Summary
Uitgebreide samenvatting hoofdstuk 2 biologie voor jou 5 vwo
- Course
- Level
- Book
Hele uitgebreide samenvatting over hoofdstuk 2 van biologie voor jou vwo 5. Met afbeeldingen uit het boek.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
asterrenburg2006
Content preview
D2 Biologie: Waarneming en gedragParagraaf 1: Het zintuigstelsel
Interne en externe prikkels:
Zintuigen, zoals het gehoorzintuig en het gezichtszintuig, ontvangen prikkels uit het externe milieu
(externe prikkels). Zintuigen, zoals osmosereceptoren en pH-receptoren, ontvangen uit het
inwendige milieu prikkels (interne prikkels) en worden gebruikt bij homeostatische
regelmechanismen. (Osmosereceptoren in de hypothalamus bepalen de osmotische waarde van het
bloedplasma en beinvloeden daarmee de urineproductie.)
Zintuigen die een verandering van de
spanning van een spier of de
verandering in de stand van een
lichaamsdeel registreren zijn de
proprioceptoren. Bijvoorbeeld: spier-
en peesspoeltjes, evenwichtszintuigen
in je oor.
1. De ligging van enkele zintuigen
Afhankelijk van het type prikkel waar zintuigcellen op reageren, kun je ze indelen in verschillende
groepen:
- Mechanische receptoren: reageren op uiteenlopende vormen van mechanische energie, zoals
aanraking, druk, beweging en geluid. Er ontstaat een impuls in de mechanische receptor wanneer
het celmembraan buigt of uitrekt.
- Gehoorreceptoren en evenwichtsreceptoren: mechanische receptoren met zeer fijne haartjes. Als
de vloeistof waarin zij zich bevinden beweegt, buigen de haartjes en vervormt het celmembraan.
Hierdoor ontstaat er een impuls.
- Tastreceptoren en drukreceptoren: mechanische receptoren waarin een impuls ontstaat als het
celmembraan wordt vervormd door lichte aanraking of druk. Tastreceptoren liggen vaak onder de
opperhuid. Drukreceptoren liggen vaak dieper in de huid.
- Chemische receptoren: binden bepaalde moleculen uit de omgeving. Smaakreceptoren binden
opgeloste moleculen en reukreceptoren binden moleculen uit de lucht. Hierdoor ontstaat een
impuls in deze zintuigcellen.
- Temperatuurreceptoren: in de huid reageren op warmte en kou. Wanneer de temperatuur in zo’n
receptor boven of onder een bepaalde normwaarde komt, ontstaat er een impuls.
- Pijnreceptoren: bevinden zich in het hele lichaam en zijn uiteinden van bepaalde neuronen. Er
ontstaat een impuls door extreme druk, door extreme temperaturen of door stoffen die vrijkomen
bij beschadiging of ontsteking van het weefsel.
- Lichtreceptoren: (fotoreceptoren) zijn zintuigcellen waarin een impuls ontstaat door zichtbaar licht.
2. Mechanische receptoren
, Het ontstaan van impulsen in zintuigcellen:
Zintuigcellen zijn gespecialiseerde neuronen of uitlopers van neuronen. Net als in neuronen ontstaan
in zintuigcellen impulsen als een prikkel sterker is dan de drempelwaarde (prikkeldrempel). De
prikkel waarvoor de prikkeldrempel in een bepaalde receptor laag lig is de adequate prikkel.
Bijvoorbeeld licht is de adequate prikkel voor een lichtreceptor. Voor niet-adequate prikkels ligt de
drempelwaarde een stuk hoger.
Wanneer een prikkel enige tijd aanhoudt, wordt de prikkeldrempel hoger en neemt de
impulsfrequentie af. Hierdoor wordt het zintuig minder gevoelig. De aanpassing van de gevoeligheid
van een zintuig aan een aanhoudende prikkelsterkte heet adaptie ofwel gewenning. Ook een
verlaging van de prikkeldrempel noem je adaptie. Adaptie voorkomt overprikkeling van het centrale
zenuwstelsel en dat het voldoende informatie krijgt.
Paragraaf 2: Het oog
De bouw van de ogen:
Het harde oogvlies: het witte gedeelte van je oog. Dit is een stevig wit vlies dat het binnenste van
het oog beschermt. Aan de voorkant gaat het harde oogvlies over in het hoornvlies. Dit is
doorzichtig zodat er licht doorheen in je oog kan. Je iris of regenboogvlies zijn haar kleur wordt
veroorzaakt door pigmenten. De opening in de iris is de pupil. De iris regelt de hoeveelheid licht die
via de pupil het oog binnenvalt door de pupil groter of kleiner te maken. Onder de huid boven de
ogen liggen traanklier. Deze produceren traanvocht dat door de oogleden over het oog wordt
verspreid. Het traanvocht beschermt de ogen tegen uitdroging. Ook reinigt het de ogen. In de 2
kleine openingen in je ooghoeken komt het traanvocht terecht in de traanbuizen en wordt het
afgevoerd naar de neusholte. De oogspieren die bevestigd zijn aan het harde oogvlies draaien de
ogen.
3. Het oog en de oogspieren
Het oog is grotendeels gevuld met een geleiachtige massa: het glasachtig lichaam.
De wand van het oog van een oog bestaat uit 3 lagen:
- Het harde oogvlies
- Het vaatvlies ligt onder het harde oogvlies. Het bevat veel bloedvaten en zorgt voor de voeding van
een groot deel van je oog. Aan de voorkant van je oog gaat het vaatvlies over in je iris. Tussen het
hoornvlies en de iris bevindt zich de voorste oogkamer. Tussen de iris en de ooglens ligt de
achterste oogkamer. Beide kamers zijn gevuld met vocht. Ooglens Zie binas T87. Rondom de lens zit
het straalvormig lichaam.
- Het netvlies is de binnenste laag van je oog. Het wordt op zijn plaats gehouden door het glasachtig
lichaam. In het netvlies liggen de lichtreceptoren. In het centrum van het netvlies ligt de gele vlek.
Met de lichtreceptoren in je gele vlek kun je het scherpste zien. Een laag neuronen verbindt de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller asterrenburg2006. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.89. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75323 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now