Persoonlijke inzichten,
De dagelijkse omgang
Onderzoek om gedragsregels, prod-
waarin een ouder of
wetenschappelijke kennis cedures, routines en
opvoeder zijn vaardigheden
over de omgang met ervaringen die voor de
inzet om de opvoeding te
kinderen op te doen uitvoerder vanzelfsprekend
realiseren
zijn
Wetenschappelijke
Theoretische aanwijzingen Wat je effectief doet in je
theorieën, verschillende
die het pedagogisch omgang met kinderen,
denkkaders, begrippen,
handelen ondersteunen bewust of minder bewust
verbanden, regels ...
1.2 ONTSTAAN VAN DE EDAGOGIE ALS WETENSCHAP
Opvoeding (de praktijk) = thema even oud als de mensheid
Bv. Griekse Oudheid – Spartaanse opvoeding: kinderen grootbrengen buiten het gezin zodat
ze zelfstandig hun weg vinden met als doel lichamelijk ontwikkeling en discipline
De opvoedingspraktijk was vroeger een thema voor filosofen:
− Aristoteles: rechtvaardige opvoeding = anderen helpen en behulpzaam zijn voorop
stellen
− Socrates: kritische vragen stellen, enkel dan kan je iets leren
− Rousseau: ieder mens heeft een uniek karakter en heeft vrijheid nodig om zich te kunnen ontplooien, zonder dwang of
straf in verbondenheid met de natuur > nature
→ beschreef dit in zijn boek Emile ou de l’Education
Pedagogiek als wetenschap = jong
→ eerste leerstoel in 1779 aan de universiteit van Halle (Duitsland)
→ duurt tot na WOII tot dat pedagogiek zijn weg vindt in het werkveld
1
,Pedagogiek_Samenvatting.S2 – Laura Van Vaerenbergh
Bekendste eerste pedagogen zijn:
− Decroly in België: hecht belang aan leefwereld van het kind
− Langeveld: mondige kind > kinderen leren kritisch zijn
− Kohnstamm: ontwikkelen naar eigen aard en aanleg
− Bladergroen in Nederland: kinderen met leer- en opvoedingsmogelijkheden > bewegen en spelen is van belang
1.2.1 SITUERING VAN DE PEDAGOGIEK IN DE WETENSCHAPPEN
Agogiek/agogische wetenschap/handelingswetenschap = overkoepelende wetenschap voor het werken aan welzijn van mensen
in het algemeen
→ agogiek heeft veel deelwetenschappen (zoals pedagogiek)
DEELWETENSCHAPPEN VAN AGOGIEK VOLGENS LEEFTIJD
AGOGIEK
ANDRAGOGIEK
PEDAGOGIEK GERONTAGOGIEK
= wetenschap die het
= wetenschap die het = wetenschap die het
begeleiden van
begeleiden van begeleiden van
volwassenen
kinderen bestudeert ouderen bestudeert
bestudeert
DEELWETENSCHAPPEN VAN AGOGIEK VOLGENS STUDIEOBJECT
AGOGIEK
SOCIALE AGOGIEK
PEDAGOGIEK PSYCHOAGOGIEK
= begeleiden van ORTHOPEDAGOGIEK
= begeleiden van = begeleiden van
mensen met = begeleiden van
kinderen en jongeren mensen in psychische
maatschappelijke mensen in nood
van 0 tot 18 jaar nood
problematiek
, Pedagogiek_Samenvatting.S2 – Laura Van Vaerenbergh
1.2.2 HULPWETENSCHAPPEN VAN DE PEDAGOGIEK
Hulpwetenschappen = wetenschappen waarvan de inzichten helpen voor de theorievorming van een andere wetenscha^, in dit
geval de pedagogiek
→ ontwikkelingspsychologie is dé hulpwetenschap bij pedagogiek
1.2.3 ONDERSCHEID TUSSEN PSYCHOLOGIE EN PEDAGOGIEK
PSYCHOLOGIE PEDAGOGIEK
Historisch: Historisch:
− nastreven van waardenvrije benadering van het − gebonden aan levensbeschouwelijke stromingen
menselijk gedrag → waardegeladen
− na WOII: geseculariseerd (maar voor korte tijd)
Wetenschap van beschrijven en verklaren van menselijk
gedrag Terrein van practici: onderwijzers, artsen …
Wetenschap van tussenkomen, ingrijpen, begeleiden …
→ handelingswetenschap
Multidisciplinaire activiteit = een activiteit, zoals bepaalde vormen van wetenschap en kunst, waarbij kennis vanuit meerdere
disciplines gecombineerd wordt ingezet om de activiteit te voltooien
Veel interdisciplinariteit = samenwerking tussen verschillende disciplines
bv. een orthopedagoog die samenwerkt met een leerkracht
1.3 DE PEDAGOGISCHE RELATIE
Opvoeding gericht op zelfstandigheid
→ relatie van de opvoeder is niet vergelijkbaar met andere beïnvloedingsrelaties (4 redenen):
1. De ouder kan niet om zijn verantwoordelijkheid heen
− de baby is helemaal afhankelijk van verzorging
− wettelijke bepalingen en verantwoordelijkheid van de ouders tot 18 jaar
− ook in het onderwijs geldt het principe van verantwoordelijkheid van de ouders
2. De pedagogische relatie is gepreïntendeerd
− op voorhand bepaald dat de volwassene de rol van opvoeder kreeg
→ dit is onomkeerbaar
3. Boven- en ondergrens van de relatie
− er is een gezagsrelatie van bij de start
− van zodra taal verworven is door het kind, wordt het gezag bevraagd en vraagt opvoedingsgedrag om motivatie
− tot aan zelfverantwoordelijke zelfbepaling > dan volgt een eigen afgewogen keuze van waarden en normen
4. De pedagogische relatie is een tweezijdige relatie
− invloed van ouders op het kind
− invloed van het kind door actief mee te doen: kind zet ouders aan tot opvoeden
1.4 DENKKADERS BINNEN DE PEDAGOGIEK
Verschillende denkkaders en stromingen binnen de pedagogiek
− behavioristische benadering
· richt zich op het gedrag van de mens en de invloed van de omgeving op dat gedrag
− cognitieve leertheoretische benadering
· gebaseerd op stadiamodel Piaget > verschillende ontwikkelingsstadia van het kind
− sociaal constructivistische benadering
· Vygotsky is van mening dat het kind de wereld leert begrijpen via zijn probleemoplossende interacties met
volwassenen en andere kinderen
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lauravanvaerenbergh. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.
