Samenvatting Toezicht, Resultaat
& Verantwoording
Wat is toezicht: Toezicht is het verwezenlijke van de sociale orde. Op het gebied
van hierarchie (dwang centraal), gemeenschap (samenleving centraal), markt
(ruil centraal) (Ridder, 2004).
Wat is verantwoording:
Week 1: Waarom toezicht en verantwoording
Lerner & Tetlock (1992): Accounting for the effects of accountability
255-259
Accountabilty (in deze context verantwoording) wordt gezien als een oplossing
voor nationale schulden, falende scholen en gedragsverandering. Echter is het in
de tijd dat dit artikel verscheen is er een gebrek aan reviews die gedrag aan
verantwoording koppelt.
Het doel van dit artikel is derhalve om de rol van verantwoording te beschrijven
op: individuele gedachten, gevoelens en acties. Daarbij is de verwachting dat
verantwoording impliciet danwel expliciet en rol speelt: zo is de verwachting dat
mensen zich kunnen identificeren met de beoordeling van hun handeling een
positieve bijdrage levert maar dat indien deze (negatieve) beoordeling niet
conform hun verwachtingen is, dit leidt tot negatieve consequenties voor
aanzien, leefomgeving en vrijheid.
Verantwoording expliceert:
a) ‘The presence of another’ ofwel dat iemand anders het handelen
observeert. Er moet een forum zijn die je moet voelen. De toezichthouder
moet aanwezig zijn en ingebed worden.
b) ‘Identifiability’ Het handelen moet met jezelf worden geïdentificeerd;
c) Evaluation: Het handelen wordt door een forum worden beoordeeld op
basis van normatieve gronden waaruit consequenties kunnen worden
genomen;
d) ‘Reason-giving’; participanten gaan ervanuit dat ze hun handelingen
moeten beargumenteren.
Welke impact hebben verschillende vormen van verantwoording op gedachten,
gevoelens en acties?
Verschillende vormen van verantwoording levert een verscheidenheid aan sociale
en cognitieve coping strategieën op.
Niet elke vorm van verantwoording leidt tot aanpassing van het gedrag.
Verantwoording afleggen aan een known of unknown audience:
,Bij een known audience weet de actor vooraf aan wie hij verantwoording moet
afleggen. Het gevaarlijke hiervan is dat de handelingen van de actor louter
conform de verwachtingen van de audience (forum) conformeert waarbij de
cognitieve afweging van de actor m.b.t. de pro’s en contra’s van een beslissing
wordt vermeden. De actor handelt niet meer op basis van een zo groot mogelijke
effectiviteit van outcomes maar op basis van rechtvaardigheid.
Bij een unknown audience: weet de actor niet aan wie hij verantwoording moet
afleggen en welke normen zij hiervoor hanteren. Onder deze condities creëert de
actor een vorm ‘preemptive self-critiscm’ wat betekend dat de actor intrinsiek
verschillende perspectieven overweegt om te komen tot een rationele keuze van
handelen.
Echter moet hierbij worden opgemerkt dat een preemptive self-critiscm ontbreekt
indien de actor denkt dat hij de visie van de audience kan raden.
Predecisional accountability vs postdecisional accountability
Bij predecisional accountability weet de actor van te voren dat je ter
verantwoording geroepen kan worden.
Bij postdecisional accountability weet het forum pas na de handeling dat men
verantwoording moet afleggen. Dit is meestal te laat waarbij de nadruk vooral op
negatieve aspecten van de handelingen worden gelegd. Dit heeft als resultaat
dat de actor in de verdediging schiet.
Tot slot speelt de timing, het belang van een beslissing en cognitieve
vaardigheden mee in de overweging van handelen.
Op basis van dit gegeven wordt “predecisional accountability for an unknown
audience” als het meest betrouwbaar gezien(p. 263).
Verantwoording gericht op de outcomes of op het process
Volgens simonson en staw (1992) is verantwoording op basis van outcomes in
plaats van proces nadelig voor commitment en prioriteren van acties de reden
hieromtrent is dat er minder stil wordt gestaan bij handelingen in het verleden.
Daaraan voegt Spiegel-Jacobs & Yates toe dat dit kan leiden tot stres en een
simplificatie van de complexiteit van de handelingen.
Verantwoording op basis van proces daarentegen leidt tot betere overwegingen
van alternatieven waardoor niet alleen het rechtvaardige centraal staat.
Legitieme verantwoording vs. Illegitieme verantwoording
De legitimiteit van een verantwoordingsforum is essentieel voor de gedragingen
van een actor. Indien een verantwoordingsforum als illegitiem wordt gezien kan
dit nadelige effecten hebben zoals: het optreden van polarisatie, verlaging van
intrinsieke motivatie en overmatige stress, aan de kant van de actor. Het is
daarom relevant om onszelf af te vragen in hoeverre het verantwoordingsforum
als legitiem wordt beschouwd.
Kortom ‘open-minded and critical thinking’ wordt bewerkstelligd indien:
, a) De visie van het forum onbekend is;
b) Het forum zorgvuldig tewerkgaat;
c) Gericht is op het proces in plaats van de uitkomst;
d) Goed geinformeerd is;
e) als legitiem wordt beschouwd.
The Federalist 51, Hammilton & Madison (1788)
Uitgangspunt: een staatsstructuur heeft verschillende checks and balances nodig
om goed te kunnen functioneren.
De overheid moet een reflectiemechanisme zijn op ‘the human nature’. If men
were angels:
Stel dat we engelen zouden zijn is een regering niet nodig. Als de regering uit
engelen bestond zo je ook geen controle over de regering nodig hebben. Maar
zowel de regering als de burgers zijn geen engelen. Je hebt dus een
staatsstructuur nodig waarin de regering de samenleving bestuurt en aan de
andere kant zelfcontrole behoudt.
Het is niet uitvoerbaar om iedere departement de autoriteit te geven om een
tegenmacht in te bouwen. Je hebt dus checks-and-balances nodig die zowel
toezicht houden op de regering, instellingen en burgers.
In het federale systeem van Amerika zijn er twee mogelijkheden te vermijden dat
de overhand van de meerderheid teveel macht krijgt:
1. Cointervailing powers: Het creëren van twee verschillende departementen
die elkaar controleren (parlement vs. Constitutioneel hof).
2. Compound republic: Verdeling van de macht over verschillende
bestuurslagen (federale staten) Door het opbreken van de samenleving in
verschillende stukken gebaseerd op interesses, klassen en groeperingen.
Op deze manier kan een samenleving worden bestuurd waarbij de minderheid
wordt beschermt en aan de andere kant de regering wordt gecontroleerd.
Hoofdstuk 1 & 2 Bovens & Schillemans
1. Publieke verantwoording: Een handboek
Door derugelering en marktwerking (NPM) hebben begrippen als transparantie
(auditing, toezicht (control) en verantwoording (accountability) geïntroduceerd.
Deze form van verantwoording is in de ogen uitgegroeid tot een boze
stiefmoeder. Verantwoording heeft inmiddels zoveel administratieve lasten met
zich meegebracht dat overheidsinstellingen nauwelijks meer aan hun eigen werk
toekomen. Maar ondanks deze kritiek neemt de roep om permanente publieke
verantwoording alleen maar toe door: de kritische burger, de afname van het
vertrouwen in de politiek, toename van parlementaire journalisten en de opkomst
van internet.
Naast de traditionele hierarchische vorm van toezicht: verantwoording aan de
minister en de kamer, zijn er allerlei nieuwe, horizontale, vormen van toezicht
ontwikkeld: verantwoording aan klantenpanels, raden van toezicht, inspecties en
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Adriaan1990. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.17. You're not tied to anything after your purchase.