Summary
Samenvatting Biologie HAVO 4 - Hoofdstuk 1, gedrag
- Course
- Level
Een duidelijke, goede samenvatting van hoofdstuk 1 als voorbereiding op de toets. Het boek wat gebruikt is, is 'Nectar 4 Havo, 3e editie'.
[Show more]
Seller
Follow
floregeijsberts
Content preview
Hoofdstuk 1, gedragParagraaf 1, communicatie
Je bent niet alleen op de wereld. Je komt de hele tijd in contact met anderen. Je maakt in
die contacten van alles duidelijk en dat kan ook zonder te praten. Taal levert maar 30%
van alle communicatie.
Voorbeelden van communicatie;
Een baby die huilt
Gezichtsuitdrukkingen
gedrag= alles wat een dier of mens doet of nalaat.
Het gedrag helpt dieren vaak om in leven te blijven. (koud ⇒ beschutting, honger ⇒ eten)
Dit geldt voor mensen precies hetzelfde (ga je naar buiten ⇒ jas aan).
Menselijk gedrag heeft ook andere functies; sociale functies bijvoorbeeld.
In de loop van de tijd verandert je gedrag.
Ritueel gedrag= een speciaal type gedrag om spanning te verminderen.
↓
Een soort etiquette waarmee ze aangeven wat ze van een ander willen.
De situatie bepaalt het ritueel.
Ritueel gedrag is vaak afgeleid van gedrag dat zijn oorspronkelijke betekenis verloren
heeft.
Onze rituele groet is; een open, uitgestoken hand.
Als je iemand lang niet hebt gezien kun je elkaar omhelzen. Sommige mensen krijgen
meer aandacht dan de ander. Dat ligt eraan of je je hoofd wel of niet gegeven hebt en
bijvoorbeeld de manier van praten en lachen. Ze stralen hun populariteit uit
signalen= prikkels die voor soortgenoten informatie bevatten.
Dieren kennen ook signalen.
Dominante wolven houden hun staart hoog (ondergeschikte juist laag).
Aan de hoogte van de staart kun je de rangorde van de wolven aflezen.
rangorde= geeft de plaats van de wolven in de roedel aan.
Een rangorde brengt voordeel voor de roedele n voor het individu.
Ieder individu doet een onderdeel van het hele werk. Daardoor verloopt de jacht bij
wolven heel georganiseerd. Samen kunnen zij de prooi overmeesteren en heeft ieder te
eten.
territorium= een gebied waarin een mens of dier heer en meester is. Dit beschouwt
hij/zij als zijn/haar plek.
Dieren en ook mensen gebruiken allerlei signalen om hun territorium te verdedigen.
Het kunnen verschillende signalen zijn bijvoorbeeld;
Zichtbare signalen
Geluidssignalen
Geursignalen
Of een combinatie ervan.
dreiggedrag= een agressieve houding die aangeeft wie de baas is.
territoriumgedrag= gedrag dat bedoeld is om het territorium in stand te houden
, Paragraaf 2, prikkels
aardhommels leven in kolonies, die bestaan uit een koningin met ongeveer 100
werksters.
prikkeling= een verandering in de omgeving waarop het dier reageert.
2 soorten prikkels;
inwendige prikkels (vanuit het dier zelf, bijvoorbeeld met hun geurstoffen).
uitwendige prikkels (vanuit de omgeving, bijvoorbeeld met ultraviolette straling
van de zon).
inwendige en uitwendige prikkels beïnvloeden het gedrag van een dier.
sleutelprikkel= een prikkel die altijd een bepaald gedrag tot gevolg heeft.
bijvoorbeeld bij als de pot met honing van de hommels leeg is gaan ze gelijk zoeken naar
eten.
Soms is een sleutelprikkel overdreven.
supernormale prikkel= een versterkte sleutelprikkel waarop een sterke reactie volgt.
Niet elke prikkel is een sleutelprikkel. De reactie op een prikkel kan variëren.
Bijvoorbeeld hommels reageren niet altijd agressief als iets hun nest raakt.
De reactie hangt af van de hoeveelheid aanwezige stuifmeel. Als er weinig stuifmeel is
zijn de hommels ook onrustiger.
Dan zijn ze waakzamer en lopen ze meer rond. Hun motivatie is dan groot.
motivatie= bereidheid om in actie te komen.
drempelwaarde= de druppel die de emmer doet overlopen. Dat maakt het waardoor
het echt niet meer kan.
Bij hongerige hommels is een tik tegen hun nest de drempelwaarde die dan bereikt is.
Elke hommelkoningin vertoont hetzelfde gedrag. Vanaf het moment dat zij haar
winterverblijf verlaat tot het moment dat ze sterft, handelt zij in een vast patroon.
Dit instinct is aangeboren, dus haar dochters kunnen haar niks leren, want ze doen het
allemaal hetzelfde zonder dat er iets aangeleerd is.
aangeboren= ze kunnen het al vanaf hun geboorte en is niet aangeleerd. Ze zijn er mee
geboren.
paragraaf 3, functies van gedrag
kortdurende stress; kan positief werken op reactievermogen en prestaties.
langdurige stress; werkt negatief op gezondheid en welzijn.
na een stressvolle situatie is vluchtgedrag normaal. Je hebt dan ook behoefte aan een
veilige omgeving waarin je veilig kan functioneren.
vluchtgedrag komt door; als je lichaam reageert op stress door een hormoon (adrenaline)
in het bloed. Daardoor gaat het hart sneller kloppen, versnelt de ademhaling
en spannen de spieren. Je kan hierdoor sneller rennen voor gevaar.
ambivalent gedrag= gedrag dat elementen van twee tegengestelde gedragssystemen.
(vluchten of verdedigen). Om de beurt 'wint' een van de gedragssystemen.
overspronggedrag= gedrag waarmee je een conflict oplost. (ook wel
verzorgingsgedrag)
omgericht gedrag= aanvallen
Rus Ivan Pavlov (1849-1936) onderzocht de speekselproductie van honden.
Als dieren eten ruiken, beginnen ze speeksel af te scheiden. Dat ving Pavlov op in buisjes.
Toen de honden doorkregen hoe Pavlov te werk ging, maakten ze al speeksel voordat ze
eten kregen.
Dat bracht Pavlov op een idee. Hij liet honden wennen aan de combinatie van het horen
van een bel en het krijgen van eten.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller floregeijsberts. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.48. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now