werf
9e druk, dit is de nieuwste versie tot nu toe. (PAARSE BOEK)
Sociaal Pedagogische Hulpverlening / Social Work / MWD
Inleiding In De Sociologie
All documents for this subject (6)
Seller
Follow
anniehoekstra1
Reviews received
Content preview
Sociologie voor de praktijk samenvatting
Hoofdstuk 1: Inleiding
Inzicht In de manier waarop menselijke betrekkingen verlopen, is onmisbaar. Deze menselijke
betrekkingen en het gedrag dat daaruit voortvloeit zijn het onderwerp van de sociologie. Je kunt
zeggen dat de sociologie aan bod probeert te geven op de vraag: hoe slagen Mensen erin Samen te
leven? Met accent op Samen.
De benaming voor het vak sociologie is hier ook van afgeleid: voor de oude Grieken betekent
sociaal zoiets als saamhorig of gezellig. Deze sociologische betekenis van sociaal moet niet verward
worden met het hoe dit wordt In het dagelijks spraakgebruik wordt gehanteerd. Het betekent dan
gevoel voor de medemens of medemenselijkheid, en mensen kunnen in die betekenis wel of niet zo
sociaal zijn (asociaal). In de sociologie slaat sociaal op de menselijke betrekkingen, en dat mensen ten
alle tijden deel uitmaken van de samenleving, kunnen zij in een sociologische context als het ware
niet niet-sociaal zijn.
-Sociologie is niet de enige wetenschap die zich richt op het menselijk gedrag en de menselijke
betrekkingen. Belangrijke andere menswetenschappen zijn bijvoorbeeld de psychologie komt Maar
de economie en de politicologie. Ieder van deze wetenschappen bekijkt de menselijke samenleving
vanuit een ander gezichtspunt.
Psychologie: onderzoek naar gedrag en de gevoelens bij dat gedrag vanuit individuele
gezichtspunt
economie: onderzoek naar de wijze waarop de productie en de distributie van schaarse
goederen In de samenleving wordt geregeld
politicologie: onderzoek naar de manier waarop Mensen plan geven aan de toekomst van de
samenleving
sociologie: onderzoek naar het gedrag van individuen en groepen vanuit het maatschappelijk
gezichtspunt
-De sociologie houdt zich bezig met het verklaren van gedrag van individuen en groepen van Mensen
vanuit de maatschappelijke invloeden die ze ondergaan. Daarmee heeft het sociologie een
instrumentarium dat helpt om de achtergronden van problemen beter te leren begrijpen.
Wat doet sociologie?
Functies
-een van de grondleggers van de westerse zoals je legit is de Franse filosoof Auguste Comte (1798-
1857) hij benadrukt dat het de belangrijkste taak van de sociologie was om ongefundeerde geloven
over de werking van de samenleving door te prikken en te vervangen door wetenschappelijke
inzichten. De sociologie laat immers zien dat menselijke betrekkingen binnen de samenleving niet om
de natuur of god zijn opgelegd, Maar het resultaat zijn van de menselijke handeling zelf.
Functie sociologie:
-ideologiekritiek: een belangrijk onderdeel van de sociologie is het blootleggen van bestaande
machtsverhoudingen. Deze functie maakt het sociologie niet altijd populair, en ze vormt ook de
reden dat sociologie eigenlijk altijd een omstreden tak binnen de wetenschap is.
-Beheersfunctie: sociologie als wetenschap geeft inzicht In de menselijk gedrag en is daarmee ook
goed bereikbaar om de samenleving te besturen. Dit doen we de beheers functie van de sociologie.
Mensen die op welke wijze dan ook betrokken zijn bij het bestuur of management kunnen namelijk
,op zulk inzicht hun beleid baseren.de sociologie wordt Daarom wel gepolitiseerd als een instrument
van machthebbers.
-Ordenende functie: tenslotte heeft de sociologie een ordenende functie. Dat wil zeggen dat de
sociologen mede tot taak hebben om in een min of meer overzichtelijke werkelijkheid een zodanige
samenhang aan te brengen dat situaties overzichtelijker en begrijpelijker worden en met
bijvoorbeeld in een maatschappelijke context worden geplaatst.
Een probleem waarmee de sociologie met betrekking tot deze orde en functie wordt
geconfronteerd, is dat het begripsvorming denkbaar als direct betrekking heeft op onze dagelijkse
leefsituaties, waar iedere mens wel een beetje verstand van heeft.in zekere zin is Iedereen een
beetje socioloog. Aan sociologie kleeft wel eens het voordeel dat het de wetenschap is, die
formuleert wat Iedereen al weet, op zodanige wijze dat Niemand het meer begrijpt.
Wat maakt iets dat een sociologisch issue?
Individuen hebben vaak de illusie dat beslissingen die zij nemen over stappen die zij zetten uniek zijn,
dat ze met andere woorden als individu op zichzelf staan.in de persoonlijke belevingswereld is het
ook juist, maar vanuit maatschappelijk perspectief gezien zit er achter individuele ontwikkelingen en
beslissingen een maatschappelijke logica. De Amerikaanse socioloog Wright Mills (1959) Pleit ervoor
het aanbrengen van een koppeling tussen deze individuele belevingswereld en de
maatschappelijke logica, en hij gebruikte In het verband de term sociologische
verbeeldingskracht.
-Sociologische verbeeldingskracht: dat ogenschijnlijk los van elkaar staan op persoonlijke ervaringen,
situaties en problemen moeten leren zien In het licht van de manier waarop de maatschappij
functioneert. Pas dan kun je immers ook adequaat met deze ervaringen, situaties en problemen
omgaan. Wright Miles beschreef dat private troubles veranderen in public troubles,
-De sociloog Kees Schuyt (1997) geef 6 criteria om een probleem als sociologische relevant te
identificeren:
1. er moet sprake zijn van een aanzienlijk aantal getroffenen
2. het moet gaan om persoonlijk letsel van de getroffenen (private troubles van wright mills)
3. hij moet samenhangen met andere problemen
4. het probleem is niet van tijdelijke aard, maar structureel en lang van duur
5. het moet boven persoonlijke oorzaken hebben.
6. Het moet tegen serieuze waarden ingaan.
individu en samenleving
Mensen onderscheiden zich van dieren Maar dat ze in staat mannen geacht zich niet door de
omstandigheden te Laten leiden. Ze kunnen abstraheren van situaties en zich daardoor inzicht en
overzicht verschaffen. Zolang Mensen zichzelf dit overzicht niet verschaffen, onderscheiden ze zich
nauwelijks van de vis. Op dezelfde wijze Als het water voor de vis wordt een bestaande samenleving
dan tot het natuurlijke milieu van de Mensen gerekend. Een van de belangrijkste taken van de
sociologie is dus om te ontdekken en wat voor water de Mensen zwemt. Niet zomaar komen maar
om overzicht te verschaffen. Zodra we in bezit zijn van een dergelijk overzicht, bezitten we ook de
capaciteit om denkbeeldig een nieuwe of andere leefomstandigheden te formuleren. Deze
denkbeeldige situaties kunnen op hun beurt een leidraad voor het handelen zijn heel banaal gesteld:
Mensen worden door hun samenleving gevormd, maar vormen op hun beurt over de samenleving.
-Een pasgeboren baby is sociaal gezien een onbeschreven blad. Er zijn allerlei karaktertrekken of
persoonlijkheidskenmerken en dus individueel bepaald kom maar sociologisch gezien zijn vooral
zaken als historische fase, geografische plek waar ze zijn geboren in een milieu van de familie
belangrijk. Het is interessant om te zien hoe onder de invloed van die factoren baby zich In het
proces van ouderen volwassen worden leert gedragen en omgekeerd het gedrag de samenleving
weer kan beïnvloeden eventueel veranderen. Dit vermogen om iets aan de samenleving te
,veranderen, is een centraal thema In het boek. Dit vermogen heeft veel te maken met het woord
macht.
Wanneer het in deze samenvatting gaat over macht kom maar dan gaat het om de volgende 3
elementen:
1. het vermogen om doelstellingen In de toekomst te formuleren
2. het vermogen om daarvoor middelen aan te wenden
3. het vermogen om via die middelen invloed uit te oefenen
deze 3 elementen worden hierna kort uitgelegd:
1. Maar het als vermogen begint met het vermogen om In het algemeen doelstellingen In de
toekomst te formuleren. Dit vermogen pas bestaan als Mensen in staat zijn om te
abstraheren van het bestaan naar. Met andere woorden: als Mensen in voldoende mate
onderscheidt maken tussen de werkelijkheid zoals die is of zoals die zij die waarnemen com
maar en de werkelijkheid zoals die zou kunnen zijn of worden
2. als doelstellingen voor de toekomst eenmaal gekozen zijn, gaat het vervolgens om het
vermogen om de middelen aan te wenden om steriliseren.de ene mens beschikt daarvoor
over meer middelen dan de ander. Dit heeft te maken met de posities die Mensen In de
samenleving innemen en de opbouw van de samenleving zelf. De één verkeert In de positie
om anderen te bevelen kom Maar de andere moet gehoorzamen.de ene beschikt daar wordt
veel geld In de ander leeft In de bijstand
3. Tenslotte gaat het om het vermogen de vastgestelde doelstelling met behulp van de
beschikbare middelen realiseren en zo anderen te beïnvloeden. Er zijn In de samenleving
immers bijna geen doelstellingen realiseerbaar onafhankelijk van anderen. Dat maakt
Mensen tot sociale wezens.
Hoofdstuk 2: Socialisatie
Inleiding
Socialisatie is een kernbegrip van de sociologie. Het is het gehele proces dat laat zien hoe Mensen
zich normen en waarden eigen maken waardoor zij kunnen leren en hun gedrag kunnen ontwikkelen.
deze ontwikkeling vindt plaats binnen groep, bijvoorbeeld het gezin komen een klas of een
vereniging. Opvoeren is het belangrijkste vorm van socialisatie. Socialisatie is van belang Omdat het
Mensen leren hoe zij met elkaar moeten omgaan.
-Socialisatie gaat over eigen gedrag en gaat dus niet over genetisch ingeprogrammeerd gedrag.
Socialisatie
-onnozele kinderen: wanneer kinderen geboren worden, zijn het nog onnozele kinderen: ze lijken
zich volledig te vormen naar de verwachtingen van hun ouders.
-Onbeschreven blad, tabula rasa: Er is weleens verondersteld dat kinderen vanuit zichzelf niet goed
of slecht zijn punt hoe kinderen worden zouden allemaal vangen van wat ze van andere Mensen
leren.
Nature versus nurture
om het gedrag van Mensen te verklaren, wordt er gekeken naar wat hem aangeleerd wordt:
tegelijkertijd beseffen we ook dat er ook aangeboren gedrag is.de verhoudingen tussen aangeboren
en aangeleerd is een bron van veel onderzoek en discussie, ook wel het nature, nurture debat
genoemd.
-In de bestudering van het menselijk gedrag wordt In het algemeen wel erkend dat beide zowel
aanleg als omgeving essentieel zijn, Maar het is de vraag hoe de verhouding is. Een complicerende
factor is dat de aanleg en op een gegeven moment niet strikt zijn gescheiden: juist Omdat Mensen
aanleg hebben 1, kunnen ze van andere mensen (de samenleving) leren.
wat leren we in onze socialisatie?
in 3 jaar tijd is de baby al uitgegroeid tot de peuter die het volwassenen lastig kan maken met zijn
, eindeloze Waarom vragen. Kinderen leren hoe de wereld eruit ziet en wat hun plaats daarin is. Dat is
voor hen normaal, zo hoort het.de peuter leert dat hij elke avond voor het slapen gaan we
voorgelezen, zo hard protesteren Als het opeens overgeslagen. Kinderen worden aldus Mensen
die leren hoe ze zich gedragen moeten, wat er van hen verwacht wordt en wat er van anderen te
verwachten is.
-Socialisatie: het proces waarbij Mensen leren zich sociaal te gedragen In de voor hen relevante
groepen worden socialisatie genoemd. Deze socialisatie begint al bij de geboorte volgens sommige
pedagogen aldaar voor.
Sociali strators: de socialisatie Er zijn aan het begin wezen de opvoeders, de ouders, broertjes of
zusjes en de kinderen opvang. Naarmate we ouder worden krijgen we steeds meer sociaal isa
thors en socialiserende instanties te maken socialiserende instanties: zoals het onderwijs een
sportvereniging of een geloofsgemeenschap.
Waarden
onder waarden verstaan we er met andere gedeelde opvattingen over wat juist en goed is en
daardoor nastrevenswaardig. Wanen scheppen binnen groeperingen samenhang.
-Per groepering bestaan er verschillen in opvattingen over welke waarde het wel of niet geldt en
welke waarde belangrijker zijn dan andere waarden. Bijvoorbeeld: in Nederland wordt gezelligheid
hoog gewaardeerd, Maar het valt in andere talen niet eens goed te vertalen. Bij Marokkaanse en
Turkse Nederlanders is vrijheid Maar dat is voor veel oudere Turken en Marokkanen is het
onbegrijpelijk dat Nederlanders hun ouders niet In het gezin opnemen: ze wijten dat aan het
overdreven egoistische ontplooiing drang. Deze verschillen in gerichtheid wordt uitgedrukt met de
termen wij cultuur (groepsgericht) en ik cultuur(persoonsgericht, zoals In de huidige westerse
culturen).
-Nederland is individualistischer geworden. Én Er is minder sociale cohesie. Dingen doen met je
familie kom maar buurt dorp telt minder mee: zulke groepsactiviteiten concurreren met andere
bezigheden Dat zich in onze samenleving een verschuiving op dat gebied heeft voltrokken, laat
zien dat waren In de loop der tijd minder of meer belangrijk kunnen worden. En soms zelf omslaan in
hun tegendeel.
-doelen: een doel is een denkbeeldig toekomstige situatie die wij nastreven. Wanneer waarden
worden omgezet in een visie op de toekomst allen gewenste ontwikkelingsrichting spreken we over
doelen.
-waarden hebben twee aspecten: hoe erover gepraat wordt (zeg-gedrag) en wat er gedaan wordt
(doe gedrag). onware te kunnen zien, kunnen we wat er gezegde geschreven is bestuderen of kijken
naar wat er gedaan wordt.
-Over onze waarde houden hangt van de situatie af. Een zijn mensenleven is heilig, maar soms
worden er toch levens opgeofferd om andere levens te redden. Waarom zijn wat andere woorden
voorwaardelijk.
-waarde fungeren als maatstaf voor het beoordelen van het gedrag in situaties. De gedragsregel of
het gedragsvoorschrift dat hieruit voortvloeit noemen we een norm)
Normen
Waarden worden voor dagelijks gebruik omgezet in normen. Normen zijn concrete gedragsregels die
aangeven wat verwacht wordt in een bepaalde situatie komen wat Je moet doen of juist niet moet
door kunt
-Een zelfde waarde kan die verschillende groeperingen in heel uiteenlopende normen vertaald
worden. Bijvoorbeeld de algemene aanvaarde waarden van respect ten opzichte van een vrouw
betekent in de Nederlandse samenleving dat je haar als man een hand geeft aan het begin van de
ontmoeting in haar dus niet anders behandeld dan een man, maar sommige islamitische
groeperingen doe je dat vanuit diezelfde waarden juist niet.
-Normen leiden binnen een groep tot Voorspelbaar gedrag
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller anniehoekstra1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.09. You're not tied to anything after your purchase.
